Raak niet aan onze verworven rechten: dat is de mantra van de vakbonden in de 21ste eeuw. Deze mantra wordt gretig overgenomen door de almaar materialistischer ingestelde burger, van wie de levensstandaard nooit zo hoog is geweest.
Verworven rechten zijn geen juridisch begrip. Het is een verzamelnaam van alle voordelen die burgers en werknemers door de jaren heen gekregen hebben via wetten, collectieve arbeidsovereenkomsten en andere bindende rechtsbronnen. Wat daarbij snel uit het oog wordt verloren: verworven rechten bestaan nooit voor altijd, ze zijn eindig. Ze worden toegekend in een specifieke maatschappelijke of bedrijfscontext, en als die context verandert, moeten ook de verworven rechten aangepast worden. De pensioenleeftijd van 65 jaar werd vastgesteld toen de gemiddelde levensduur van de mens veel korter was dan nu, en toen 65 jaar overeenstemde met de biologische leeftijd tot wanneer men normaal kon presteren zonder onaanvaardbare lasten of beperkingen.
De spectaculaire vooruitgang van de geneeskunde heeft de productieve fase van ons leven, maar zeker ook onze levensduur, aanzienlijk verlengd. Zo ontstond er een wanverhouding: de mens is nu een veel groter deel van zijn leven inactief en ten laste van de maatschappij dan voordien. Door de naoorlogse babyboom heeft de actieve bevolking de toenemende vergrijzingskost vrij moeiteloos kunnen dragen.
Daar is nu verandering in gekomen. De babyboomers hebben het kamp van de actieven gewisseld voor dat van de inactieven, terwijl de gemiddelde levensduur blijft stijgen. Het financieel deficit dat hieruit voortvloeit moet opgelost worden. De tering moet naar de nering worden gezet. De verhoging van de pensioenleeftijd is een voor de hand liggende oplossing: de tering wordt wat verlaagd en de nering wat verhoogd.
Dat veroorzaakt gemor bij de troepen. Bij de gewone werknemer, die zijn pensioenleeftijd gradueel opgetrokken ziet tot 67 jaar. Maar vooral bij al diegenen die het voorrecht genoten veel vroeger uit het beroepsleven te stappen. Want mettertijd is pensioen op 65 in ons land eerder de uitzondering geworden, en pensioen op 60 jaar of vroeger de regel.
De regering poogt in de veelheid van uitzonderingsregimes grote schoonmaak te houden door ze te koppelen aan de erkenning van de ‘zware beroepen’. Het antwoord van de vakbonden hierop was: een algemene staking tegen de afbouw van de pensioenrechten. Een reactie die noch historisch, noch maatschappelijk verantwoord is. Sociale verworvenheden en sociale lasten zijn communicerende vaten. Wat aan de grotere groep alsmaar langer levende gepensioneerden wordt betaald, zal door de kleinere groep productieven met stijgende bijdragen gefinancierd moeten worden.
Indien de pensioenregeling niet wordt bijgestuurd, legt dit een zware hypotheek op de toekomst van onze kinderen. Vakbonden die de fundamentele solidariteit tussen generaties miskennen, en zich enkel op het verleden richten, hebben geen toekomst.