Met meer dan 4.000 medewerkers wereldwijd is Nyrstar een gevestigde waarde op het vlak van mijnbouw en metalen waaronder zink en lood. Het hoofdkantoor ligt in het Nederlandse Budel, in België zijn er vestigingen in Pelt en Balen. De Belgische wortels gaan terug tot in 1888. Hoog tijd dus voor een uitvoerig gesprek met de Belgische general manager Inge Schildermans.
De fabrieken in Balen en Pelt gaan al even mee”, zegt Inge Schildermans. “Niet onder de naam Nyrstar, we zijn door de jaren heen enkele keren van naam veranderd. Alles startte in 1888 in Overpelt met de fabriek Schulte en Co. De site in Balen volgde precies een jaar later, in 1889, toen Vieille Montagne zich in de Kempense gemeente vestigde. Daarna gingen we samen onder de naam ACEC Union Minière en in 2001 kwamen we onder de Umicore-vlag terecht. De naam Nyrstar dragen we sinds 2007 en sinds 2019 maken we deel uit van het internationale Trafigura, één van de grootste onafhankelijke grondstoffenhandelaars wereldwijd. Bij Nyrstar kunnen we gerust zeggen dat we één van de grootste smelters ter wereld zijn en daar zijn we terecht fier op.”
STERCK. Wat zijn de belangrijkste evoluties in deze rijke Nyrstar-geschiedenis?
Inge Schildermans: “Er zijn in 134 jaar Nyrstar wel verschillende mijlpalen, maar op het vlak van elektrolyse zijn we toch echt wel pioniers geweest. In de beginjaren pasten we een thermisch proces toe waarbij we zinksulfide omzetten naar oxides via de roostoven, maar de evolutie naar elektrolyse in de jaren 30 van de vorige eeuw gebeurde redelijk snel in vergelijking met onze concurrenten. Vandaag is elektrolyse nog altijd de standaard. Het is nu onze taak om die elektriciteit te vergroenen. Duurzaamheid is – zeker in de metaalverwerkende industrie – ontzettend belangrijk. Hoe duurzamer we ons zink kunnen maken, hoe kleiner de CO2-uitstoot. De elektriciteit die we vandaag aankopen is voor 50% groen. Daarnaast participeren we in windmolenparken en zonneparken.”
Wereldwijd actief
STERCK. Zink is de corebusiness. Hoe komt dat proces eigenlijk tot stand?
Inge Schildermans: “Sinds we overgestapt zijn op elektrolyse werken we anders: in de roosterij worden de sulfides in ertsen omgezet naar oxides, bij hoge temperaturen. In de logerij gaan we de oxides oplossen in een zwavelzuuroplossing. De overbodige elementen worden verwijderd, zodat we een zuivere zinksulfaatoplossing hebben, die dan in de elektrolyse wordt omgezet tot pure zink. Nyrstar is een internationale groep, we hebben vijf zinksmelterijen, een loodsmelterij en twee mijnen. We zijn voornamelijk actief in Europa, de Verenigde Staten en Australië. Zink is dus absoluut de corebusiness, de grondstof is ontzettend veelzijdig en kent duizend-en-één toepassingen.”
STERCK. Waar komt het zink dat jullie produceren terecht?
Inge Schildermans: “Overal. We maken nog altijd pure zink maar ook legeringen voor speciale toepassingen (zie verder, nvdr.). De grootste hoeveelheid zink gaat naar de bouw – en infrastructuursector, bijvoorbeeld om staal te galvaniseren. Ook de automobielindustrie is een grote afnemer. Daarnaast zit er ook heel wat zink in de consumentensector. Denk maar aan de rits van je jas, een IKEA-scharnier of je zonnecrème en tandpasta. Je vindt vandaag zelfs drinkwater waar zink aan toegevoegd is omwille van de gezonde eigenschappen. In een menselijk lichaam zit sowieso zo’n 10 milligram zink. Zonder zouden we niet kunnen leven.”
Inge Schildermans
Tijdens haar wiskundestudies in het secundair onderwijs geraakte Inge geïntrigeerd door de scheikundelessen. Eens afgezwaaid van het middelbaar volgde ze haar kandidatuurjaren Scheikunde in Diepenbeek. De laatste twee jaar studeerde ze Scheikunde in Gent. Voor haar doctoraat keerde ze terug naar Limburg. Op de unief was ze een tijdje actief als assistent. Daarna trok Inge naar Geel voor haar eerste job bij Alcatel om er loodvrij solderen op punt te zetten. In 2007 ging ze aan de slag bij haar tweede werkgever: Nyrstar. Eerst als procestechnoloog, vervolgens als afdelingsverantwoordelijke voor de elektrolyse, logerij en productiemanager. Sinds drie jaar is Inge er – als eerste vrouw in 130 jaar – general manager. De Peltse woont in Lommel en houdt van lekker eten en drinken. Ze speelt bridge op hoog niveau en is lid van een wijnclub.
STERCK. Wat is het verschil tussen de sites in Balen en Pelt?
Inge Schildermans: “De smelterij in Balen is één van de grootste ter wereld. De kathodes die we er produceren transporteren we naar Pelt. Op de Pelt-site vind je één van de grootste oxidewasinstallaties van Europa. In Pelt werken we ook met een ultramodern giet- en smeltproces en zijn er volledig geautomatiseerde gietlijnen. Dit jaar investeerden we zo'n 1,5 miljoen euro in een nieuwe zinkrecyclage-installatie in Pelt. Zo geven we de restfractie van het metaal dat overblijft na het giet- en smeltproces een tweede leven.”
De smelterij in Balen is één van de grootste ter wereld.
Duurzaam zink
STERCK. Wat zijn jullie troeven? Hoe maak je het verschil met de concurrentie?
Inge Schildermans: “Meer en meer klanten vragen bewust naar duurzaam geproduceerd zink. Daar zetten we heel hard op in en dat is dan ook meteen een van onze usp’s. Daarnaast is de prijs-kwaliteit en betrouwbaarheid een grote troef van Nyrstar. Je moet weten dat zink op de wereldmarkt verhandeld wordt. Dat betekent dat je je enkel kan onderscheiden met speciale legeringen. Er zijn veel zinkbedrijven wereldwijd, maar Nyrstar is wel een van de grootste. Zink zit op de LME-markt (London Metal Exchange, nvdr.) Daar wordt de prijs per ton bepaald. In Europa hebben we op dit moment een concurrentieel nadeel omwille van de hoge energieprijzen.”
STERCK. Hoe realiseren jullie groei? Organisch of door overnames?
Inge Schildermans: “Uiteraard kijken we altijd naar opportuniteiten. Onder de vleugels van Trafigura krijgen we nog meer ruimte en opportuniteiten om verder te investeren in ‘sustainability’. Zo hebben we onlangs een zinkpoederfabriek uitgebouwd in Balen en een oxidehub opgericht in Pelt. Daarnaast investeren we fors in efficiëntie. Er is zelfs opnieuw een smeltactiviteit in Balen opgericht om speciale legeringen te realiseren. Dankzij de draagkracht van Trafigura kunnen we groeimogelijkheden vandaag snel omzetten in reële projecten. In 2021 hebben we zo’n 60 mensen aangeworven om die groei te bestendigen. In totaal zitten we nu met zo’n 630 eigen medewerkers in België. En als je onze contractors daar nog bijtelt, komen we aan nog eens 1.500.”
- 1,1 miljoen ton zink/jaar productie Nyrstar wereldwijd
- 170,6 miljard dollar omzet Trafigura 2022
- 630 werknemers Nyrstar Balen en Pelt
- 1.500 contratoren - indirecte werknemers Balen en Pelt
- 4.000 werknemers Nyrstar Groep
Zink verrijken
STERCK. Vertel eens wat meer over die speciale legeringen.
Inge Schildermans: “Aangezien de zinkmarkt een wereldmarkt is, kunnen we daar op productniveau niet echt een verschil maken. Door ons zink te verrijken met andere grondstoffen en dus legeringen te maken, kan dat wél. Door koper, aluminium of andere metalen toe te voegen, komen we tot andere eigenschappen. De industrie is voortdurend op zoek naar producten die gemakkelijker te gieten zijn, steviger zijn of beter beschermen tegen corrosie. Door een dunne laag van zo’n zinklegering aan te brengen op staal, verlengen we de leeftijd tot factor 12. In Balen en Pelt zijn we gekend om onze flexibiliteit. Net omdat we smeltprocessen hebben die het toelaten om met andere grondstoffen en producten te werken. Het zusterbedrijf in het Nederlandse Budel maakt dan weer net iets andere legeringen. Zo komen we tot een mooie kruisbestuiving.”
Virtuele batterij van 25 megawatt
STERCK. Met welke (strategische) uitdagingen kampen jullie vandaag?
Inge Schildermans: “In eerste instantie – en vandaag heel actueel – de energiemarkt. We spannen ons met het bedrijf echt in om daar bewust mee om te gaan. In België volgen we de elektriciteitsprijzen op de voet op. Uur per uur. Je moet weten dat we in onze twee vestigingen samen 1,5 procent van de totale elektriciteit in België verbruiken. Dat is vergelijkbaar met het volledige stroomverbruik van de stad Leuven. We kijken dus voortdurend naar de elektriciteitstarieven en stemmen onze productie daarop af. Op die manier stabiliseren we het net. Het enige minpunt is natuurlijk dat je wind – en zonne-energie niet kan sturen. Daarom investeren we nu fors in een van de grootste batterijen van België én bekijken we hoe we onze fabriek als grote virtuele batterij kunnen gebruiken.”
De metaalindustrie heeft meestal niet zo’n goede naam op het vlak van duurzaamheid en energievriendelijke productieprocessen. Bij Nyrstar stoppen ze echter heel veel tijd en energie in vergroening. “We participeren bijvoorbeeld in het Storm-windpark op onze site in Pelt. De drie windturbines hebben elk een elektrisch vermogen van 4 tot 4,5 MW. Ze zijn goed voor zo’n 30% van de energiebehoefte van de zinksmelterij in Pelt. Een groot deel van de groene stroom leiden we via het elektriciteitsnet naar het hoogspanningsnet. In totaliteit produceert het windpark genoeg groene stroom om te voorzien in het jaarlijks verbruik van zo’n 8.000 gezinnen”, verduidelijkt Inge Schildermans. “Sinds 2019 participeren we ook in het Kristal Solar Park in Lommel, goed voor 303.000 fotovoltaïsche zonnepanelen of het jaarverbruik van zo’n 25.000 gezinnen. Wij hebben een directe lijn van het zonnepark naar onze technische installaties in de smelterij. Daarnaast participeren we nog in een groot wind- en zonnepark in Lommel, beide deels gelegen op Nyrstar-terrein. Tegen het jaareinde moet ons Battery Energy Storage System (BESS) klaar zijn dat energie opslaat op momenten van veel aanbod, en vrijlaat op momenten van schaarste. Dat wordt een van de grootste batterij-opslagsystemen van België. Echt pionierwerk dus. We gebruiken steeds meer groene stroom.”
STERCK. Een batterijopslagsysteem van jullie fabriek? Kun je dat even verduidelijken?
Inge Schildermans: “In Balen bouwen we samen met Nala Renewables een van de grootste batterij-energieopslagsystemen in België. Goed voor een investering van zo’n 30 miljoen euro. Tegen het einde van het jaar moet alles operationeel zijn. Door gebruik te maken van lithium-ionbatterijtechnologie zal het 100 MWh-batterijproject zo’n 25 megawatt kunnen opslaan gedurende ten minste vier uur. Waarom we hierop inzetten? Hernieuwbare energiebronnen die afhankelijk zijn van wind en zon wekken met tussenpozen energie op. De batterij kan die energie opslaan en afgeven op momenten dat het aanbod van energie laag is.”
Familiale sfeer
STERCK. We hebben het nog niet over de war for talent gehad?
Inge Schildermans: “Dat is de tweede uitdaging die we moeten tackelen! Allereerst moet ik misschien beginnen uitleggen dat de fabrieken in Balen en Pelt groot geworden zijn door de mensen van de buurt. We hebben heel wat werknemers uit de nabije omgeving én weinig verloop. Vorig jaar steeg ons personeelsbestand met zo’n 60 medewerkers. Dit jaar plannen we zo’n 40 nieuwe mensen in dienst te nemen. Het gaat vooral om productie-, onderhouds- en engineeringsfuncties. Om het tekort zo snel mogelijk in te vullen, organiseren we bedrijfsbezoeken, stages, creatieve hr-campagnes enzovoort. Nyrstar is geen familiebedrijf maar de sfeer is hier wel familiaal. Hier heerst een echte ‘We can do it-mentaliteit’ en daar ben ik ontzettend fier op. We helpen elkaar en blijven trekken en duwen tot we in goede richting zitten. Onze openheid op het vlak van communicatie is zeker ook belangrijk. Tegenwoordig krijg ik ook meer en meer vragen vanuit de fabriek over de energiecrisis. Die betrokkenheid vind ik fijn. Iedereen doet zijn best om efficiënt te werken en Nyrstar elke dag een niveau hoger te tillen.”
