“We gaan ook bureaus installeren waaraan je staand kan werken. En in de vergaderzalen komen muren waarop je kan schrijven.” Dat was het antwoord van een onderneemster op de vraag wat ze als inspiratie voor haar bedrijf had meegenomen uit Silicon Valley. Die concrete ideeën verschillen misschien wel van die van andere valley-bezoekers, maar in essentie is het antwoord van bijna alle ondernemers opvallend gelijklopend. En die essentie is dat we, op wat ideetjes en details na, eigenlijk niets zullen veranderen.
We stappen met hele horden op vliegtuigen om te leren van anderen, de vraag is maar of we ook echt bereid zijn er iets mee te doen. De dingen anders aanpakken is niet eenvoudig. Hoe weet je of jouw bedrijf echt verandert? Eenvoudig: als het gedrag van de organisatie verandert. En dan doelen we niet op het schrijven op muren tijdens vergaderingen. Er is pas echt sprake van verandering als de output van de taken en inspanningen verandert.
Laat ons eerlijk zijn, dat gebeurt meestal niet op basis van een bezoek aan één of andere buitenlandse valley. Al kan dat wel de concrete aanleiding zijn om de bedrijfsorganisatie onder handen te nemen. Alleen hebben wij er doorgaans niet de juiste mindset voor.
Dat werd duidelijk tijdens een workshop rond activiteiten opzetten in China die we enkele weken geleden samen met Sven Agten, auteur van het pas verschenen boek ‘Hoe maak ik het in China?’, voor onze klanten organiseerden. China is op slechts enkele jaren tijd geëvolueerd van een economie die van ons wilde leren, naar een economie waarvan wij kunnen leren. Alleen hebben wij die klik nog niet gemaakt. Het inzicht dat China het nieuwe Silicon Valley is, is nog maar de eerste en meest vanzelfsprekende stap. De meeste ondernemers die in China zaken willen doen, proberen de Chinese manier van werken te begrijpen vanuit ons westers denkkader. Onbewust is men op zoek naar een manier waarop men de ‘Chinese poot’ kan onderbrengen in de eigen, bestaande organisatie. Opnieuw worden we geconfronteerd met de vaststelling dat we ons in essentie niet (willen) aanpassen.
De conclusie van de ondernemers in onze workshop was duidelijk: we moeten ons realiseren dat ons denkkader en alles wat ons tot nu toe succesvol gemaakt heeft, niet zal werken in de Chinese context. Het is een massieve markt, met eigen wetmatigheden die je niet naar je hand kan zetten. ‘Even iets in China proberen’ is daarom gedoemd om te mislukken.
Toch is dit Chinese voorbeeld ook leerrijk voor wie niet naar het Oosten wil. Het leert dat we voorbij het oppervlak moeten kijken en moeten zoeken naar de onderliggende structuren en de context als we willen leren van buitenlandse voorbeelden. De volgende stap is analyseren of die aanpak ook in onze context kan werken. De laatste, en moeilijkste stap, is veranderen en daar voldoende mensen en middelen voor vrijmaken. Dit inzicht is niet alleen belangrijk voor onze ondernemingen, maar ook voor onze overheden. Want zij bepalen, meer dan welk bedrijf of welke organisatie ook, de context waarbinnen onze bedrijven werken. En die is van wezenlijk belang als we onze economie echt willen veranderen.
door Matty Paquay