Selfmade consulting grootmacht

In alle luwte bouwde Johan Van Damme de afgelopen 25 jaar aan United Consulting, ook wel bekend onder de oude naam Joos Consulting. Vandaag telt het bedrijf in Niel 900 medewerkers en is daarmee een topspeler in de domeinen finance, hr en supply chain. Het groeitraject gebeurde volledig op eigen kracht, zonder één enkele overname. “Daar heb ik ontzettend veel tijd mee uitgespaard,” stelt Johan Van Damme.

Johan Van Damme startte in 1998 als zelfstandige. Hij was toen 26 jaar en werkte voor KPMG in de auditsector. “Ik wist al tijdens mijn studies dat ik ooit zelf iets op poten wilde zetten. Ik studeerde in het Antwerpse waar ik veel Nederlandse studenten leerde kennen. Op die manier ontwikkelde ik een netwerk en affiniteit met de markt daar. In die tijd bestond de consultingmarkt voornamelijk uit de klassieke grote spelers en enkele gespecialiseerde uitzendkantoren. Er was ruimte voor een andere aanpak. Die begon in Nederland al te groeien maar bij ons nog niet. En daar zag ik een opportuniteit.”

STERCK. Het was voor een stuk pionierswerk?

Johan Van Damme: “In 1998 bestond er nog geen Google, geen laptop of gsm. Ik moest mijn veldwerk doen met info die ik uit de krant en uit gerichte gesprekken haalde. Toen ik mijn ontslag in vaste loondienst ging geven, werd ik bijna als een alien bekeken. Vandaag zou dat wellicht anders zijn en kan een start-up meteen beroep doen op een heel ecosysteem. Ik ben er toch maar aan begonnen en dat bleek een heel goede keuze. De tijdgeest zat goed. Sommige van de grote consultancykantoren kregen het plots heel lastig met het combineren van allerlei activiteiten. Maar wij kregen al snel de wind in de zeilen.”

Operationele consulting

STERCK. U legde zich in eerste instantie toe op finance?

Van Damme: “Daar lag ook mijn achtergrond. Ik focuste op een vorm van operationele consulting, iets anders dan de klassieke strategische consulting. Op die manier was ik eigenlijk ook geen competitie voor de ‘big four’. Zij komen traditioneel binnen bij een klant om te zeggen wat er moet gebeuren. Maar dan zijn er nog mensen nodig die dat moeten uitvoeren en daar zag ik kansen. De eerste opdrachten deed ik gewoon zelf. Na een jaar heb ik mijn eerste consultant in dienst genomen. Hij werkt nog steeds bij ons en daar ben ik heel fier op. Van de eerste 10 medewerkers is na al die jaren trouwens nog de helft actief in ons bedrijf. We zijn samen gegroeid en hebben een fijne band. Dat is ook een deel van onze succesformule. Stel dat die eerste 10 medewerkers geen schot in de roos waren geweest, dan had ik misschien getwijfeld aan mijn capaciteiten om mensen aan te werven. En dan was ik misschien in mijn eentje doorgegaan.”

Het feit dat we én Belgisch zijn én 100% in familiehanden zijn, zorgt voor heel veel duidelijkheid.

STERCK. U groeide echter van mijlpaal naar mijlpaal?

Van Damme: “Vanaf de eerste werknemer ben je verantwoordelijk voor die persoon, zijn gezin en zijn loon. Elk rond getal aan medewerkers zou je als een mijlpaal kunnen beschouwen. Eerst de kaap van 10, dan 100, 250, 500. Ook de eerste grote klant was een mijlpaal. Dat was indertijd Texaco. De eerste keer dat we dit kantoor huurden, herinner ik me nog als de dag van vandaag. En de eerste collega die geen consultant was, maar mee achter de schermen hielp werken aan de uitbouw van het bedrijf. Ook dat was een mijlpaal.”

750 consultants

STERCK. United Consulting is uitgebouwd op drie pijlers?

Van Damme: “Elke discipline heeft een eigen naam gekregen. Team Joos is de oudste tak en staat bedrijven bij op gebied van finance, accounting en business support. Team PZ is gespecialiseerd in payroll, recruiting, training & development en employer branding. En dan is er nog Supply Change waarmee we ons richten op de hele supply chain en logistiek. Al onze 750 consultants werken in vast dienstverband en staan op onze payroll. Daarnaast hebben we nog Waterfront als overkoepelend verhaal over de drie disciplines heen. Daar werken we uitsluitend met freelancers en zelfstandigen. Bijvoorbeeld voor een klant die iemand met 25 jaar ervaring zoekt in een bepaald domein en die we niet meteen op de payroll beschikbaar hebben. Dan gaan we in ons netwerk van freelancers kijken. Met nog 75 medewerkers op ons hoofdkantoor en ongeveer evenveel freelancers, stellen we ongeveer 900 mensen tewerk.”

STERCK. Dit jaar starten jullie in een vierde domein?

Van Damme: “We gaan ons inderdaad focussen op een nieuwe discipline, namelijk marketing. We voelen bij onze klanten dat daar veel vraag naar is. Daarnaast gaan we ook stelselmatig de groepsnaam ‘United Consulting’ naar voor schuiven in plaats van de namen van de businessunits. Het is op vlak van uniformiteit en branding veel gemakkelijker om met één grote naam naar buiten te komen. Zo creëren we eenduidigheid. United Consulting, dat klinkt goed en verbindt de hele groep. We kunnen op die manier ook meer connectie creëren tussen de units onderling. Het kan bijvoorbeeld de interne mobiliteit bevorderen.”

STERCK. Jullie komen dus meer en meer als één geheel naar buiten?

Van Damme: “"Alle entiteiten vallen vandaag al onder één gemeenschappelijke holding. Als we de omzet van al onze business units samentellen komen we in 2023 aan 75 miljoen euro. Onze klanten zijn typisch de multinationals en grotere kmo’s. De consultants werken ter plaatse bij de klant. Het is dan ook één van onze belangrijkste uitdagingen om die bezettingsgraad zo hoog mogelijk te houden.”

100% familiebedrijf

STERCK. U heeft 100% van de aandelen in handen. Daarmee bent u een echt familiebedrijf?

Van Damme: “Het gros van onze concullega’s wordt door het buitenland gedirigeerd. Het feit dat we én Belgisch zijn én 100% in familiehanden zijn, zorgt voor heel veel duidelijkheid. Er is één schip en één kapitein. Iedereen weet wie de verantwoordelijke is. Als het goed gaat komt dat bij mij terecht, als het fout gaat ook. Dat is heel transparant. En op die manier krijg je ook een grote loyauteit van je medewerkers. De collega's met wie ik vandaag in eerste lijn samenwerk, hebben bijna allemaal een lange staat van dienst. Dat is het gevolg van hoe wij werken en wat we dagelijks doen. Het zorgt voor vertrouwen en stabiliteit. Onze klanten en consultants ervaren dat in de praktijk. We houden bij United Consulting van ‘even rustig en normaal doen’. En van het feit dat werk en thuisfront mooi met elkaar in balans zijn. We werken hier niet tot middernacht of in het weekend zoals op sommige plaatsen verwacht wordt. Zoiets sijpelt door naar de consultants. Er is hier vanaf dag één plaats voor normaliteit. Als je dat top down uitademt voelt iedereen dat. Zo zit ik zelf ook elkaar. Ik probeer dingetjes eenvoudig te houden, de wereld is al complex genoeg.”

STERCK. Opmerkelijk is dat jullie volledig op eigen kracht gegroeid zijn?

Van Damme: “Ik ben 100% eigenaar, we zijn niet beursgenoteerd en hebben geen investeerders in het kapitaal. De groei van 1 naar 750 consultants is volledig autonoom gebeurd zonder overnames. In mijn sector geloof ik daar heel hard in. Het heeft me heel veel tijd en gedoe bespaard. Al die overnames, dat lijkt misschien fantastisch. Maar je komt soms toch gekke dingen tegen. Dat voorspel alleen al, die negotiaties,… en zodra de deal getekend is volgt er een heel natraject, komen al die cultuurverschillen naar boven, moet je mensen sturen,… los van bepaalde lijken die soms nog uit de kast komen vallen. Bij United Consulting is ons DNA heel bepalend, we werken in een ‘people business’. We verkopen geen producten of machines. Als je dan plots een andere bedrijfscultuur moet integreren na een overname… Ik geloof daar minder in. Alle meetings met financierders, banken, andere families,… die ik niet hoef te doen. En we opereren vanuit één locatie in België. Dat is allemaal tijd die ik uitspaar en in het bedrijf kan steken. Zo kan je de dingen heel simpel houden. Ik vind het ook niet erg dat we 25 jaar gedaan hebben over ons parcours. We zijn niet met een spurt bezig of met snel gewin. Het is een marathon die we lopen. We schrijven ons eigen verhaal, op een heel ethische manier.”

Er is hier vanaf dag één plaats voor normaliteit. Als je dat top down uitademt voelt iedereen dat.

Tweede generatie

STERCK. U heeft 3 kinderen, stilaan komt er een tweede generatie aan?

Van Damme: “Ik ben nog maar 51 jaar. De cijfers zijn goed, de markt is pittig maar we doen het goed gegeven de omstandigheden. We hebben een team van fijne collega’s. Ik woon hier vlakbij. Er komt inderdaad een tweede generatie van drie kinderen aan. En tegelijk doe ik de job nog ontzettend graag. Ik heb dus heel veel redenen om niet te verkopen en nog zo lang mogelijk in het verhaal mee te gaan.

Ik heb twee zonen en een dochter. Ze zijn tussen de 19 en 22 jaar en studeren alle drie economie aan de KU Leuven. Er bestaat dus wel een kans dat minstens één van die drie een rol zal kunnen en willen spelen in het bedrijf. En indien niet, dan kunnen ze het bedrijf nog in portefeuille houden en een externe CEO aanstellen. Het is een langetermijnverhaal. Ze studeren alvast in de juiste richting. Hoe ik ze bij het bedrijf betrek? Ze doen hun vakantiewerk hier en volgen al eens een interessante meeting met klanten, leveranciers of andere stakeholders. Voor sommige projecten kan ik dan één van hen betrekken en zo leren ze stilaan het metier. Via hen hoor ik ook wat er leeft bij de studenten, ze bevinden zich midden in het doelpubliek waar we rekruteren. Zo houden we een vinger aan de pols. Ze zijn de ultieme barometer of wij het goed doen, en meer en meer een extra moreel kompas. Mijn kompas zit al redelijk goed, maar als ik over iets twijfel, dan kan ik dat met hen bespreken.”

Groei na Covid-pandemie

STERCK. Jullie aanpak tijdens de Covid-pandemie is daar een voorbeeld van?

Van Damme: “Tijdens Covid stond onze sector zwaar onder druk. Externe consultants werden als eerste geweerd op de werkvloer. De projecten vielen compleet stil. Als je al die mensen vast in dienst hebt en er zijn geen opdrachten meer, dan krijg je plots heel wat druk op de ketel. Het was de moeilijkste situatie die we in 25 jaar zijn tegengekomen. Maar we zijn daar voor de consultingsector op een heel unieke manier mee omgegaan. We hebben iedereen aan boord gehouden en niemand op tijdelijke werkloosheid gezet. Daarmee wilden we een signaal geven. Wij zijn een familiebedrijf en zo lossen wij dit op. Voor Covid was 2019 ons beste jaar ooit. Dan organiseer je op 15 januari 2020 een nieuwjaarspeech. Alles is geweldig. Het voorbije jaar was top en 2020 wordt waarschijnlijk nog beter… En twee maanden later is er Covid en zou je tegen je mensen zeggen: het was maar een grapje, ik ga jullie allemaal op tijdelijke werkloosheid zetten. Niemand gelooft jou dan nog ooit.”

STERCK. Toch was dat allesbehalve een evidente beslissing?

Van Damme: “Het was een bijzondere periode. We hebben gezegd: laat ons eerst even proberen om het zo verder te zetten. Dat was de pitch. En dat hebben we ook gedaan. Als je als familiebedrijf een goede periode achter de rug hebt, heb je wat reserves opgebouwd om een moeilijke periode te overbruggen. Dat hebben we gedaan. Tegen de zomer van 2020 begon de economie terug sterk aan te trekken. Onze klanten hoorden hoe we met dat gegeven waren omgegaan en vonden dat bijzonder charmant. De eerste projecten die terug op hun bord kwamen, gingen allemaal onze richting uit. Op die manier hebben we sinds Covid onze activiteiten verdubbeld. Niet alleen de klantendossiers kwamen naar ons, maar ook de sollicitanten hoorden dat wij een ander type hr hebben dan de klassieke consulting. Als Belgisch familiebedrijf konden we daar heel hard het verschil maken. En onze kinderen stonden volledig achter die aanpak. Dat is de manier waarop we al 25 jaar de dingen proberen te doen. Alles wat je doet zou perfect morgen in de krant moeten kunnen staan. We betalen onze belastingen netjes in België en iedereen is mee in ons verhaal.”

Voeling houden

STERCK. Welke uitdagingen ziet u op korte termijn?

Van Damme: “Voeling houden met de mensen die afstuderen en daar de juiste profielen aantrekken is er zeker eentje. In een bedrijf als het onze is een brede onderstroom heel belangrijk. Als we daarin blijven slagen en kunnen waken over ons DNA, dan komt dat goed. Iemand die nu afstudeert verschilt minstens 25 jaar met mij. Ik kan wel denken dat ik hem of haar begrijp, maar ik kom waarschijnlijk nog niet eens in de buurt. Daarom is het ook interessant dat de kinderen daaraan kunnen bijdragen. Je ziet, we zijn een echt familiebedrijf, maar wel op onze eigen manier (lacht)."