Ik geef het toe: het heeft een tijdje geduurd vooraleer ik het woord goed verstond: ‘woke’. En eerlijk: het is me nog altijd niet helemaal duidelijk. Intussen begrijp ik dat het de verleden tijd zou zijn van het Engelse werkwoord ‘to wake’: wakker worden, en verder: bewust maken.
Wikipedia leert me dat ‘woke’ een actieterm is uit de Amerikaanse cultuur die verwijst naar ‘een groter bewustzijn van de samenleving’. In het bijzonder wil de woke-beweging dat we ons bewuster moeten worden van verdoken ongelijkheid, verhuld misbruik, vergeten wandaden uit het verleden. Opkomen tegen vooroordelen en tegen verdrukking.
Welnu, ik kan me daar helemaal in vinden. Ik vind het goed dat we ons ervan bewust zijn dat een deel van de rijkdom van dit land voortkomt uit de roofbouw van een ander land (Congo) en zijn volk. Ik vind het niet meer dan logisch dat mannen, vrouwen én genderneutrale mensen voor hetzelfde werk gelijk worden beloond. En het zou dom zijn om niet iedereen, ongeacht kleur, ras, origine … de kansen te geven die met zijn of haar of hets kwaliteiten en inzet overeenstemmen. En het is evident dat een economie niet op misbruik of uitbuiting mag worden gebouwd. Ik deel die inzichten, dat bewustzijn en ik wil er graag actief voor ijveren.
Maar daar houdt het op. Met een even grote stelligheid wil ik me verzetten tegen de afbraakpolitiek die er voor sommigen ‘wokers’ automatisch aan gekoppeld is. Ik wil bewust zijn, maar niet overladen worden door schuldgevoelens omdat ik geboren ben op de plaats en in de tijd waar ik geboren ben. Men kan de geschiedenis niet ongedaan maken door de producten ervan te vernietigen. Onze hele samenleving is het product van zijn geschiedenis, met alles wat daarin goed en fout is gelopen. En ja: er is heel wat fout gelopen. En trouwens, er loopt ook nog heel wat fout en er zal nog heel wat fout lopen. Maar dat betekent niet dat we alles moeten opblazen. Inzichten en denkbeelden zijn doorheen de geschiedenis misbruikt om dingen en mensen kapot te maken, en met sommige wokers is dat niet anders. Er zijn er die herstel niet los kunnen zien van destructie.
Er kunnen debatten over worden georganiseerd, er kunnen podcasts worden opgenomen om ons tot meer inzicht te brengen, maar het is niet omdat Brusselse parken, monumenten en gebouwen zijn gebouwd met geld uit Kongo-Vrijstaat dat we er vandaag vrolijk de sloopkogel tegenaan moeten gooien. Kerken en kloosters moeten niet worden platgebrand omdat de Kerk enkele eeuwen geleden hetzelfde deed met andersdenkenden. In het Groot Salon van het Plantin-Moretusmuseum (een schitterend relict van historisch ondernemerschap dat u als ondernemer zeker moet bezoeken) staat een prachtige kast, geschraagd door gebeeldhouwde Moorse figuren. De Ware Woker zou zijn Keltische bijl bovenhalen en het meubel tot brandhout herwerken omdat het symbool staat voor verdrukking en slavernij van een volk. Als het van sommigen afhangt, moet alles kapot.
Bewust zijn, ja. Misbruik, neen. Maar aan de destructieve woke-gekte moet stante pede een halt worden toegeroepen. Ook als men daarmee het risico loopt het verwijt te krijgen ‘white priviliged’ te zijn. Zoniet lopen we straks het gevaar de boekverbranding van alle Jip en Jannekes evident te vinden omdat er een stereotiep man-vrouwbeeld in wordt gehuldigd.