Maes blijft groeien na overname door Hametha

Familiebedrijf MAES Energy & Mobility kwam afgelopen jaar in Nederlandse handen. Toch blijft de uitbater van onder meer 300 tankstations in België ook na de overname een onafhankelijke koers varen. Om de toekomstig krimpende markt het hoofd te bieden wil het bedrijf nog verder groeien én diversifiëren. Doorgedreven klantgerichtheid is het wapen waarmee Gilbert van Rens wereldwijde multinationals het hoofd biedt.

MAES is de belangrijkste onafhankelijke uitbater van tankstations in België. Achter de omzet van 1,42 miljard euro schuilt een uit de kluiten gewassen kmo die 165 mensen tewerkstelt en meer dan 300 tankstations telt. Niet alleen onder de eigen vlag (105), maar ook onder die van Esso (145) en Shell (55). Daarnaast zijn er nog een aantal onafhankelijke uitbaters.

Het bedrijf startte in 1965 onder impuls van Jef Maes als verdeler van het merk van smeermiddelen Beverol. Het duurde niet lang voor daar ook de distributie van mazout bijkwam. In de jaren 70 volgde de levering van benzine en diesel aan toen nog veelal zelfstandige pomphouders. Met de komst van Dirk en Luc in het bedrijf kwamen in de jaren 80 ook de eerste eigen tankstations in portefeuille. MAES pionierde daarbij met de uitbating van onbemande stations. Al snel werd dat een netwerk van 30 tot 40 tankstations. In 2013 volgde de eerste belangrijke groeispurt toen Esso besliste hun Belgische stations in de markt te zetten. Dirk en Luc Maes kochten het pakket van Antwerpen en Vlaams-Brabant waardoor er in één klap een dertigtal - veelal grote - stations bijkwamen.

Als je kmo’s en particulieren goed wil bedienen, moet je zelf ook denken als een kmo, niet als een grote corporate.

“Ik ben zelf in 2017 bij het bedrijf gekomen met de opdracht om Luc en Dirk te helpen in hun groeiambitie,” zegt Gilbert van Rens. “Via een ‘buy & build’-strategie heeft dat geleid tot een aantal overnames. De grootste was deze van het netwerk van Octa+ stations, maar ook de tankstations van onder meer Desimpel en Guvvi zijn er bijgekomen. Op die manier zijn we in België de grootste onafhankelijke speler geworden. In aantal tankstations zijn we de nummer 3 na Total en Q8.”

Vier activiteiten

STERCK. De tankstations zijn niet jullie enige activiteit?

Gilbert van Rens: “De tankstations zijn goed voor ongeveer 70 procent van onze omzet, al denken wij eerder in liters dan in euro’s. Het is veruit onze belangrijkste activiteit qua omzet, geïnvesteerd vermogen, bijdrage in de winst,…. Ze zijn ook het meest visibele deel van onze activiteiten. Maar daarnaast zijn we nog in drie andere domeinen actief. Er is het domein van de tankkaarten, rechtstreeks in het verlengde van de tankstationactiviteiten. Die activiteit is de laatste jaren sterk gegroeid. We zijn één van de meest populaire tankkaartaanbieders voor Belgische kmo’s. Die doelgroep vraagt een bepaald serviceniveau. Ze willen vrijheid. Bij ons teken je sowieso geen contract. Als je onze tankkaart in de vuilbak gooit gebeurt er verder niets meer. Onze klanten zijn volledig vrij om bij ons te tanken en gelukkig zijn er steeds meer die dat doen.

Dan is er de klassieke oliehandel waaruit het bedrijf ooit ontstaan is. Met de tankstations hebben we een landelijk dekkend netwerk. Mazoutleveringen doen we voornamelijk in de provincies Antwerpen en Vlaams-Brabant. Daar staan we sterk in die fijnmazige distributie, al doen we volle vrachten ­diesel wel op landelijk niveau. Tenslotte zijn er onze shopactiviteiten. Via een aparte entiteit baten we onder de naam l’Unique intussen al 25 shops uit, altijd verbonden aan een tankstation. Het is een heel andere tak van sport, eerder echte retail met intussen een behoorlijk breed aanbod in de winkels.”

Groei

STERCK. Jullie omzet kende de laatste jaren een spectaculaire groei?

van Rens: “Onze omzet is steeds gerelateerd aan de prijs van olieproducten. 2020 was een relatief slecht jaar door de verminderde mobiliteit tijdens corona. In dat jaar hebben we ongeveer 20 tot 25% minder verkocht dan in een normaal jaar. Maar los daarvan hebben we in die periode nog een aantal dealers overgenomen waaronder de tankstations van Uhoda en een aantal individuele shops. De broers Maes waren altijd zeer ondernemend en op zoek naar verdere groei. Over alle jaren heen is er inderdaad een mooie groei.”

STERCK. Schaalgrootte is erg belangrijk voor jullie?

van Rens: “Het effect van schaalgrootte op de kostprijs van een liter brandstof is misschien beperkt, maar er zijn ook andere voordelen. Je bent minder afhankelijk van een bepaalde regio. De grensstreek met Frankrijk en Nederland is bijvoorbeeld erg gevoelig aan accijnsverschillen. Dankzij onze goede spreiding beperken we dat risico en zijn we een aantrekkelijke leverancier voor kmo’s en particulieren. Maar los van al die acquisities schuilt ons succes toch vooral in onze zeer klantgerichte basishouding. Dat begint bij de twee voormalige eigenaren en dat zie je ook in het dna van het bedrijf. De lijnen zijn zeer kort, we beslissen snel. Als klanten in het weekend bellen met een probleem, dan proberen we dat gewoon op te lossen. Dat is de kracht van een bedrijf als MAES. Ik zie het als één van mijn taken om dat goed vast te houden. De klant verwacht een bepaalde service, iedereen bij ons is daarvan doordrongen. Wat we verkopen is niets bijzonders. Je kan een liter diesel of benzine op elke hoek van de straat kopen. De belangrijkste reden waarom mensen voor ons kiezen, is omdat we een goede service leveren. 

Dat gaat van de properheid van een station tot de customer service die snel reageert. Dat is de essentie voor ons bedrijf. Als je kmo’s en particulieren goed wil bedienen, moet je zelf ook denken als een kmo, niet als een grote corporate.”

Overname Hametha

STERCK. Afgelopen jaar is het bedrijf overgenomen door Hametha. Vanwaar die stap?

van Rens: “Er was binnen de familie geen opvolging beschikbaar. Twee kinderen van één van de twee broers zijn wel actief in het bedrijf maar hadden beiden niet de ambitie om het over te nemen. Bovendien is het met zo’n omzet financieel niet evident om 50% van de aandelen uit te kopen. Dirk is inmiddels de 60 gepasseerd, Luc is eind 50. Ze zochten naar een oplossing voor de toekomst en na een aantal contacten is de familie de Haan uit de bus gekomen.”

STERCK. Hametha is vrij bekend in Nederland, maar misschien minder in ons land?

van Rens: “Het is de topholding van de familie de Haan met Arnold A. de Haan als enige eigenaar. Onder naam De Haan Minerale Oliën B.V. exploiteren zij in Nederland - net als ons - een groot aantal tankstations van meerdere merken en baten ze 115 shops uit. Ze bieden ook tankkaarten aan, maar doen geen distributie. Sinds een aantal jaar zijn ze ook actief in de markt van tankopslag onder de naam Standic. Daarmee bouwen ze onder andere in de haven van Antwerpen een prachtige nieuwe site waarvan de tweede fase bijna voltooid is. Voor de overname wisselden we al elkaars netwerk voor de tankkaarten uit. De klanten kunnen zo in meer stations terecht. De verkoop is een mooie stap voor Luc en Dirk. Net zoals MAES is Hametha een 100% familiebedrijf met eenzelfde visie op ondernemerschap en klantgerichtheid. Ze zijn nu in één klap de belangrijkste speler in de Benelux. En ook voor het personeel is het een goede zaak. De Haan wil MAES volledig zelfstandig laten bestaan. Ik heb ook een volledig mandaat. Zij volgen als aandeelhouder vanop afstand. Onze naam blijft, de kantoren blijven in Bornem, de ambitie om nog verder te groeien blijft. Het is de best denkbare overname.”

Elektrificatie

STERCK. De evolutie naar elektrische mobiliteit gaat een ingrijpende impact hebben op jullie markt?

van Rens: “We volgen natuurlijk met belangstelling alles wat er door de overheden beslist wordt en zullen zo goed mogelijk moeten omgaan met de gevolgen. Een deel van de mobiliteitsbehoefte zal de komende jaren ingevuld worden met elektrische voertuigen. Toch is het totale verbruik van motorbrandstof in België nog met 3 tot 4% gestegen in het afgelopen jaar. Hoe dat komt? Het wagenpark groeit verder en het aandeel elektrische wagens daarin, is pas in de tweede helft van 2023 flink beginnen stijgen. Momenteel rijden er veel hybride voertuigen. Die zijn een stukje zwaarder en verbruiken dan ook meer wanneer ze op brandstof rijden. Bovendien verplaatsen de mensen zich gewoon veel. Kijk maar naar de files die enorm zijn toegenomen. In 2024 verwachten we een stagnatie van het verbruik van klassieke motorbrandstoffen en vanaf 2025 gaan we een periode in van een gestage maar geleidelijke daling.”

STERCK. Wat betekent dat voor jullie toekomstig verdienmodel?

van Rens: “De toenemende elektrificatie van het wagenpark is een gegeven. Het grootste deel van de kw/u die nodig zullen zijn voor de elektrische mobiliteitsbehoefte zullen thuis, op het werk en deels ook op andere locaties worden geladen. Onze tankstations worden nu uitgerust met uiterst krachtige hogesnelheidsladers en vormen daarmee de ideale locatie om bij te laden. De meeste mensen in België die nu met een elektrische wagen rijden, hebben thuis een oprit en misschien ook zonnepanelen waardoor ze thuis kunnen laden. Maar de grote groep mensen die straks elektrisch gaat rijden heeft die luxe niet en zal onderweg moeten laden. Dan komt een hogesnelheidslader bij een tankstation het dichtst in de buurt van een klassieke tankervaring. Samen met onze partner Sparki zijn we nu volop hogesnelheidsladers aan het plaatsen. Al kunnen de netbeheerders momenteel totaal niet volgen. Met onze laders kan een gebruiker aan 300 kw/u laden. De meeste EV’s kunnen dat voorlopig zelfs nog niet aan. Het betekent dat je in 5 tot 10 minuten weer 100 tot 150 km rijbereik kan tanken. En binnenkort gaan we zelfs de eerste laders van 700 kw/u plaatsen. De infrastructuur die daarvoor nodig is, is wel immens.”

Alternatieve brandstoffen

STERCK. Jullie hebben ook de ambitie om de grootste aanbieder van HVO-brandstof te worden?

van Rens: “Biobrandstof heeft een dubbele klank in onze ­sector. De biodiesel van de eerste generatie is eigenlijk een dieselvervanger die gemaakt werd uit landbouwproducten. Dat ging ten koste van de voedselproductie. Tegenwoordig wordt deze echter geproduceerd uit afvalstoffen, restoliën en vetten die verwerkt worden tot een brandstofproduct. HVO-brandstof kan in elke dieselmotor worden getankt. Het is een heel mooi product, maar het is eerder een transitiebrandstof dan een antwoord op elektrificatie. Het is wel een middel om de huidige dieselmotor nu al meteen 90% minder CO₂ te laten uitstoten. HVO gebruiken is interessanter dan nu voor het dubbele of driedubbele van de normale prijs een elektrische truck kopen die geen actieradius heeft en waarvan de hardware nog niet is uitontwikkeld. De standaarden van de huidige generatie euro 6 dieselmotoren zijn al heel erg hoog. Als je in zo’n voertuig dan nog eens HVO-brandstof gaat gebruiken, is de CO₂-uitstoot minimaal. Het is een ideale manier om al op korte termijn bepaalde doelstellingen te halen.”

STERCK. Toch breekt dat niet door?

van Rens: “Als de Belgische overheid HVO-brandstof op een wat eerlijkere manier zou benaderen, zit daar zeker toekomst in. Alleen stellen ze deze nu gelijk aan gewone diesel, met dezelfde accijnzen,…. Dat is vreemd want CNG en LNG zijn fossiele brandstoffen met een veel hogere ecologische voetafdruk en die zijn wel volledig vrijgesteld van accijns. Dat krijg je toch aan niemand uitgelegd? De toekomst van persoonlijke en zakelijke mobiliteit wordt een combinatie van verschillende krachtbronnen: Battery Electric Vehicles (BEV), waterstof, en ook e-fuels zullen een rol gaan spelen. Met de klassieke diesel is het in 2050 definitief gedaan.”

Last man standing

STERCK. Toch blijven jullie verder kijken naar overnames van klassieke tankstations?

van Rens: “We hebben een model waarmee we heel efficiënt en goedkoop die stations kunnen exploiteren. En door nieuwe acquisities te doen, kunnen we het totale volume op peil houden. Er zijn de komende jaren nog wel partijen die onder druk van die shift willen verkopen. Wij verwachten dat de markt verder gaat consolideren en willen ‘the last man standing’ zijn. Dat kan omdat we hyperefficiënt georganiseerd zijn.”

STERCK. Tegelijk heeft u bedenkingen over de huidige klemtoon op EV’s?

van Rens: “Europa pusht de markt enorm sterk richting accu-aangedreven voertuigen. We gaan er met z’n allen achter komen dat daar toch ook behoorlijke nadelen aan verbonden zijn. Sowieso op het vlak van zeldzame metalen waar de afhankelijkheid van China enorm groot is. Bovendien moet je al meer dan 100.000 km met een wagen rijden voor je de CO₂ terugverdiend hebt die nodig is voor de productie van een elektrische wagen. Er komt ook een enorme problematiek van afgedankte batterijen op ons af. Ik begrijp de overheid volledig als die zegt dat we minder CO₂ moeten uitstoten. Dat is de doelstelling. Maar laat alsjeblieft aan de markt over hoe je dat op de meest efficiënte manier kan behalen. De overheid zou neutraal moeten zijn op vlak van welke technologie er gebruikt wordt. Nu vergroot men de batterijtechnologie te veel uit terwijl er ook alternatieven zijn. Laat de markt haar werk doen. Er zitten nog zoveel technologische ontwikkelingen in de pijplijn. Laat die creativiteit en dat ondernemerschap ten volle spelen. Daar komen heel mooie dingen uit. Ik sta met verbazing te kijken naar die extreme focus op batterijen.”

Het totale verbruik van motorbrandstof in België is nog met 3 tot 4% gestegen in het afgelopen jaar.

MAES-DNA

STERCK. Wat is voor jullie de voornaamste uitdaging als bedrijf?

van Rens: “Het MAES-DNA vasthouden. Onze organisatie is de afgelopen jaren flink gegroeid. Iedereen moet ervan doordrongen blijven dat alles begint en eindigt bij de klant. Die kan elke dag beslissen om niet meer bij ons te komen tanken. Dat moet ons scherp en hongerig houden. En verder moet je zoals in elk bedrijf goed op de keuken passen, alles goed controleren. Cybersecurity is bijvoorbeeld een belangrijk topic. We zijn een essentieel onderdeel van de Belgische economie. Zowel met onze stations als met onze distributieactiviteit. Dat betekent dat je continue dingen in vraag moet stellen. En dat hoef je niet ver te zoeken. Eind 2023 was het met de korte staking van de sluiswachters bijvoorbeeld meteen even spannend en dreigden stations zonder brandstof te vallen. Dat raakt dan aan de hele economie. We moeten als bedrijf goed nadenken wat de risico’s zijn. Al onze stations zijn zo voorzien dat als we zonder internet vallen, we onmiddellijk op 3G kunnen overschakelen zodat alles van data en de betaalterminal verbonden blijven. En als er toch iets gebeurt hebben we onze eigen techniekers die we uitsturen. Verder hebben we sterke SLA’s met toeleveranciers zodat we snel terug actief zijn.”

STERCK. Jullie Nederlandse partner heeft veel shops. Gaan jullie deze ook verder uitbouwen?

van Rens: “Daar zijn we al geruime tijd mee bezig. Een jaar of drie geleden hadden we 10 of 11 shops. Inmiddels zijn er dat 25. We gaan dit jaar nog minimaal drie nieuwe shops openen en mogelijk nog meer. We zetten daar dus op in, maar doen dat geleidelijk, met een compact team. Ook daar zien we dat schaalgrootte helpt op het vlak van aankopen, schappenplannen, cashverwerking, controle,… Eerlijk gezegd zijn het heel boeiende tijden om in deze sector te werken. Er verandert veel. Dan kan je je onderscheiden. Bijvoorbeeld met de implementatie van AI waar we een voorloper in willen zijn. We zijn een uit de kluiten gewassen kmo, weliswaar met een omzet van 1,5 miljard euro. Maar er werken hier op kantoor slechts 40 mensen. Daar proberen we een goede balans in te vinden. Zonder uit het oog te verliezen dat de klant op de eerste plaats komt.”