Het aantal fiches, bijlagen en verantwoordingen in de fiscaliteit zijn schier bij te houden. In een studie die wij daarover begin 2020 verrichtten, blijkt dat een gemiddeld accountantskantoor tussen de 80 en 120 deadlines per jaar te respecteren heeft. Meer dan een hele klus dus. En toch blijkt er geen rem te staan op de creativiteit om nieuwe fiscale verantwoordingen in het leven te roepen. Alleen al dit voorjaar werden minstens twee nieuwe verantwoordingen gecreëerd. Eentje voor de verhuring van onroerende goederen en soortgelijke overeenkomsten. Een andere voor het toekennen van fietsen aan werknemers.
Er kan gerede kritiek geuit worden op deze kwalijke evolutie. De belastingaangifte is verworden tot een verantwoording van vermogen, eerder dan het eenvoudig declareren van belastbare inkomsten. De overheid gaat in ieder geval te ver als dezelfde informatie, in verschillende formats, op verschillende wijzen of op meerdere tijdstippen gevraagd wordt van de burger. Eén keer de informatie verschaffen, moet toch volstaan? De burger heeft wel degelijk recht op overheidsefficiëntie. Ik heb mij voorgenomen dit langs gerechtelijke weg aan te kaarten. Worden er nieuwe verplichtingen ingevoerd dan zullen we onderzoeken of er geen annulatieverzoek voor het Grondwettelijk Hof kan worden ingediend.
Maar tot spijt van wie het benijdt, de maatschappij vraagt meer transparantie. Het is er nu eenmaal. De toename aan bijlagen en toelichtingen is inderdaad frustrerend. Het leidt tot extra administratieve lasten en tijd. Ondernemers staan tegenover de onontkoombare realiteit dat ze vroeg of laat minstens gedeeltelijk falen in die excessieve transparantieaanspraken. Niet gewild, wel omdat het vandaag al een kluwen is waarin een kat haar jongen niet meer vindt. Geen illusies, morgen zal het dat nog meer zijn. De realiteit is dan dat de ondernemer oog in oog staat met de belastingadministratie, die er automatisch van uitgaat dat die falende rapportering niet koosjer is. Om een lang verhaal kort te maken, de fiscus zal menen dat er wellicht te kwader trouw – ieder geval niet te goeder trouw – gehandeld is. En een boete, het verwerpen van de verliezen, het niet aanvaarden van de kosten of zelfs een monstertaxatie geheime commissielonen is dan het deel van de onderneming.
Dat elke onderneming zich maar beter die ellende bespaart. Dat kan niets anders dan een bewuste keuze zijn. Een strategie dus. Een plan van aanpak dat bepaalt hoe dat doel wordt bereikt. Maar, ook verdergaand, hoe de organisatie fiscale optimalisaties zal realiseren. Niet door een toevallig toedoen of snel en lichtzinnig in functie van een occasionele opportuniteit geïncorporeerd. Wel duurzaam, georganiseerd en voorspelbaar en bijgevolg ook weloverwogen en stevig onderbouwd. Die strategie staat ook wel te boek als “tax framework”. Een gestructureerde benadering om tegen belastingkwesties aan te kijken. Deze te analyseren, te beheren en te optimaliseren binnen de organisatie. Het omvat de strategieën, processen, richtlijnen en procedures die worden gebruikt om belastingen efficiënt en effectief te beheren en correct te voldoen aan fiscale wet- en regelgeving. Een essentieel onderdeel daarvan is het identificeren van risico’s en het ontwikkelen van fiscale strategieën om die risico’s te beheersen. Het doel is fiscaal compliant zijn, belastingverplichtingen efficiënt te beheren, maar ook mogelijke belastingvoordelen te benutten.
Ondernemingen moeten dat zien als een vorm van maatschappelijk betrokken ondernemen. Met als bonus belastingoptimalisaties veilig stellen. Maar het is ook een vorm van ‘fiscale verzekering’. Want het vormt de tegenspraak wanneer de administratie zou menen het over het hoofd zien van een van de duizend rapporteringsregeltjes een blijk van kwade trouw is. Als ondernemers wel eens zeggen dat de belastingadministratie verworden is tot een boete-administratie, dan heeft dat zeker grond van waarheid. Maar als ondernemers zeggen dat ze er geen vat op hebben en het lot van de beboeting onafwendbaar is, dan is dat structureel fout. Neem het lot zelf in handen. Maak een tax framework. Omarm fiscaliteit met een strategie.