Met respectievelijk 8.500 en 10.500 inwoners behoren Schelle en Niel eerder tot de kleinere gemeenten in Vlaanderen. Antwerpen is vlakbij, maar toch heerst er nog een dorpsgevoel. De ligging tussen Schelde, Rupel en A12 creëert opportuniteiten, al moet er wel dringend werk gemaakt worden van de mobiliteitsproblemen in de regio.
Buiten de kmo-zone Molenberglei-Brandekensweg heeft Schelle slechts beperkte mogelijkheden voor de vestiging van industrie. Rob Mennes (burgemeester Schelle): “Met Air Liquide hebben we wel een belangrijke werkgever binnen onze gemeente, als Europees centrum voor medische gassen. Voorts zijn de hoofdzetel en opnamestudio’s van Studio 100 in Schelle gevestigd en aan de A12 ligt het retailpark A12 Shopping.”
STERCK. In Schelle trekt vooral de toekomstige bestemming van de voormalige Electrabelsite de aandacht. Wat zijn de jongste ontwikkelingen?
Rob Mennes: “De elektriciteitscentrale van Schelle was ooit de grootste van Europa en met 750 personeelsleden een belangrijke werkgever. Sinds 2000 zijn alle activiteiten stopgezet. Het 77 hectare tellende plangebied is gelegen in het westen van de gemeente Schelle, in de buitenbocht van de Schelde, net naast de monding van de Rupel. Na de verkoop van de gronden aan de groep Cardoen is er een PRUP opgestart (Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan) in het kader van een zinvolle en duurzame herbestemming. Het PRUP tekent de krijtlijnen uit waarbinnen de site kan herontwikkeld worden. Het project wil de sterkten van de streek verder uitspelen: haar ligging, de open ruimte en de kenmerkende landschappen, de rivieren en de economische mogelijkheden. Op basis van een verkennend onderzoek werden drie zoekzones gedetecteerd: woningbouw, energielandschap en recreatiegebied. Welke keuze zal gemaakt worden, is momenteel nog niet duidelijk. Er vond een eerste raadpleging plaats en de tendens is eerder afwijzend tegenover woningbouw.”
STERCK. Tot midden jaren zeventig was Niel economisch zeer actief in de baksteennijverheid. Hoe is de teloorgang van deze industriële tak opgevangen?
Tom De Vries (burgemeester Niel): “We beschikken over drie kmo-zones: Potaarde, Krekelenberg (samen met Boom) en ook het Wetenschapspark UA in samenwerking met de Universiteit Antwerpen. Krekelenberg II is ondertussen aangesneden en vrijwel alle kavels zijn ingevuld. Zonder andere bedrijven te kort willen doen, zijn de drie grootste ondernemingen op het vlak van tewerkstelling Joos Consulting, Coeck Betonfabriek en het woonzorgcentrum Maria Boodschap.”
Belevingscentrum Log!Ville
STERCK. Niel herbergt eveneens het Wetenschapspark Waterfront. Wat is de huidige stand van zaken?
Tom De Vries: “Het park, opgericht in 1991, staat eigenlijk nog maar aan het begin van zijn ontwikkeling. Het Wetenschapspark is een partnership tussen POM Antwerpen en Universiteit Antwerpen. De samenwerking wil innovatie, kennis en ondernemerschap stimuleren, ondersteunen en promoten in de Provincie Antwerpen. In samenwerking met de POM zijn we momenteel bezig met een masterplan om het park nog beter te ontwikkelen.”
STERCK. Recent werd de eerste steen gelegd van het demonstratiecentrum Log!Ville in het Wetenschapspark. Wat zijn de ambities?
Tom De Vries: Log!Ville wil uitgroeien tot een state-of-the-art belevingscentrum dat zijn deuren opent in september 2020. Het democentrum zal innovatie uitstralen, nieuwe trends op het vlak van logistiek detecteren in binnen- en buitenland, ultramoderne technologieën demonstreren en co-creatie bewerkstelligen. Het moet dé ontmoetingsplaats worden voor alle Vlaamse bedrijven die met logistiek te maken hebben. Momenteel herbergt het Wetenschapspark heel diverse bedrijven actief in sectoren als milieu, health, hr, incubatoren, starters, ...”
Olifantsgras
STERCK. In hoeverre is de detailhandel nog aanwezig in Schelle en Niel?
Rob Mennes: “We lieten een studie uitvoeren door de provincie naar de kansen van detailhandel. Een opportuniteit die zich aandient is het project ‘Dorpshart 2020-2030’ waarbij we de kerkomgeving en het centrum willen opwaarderen. Eigenlijk heeft de detailhandel enkel in die omgeving nog een kans.”
Tom De Vries: “Er zijn bijzonder veel winkels langs de A12, maar ook zij staan onder druk, onder meer door de hoge huurprijzen en e-commerce. Dat biedt weer kansen voor lokale handel, want steeds meer mensen kiezen ervoor om te winkelen in de eigen gemeente. We zetten daarop in met detailhandelcoaches en we denken aan starterspremies voor handelaars die een winkel willen openen in het centrum van de gemeente.”
STERCK. Hoe mikken Niel en Schelle op het verduurzamen van jullie gemeente?
Tom De Vries: “We focussen sterk op het verduurzamen van gebouwen, onder meer in de scholen. In de sporthal zullen we bijvoorbeeld warmtepompen plaatsen. In feite doen we nu investeringen waarvan vooral de volgende generatie de vruchten plukt.”
Rob Mennes: “Als gemeentelijk organisatie willen we klimaatneutraal zijn tegen 2020. Wat we zelf aan CO2 produceren, willen we weggewerkt hebben. Wij staan op dat vlak al heel ver en zetten diverse acties op, onder meer met ledverlichting in openbare gebouwen. Een ander project is het aanplanten van 2,2 hectare zogenaamd ‘olifantsgras’ op openbare domeinen. Die hoge planten zorgen voor een opslag per hectare van 25 tot 30 ton CO2.”
Mobiliteitspuzzel
STERCK. Waar liggen de pijnpunten op het vlak van mobiliteit in jullie streek?
Rob Mennes: “Onze ligging, vlakbij Antwerpen en Brussel, is op zich zeer aantrekkelijk voor ondernemers. Mobiliteit is evenwel een pijnpunt. Niel en Schelle vormen als het ware een eiland tussen twee muren: de A12 en de rivieren. De dagelijkse files groeien alleen maar aan. Wie regelmatig van Antwerpen naar Boom rijdt, kan erover meespreken. De doortrekking van de N177 naar de E19 is voor onze regio van levensbelang. Daarnaast moeten we maximaal inzetten op de vervoermogelijkheden over het water, met onder meer een waterbus tot Niel of Schelle.”
STERCK. Welke oplossingen stellen jullie nog voor?
Tom De Vries: “Er bestaat geen allesomvattende mobiliteitsoplossing. Veel kleinere oplossingen maken echter wel deel uit van de puzzel. We zitten in ieder geval al langer in een sukkelstraatje; de A12 is één van de zwartste verkeerspunten in het Antwerpse. Het is duidelijk: de A12 moet terug leefbaar worden, zo kan het niet langer verder. Niel en Schelle zijn beide vragende partij voor een fietsbrug over de A12, via een wenteltrap zouden fietsers de brug kunnen oprijden. Op die manier kan elke verkeersstroom plaatsvinden zonder conflicten. Voor heel veel mensen die in Antwerpen, Boom of Mechelen werken, zou een fietsbrug over de A12 soelaas bieden om veilig en snel op het werk te geraken. We moeten plaats maken voor fietsers en openbaar vervoer, anders blijft iedereen in de wagen zitten en rijden we ons vast.”
Vervoer over water
STERCK. Welke kansen biedt de ligging aan het water?
Rob Mennes: “In 2007 waren wij al actief bezig met een waterbusproject van Temse tot Antwerpen op basis van waterstof. Dat project is echter een stille dood gestorven. Steun vanuit Europa was mogelijk als er beantwoord werd aan enkele criteria: medewerking van een wetenschapscentrum, investeringen vanuit Vlaanderen en een lokale verankering. Helaas was er op dat ogenblik geen enkele gemeente geïnteresseerd.”
STERCK. Momenteel vaart er toch een waterbus van Antwerpen tot Hemiksem?
Rob Mennes: “Wij zijn vragende partij voor de uitbreiding van de waterbus. Wij zouden het traject graag doorgetrokken zien, indien mogelijk tot in Boom. De waterbus kan een alternatief bieden voor de oververzadigde A12/N177. Wat betreft Schelle: wij beschikken al over een volwaardige aanlegsteiger en de nodige infrastructuur. Voorts ligt er een zeer fijnmazig fietsnetwerk in onze gemeente. Er zullen twee fietsautostrades worden aangelegd. Een is in opmaak vanuit het station in Niel naar het station in Schelle. Voor het woon-werkverkeer is dat een heel belangrijk project. Op termijn moet het traject doorgetrokken kunnen worden tot in Antwerpen."
Tom De Vries: “Ook Niel heeft heel wat troeven voor de waterbus. De Rupel en een mogelijke aanlegsteiger liggen vlak bij het centrum. De Heideplaats is een groot plein met parkeerfaciliteiten op 50 meter van de rivier. De detailhandelszone komt in de toekomst nabij de Heideplaats en dus ook vlak bij de rivier en de mogelijke waterbus. Op die manier sluit deze naadloos aan op het openbaar vervoer. Zeker met de werken aan de A12 in het achterhoofd, maar ook voor de algemene mobiliteit van de regio zijn extra halteplaatsen van de waterbus een must.”