Op 13 juli 2018 werd in de ministerraad het voorontwerp tot fusie van IAB (Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten) en BIBF (Beroepsinstituut van Erkende Boekhouders en Fiscalisten) goedgekeurd. De eerste stap naar IBA (Instituut van de Belastingadviseurs en Accountants) is daarmee gezet. Het is duidelijk dat de beroepsinstituten aanvoelen dat de economische cijferberoepen in een verregaande ontwikkeling en verandering zijn terechtgekomen, o.a. door de steeds meer doorgedreven performantie van software die de digitalisering van het beroep in de hand werken. De instituten beogen de kwaliteitsverhoging van de beroepsbeoefenaars om tegemoet te komen aan de noden van de ondernemingen in een tijdperk van oprukkende digitalisering.
Van boekhouder tot adviseur
De digitalisering biedt kansen voor de economische cijferberoeper. Tot nu toe keek de boekhouder voornamelijk naar het verleden. Documenten werden vooral verwerkt voor fiscale en andere verplichtingen. Door samenwerking tussen cliënt en accountant kunnen er nu processen geoptimaliseerd worden zodat het verwerken van documenten sneller kan verlopen en er tijd vrijkomt voor échte adviesverlening. Naast de bijstand van cliënten in het nakomen van de steeds toenemende wettelijke verplichtingen omtrent fiscaliteit en jaarrekening zal de meerwaarde van de accountantskantoren voor de (zeer) nabije toekomst zich dan ook voordoen in een meer doorgedreven advies in real time (i.p.v. in een rapportering van cijfers uit het verleden).
Wordt de accountant overbodig of goedkoper?
Een misvatting bij heel wat ondernemers is dat digitalisering alles goedkoper zou maken. Dat is echter niet zo. Organisatorisch vergt dat immers een hele transformatie binnen de onderneming en verandering kost tijd en geld. Op relatief korte termijn kan digitalisering dan wel zorgen voor meer ruimte en tijd bij uw accountant om als adviseur van de onderneming andere en betere toegevoegde waarde te bieden. Betere accountantskantoren kijken hier erg naar uit en streven naar meer doorgedreven adviesverlening.
Voorlopig zijn we echter nog niet toe aan een verregaande automatisering. Zo is een PDF-document verzenden of uploaden nog geen automatisering. Die PDF zal vaak nog moeten bekeken en geïnterpreteerd worden door een medewerker van het accountantskantoor. De interpretatie van een document kan grotendeels, en steeds meer en beter, door computers en software worden overgenomen. Maar bepaalde elementen, niet in het minst vanwege de zeer complexe fiscale wetgeving, zullen altijd nog een menselijke handeling vereisen.
De uitdagingen zijn enorm om het beroep van accountant te laten evolueren naar de eerste rang adviseur van de onderneming.