Het had wat voeten in de aarde om een datum te vinden in de propvolle agenda voor een interview met Dirk Thys, gedelegeerd bestuurder van Thys Bouwprojecten. De vergaderzaal ‘Mario Botta’ die de receptioniste bij 4Wings in Westerlo voor ons reserveert, is voor Dirk Thys meteen een aanknopingspunt om zijn passie voor architectuur en gebouwen kracht bij te zetten.
STERCK. Wat is uw relatie met de Italiaanse architect Mario Botta?
Dirk Thys: “Hij is één van mijn favoriete architecten. Botta geeft vorm aan ‘La Biomista’ (‘gemengd leven’), een project dat wij bouwen en waarvan de eerstesteenlegging plaatsvindt op 9 december 2015. De stad Genk en de Limburgse kunstenaar Koen Vanmechelen slaan er de handen in elkaar. Samen gaan ze de voormalige directeursvilla en het omliggende landgoed van de mijn in Zwartberg uitbouwen tot een artistiek-
toeristische site. Erfgoed, hedendaagse kunst en bioculturele diversiteit zullen er vanaf 2018 op een unieke manier samenkomen. La Biomista zal het atelier en de foundations van Koen Vanmechelen huisvesten.”
In België verandert de wetgeving sneller dan de doorlooptijd van een project.
STERCK. Een dergelijke realisatie verraadt meteen dat Thys Bouwprojecten veel meer is dan een ‘klassieke’ bouwonderneming?
Dirk Thys: “Bouw is inderdaad maar een klein onderdeel van waar we allemaal mee bezig zijn. De groep omvat meer dan 50 vennootschappen. We opereren niet enkel in België maar ook, en steeds meer, in het buitenland. In totaal tellen we 225 medewerkers. We zijn actief in vier divisies. Met ons constructiebedrijf richten we ons met verschillende vennootschappen enkel op België. Daarnaast beheren we diverse soorten gebouwen – kantoor, logistiek, industrie – voor verhuur maar ook om door te verkopen. Het gaat dan om gebouwen in België, Polen, Tsjechië en Slowakije. Ook in Spanje onderzoeken we momenteel de opportuniteiten van een aantal projecten.
Een derde divisie is projectontwikkeling, voornamelijk residentieel. We nemen hierbij grondposities in, en ontwikkelen en verkopen ze dan zo snel mogelijk door aan de eindgebruiker. We zijn momenteel actief met meer dan 500 wooneenheden en dat groeit nog. In het begin beperkten we ons tot de Kempen maar momenteel hebben wij projecten over gans Vlaanderen. De vierde divisie betreft een diversificatie van onze risico’s in andere sectoren dan de bouwsector en dit zowel in binnen- als buitenland. Een voorbeeld hiervan is ‘Lens Online’ (onlineverkoop van lenzen) maar we participeren net zo goed in een glasfabriek. Het zijn steeds bedrijven waar we potentieel in zien. We voeren geen actief management maar zetelen wel in de raad van bestuur.”
Zoeken naar meerwaarde
STERCK. Wat is de rol van een performante bouwonderneming anno 2015?
Dirk Thys: “Wij opereren steeds vaker in een bouwteam waarin de leden hun knowhow graag delen met anderen. Ons aannemingsbedrijf gebruiken we als kenniscentrum met een eigen tekenafdeling, afwerkingsbedrijf, eigen productie en schrijnwerkerij, een eigen interieurconcept, klantenbegeleiding, enz. We kunnen zo spreken van een verticale integratie en bieden op die manier alles in één concept aan. Voor opdrachtgevers is dit zeer aantrekkelijk. En naast het pure bouwbedrijf hebben wij ons dus verder ontwikkeld tot een projectontwikkelaar. Hiermee genereren we een meerwaarde voor klanten/opdrachtgevers. De risico’s zijn groter, maar de marges liggen ook hoger dan in een aannemingsbedrijf.”
STERCK. De laatste jaren duiken steeds meer nieuwe bouwtechnieken op. Hoe spelen jullie hier op in?
Dirk Thys: “We maken onder meer gebruik van CLT-solutions, Cross Laminated Timber. CLT is een constructiemateriaal dat bestaat uit kruislings verlijmde lamellen van vurenhout. De CLT-panelen kunnen we in verschillende diktes en uit diverse lagen opbouwen. Van fabricatie tot montage is het industriële proces zodanig geoptimaliseerd dat we zo weinig mogelijk afval overhouden. CLT zorgt eveneens voor een volledig droog bouwproces. Alle bouwonderdelen worden op voorhand bedacht en uitgekiend achter de computer. CLT is daarnaast 2,5 keer lichter dan een traditionele bouwmethode waardoor we funderingen voordeliger kunnen uitvoeren.”
STERCK. Hoe kan een opdrachtgever de prijs van een gebouw reduceren?
Dirk Thys: “De kostprijs van een gebouw is sterk afhankelijk van de manier waarop de afwerking plaatsvindt. Op ruwbouw zitten meestal geen grote verschillen. Daarom zoeken we naar oplossingen voor de inrichting van diverse gebouwen: residentieel, appartementen, villa, kantoren, assistentiewoningen of studentenflats. 3D-pakketten sturen CNC-machines aan voor maatmeubels in een eigen productiefaciliteit. Voor wat betreft alle andere bouwmaterialen - vloeren, sanitair, tegels, baden, douches, bestrating, LED-verlichting… hanteren we een outsourcingsmodel op de markt om de beste prijs/kwaliteit te kunnen krijgen.”
Instabiliteit fnuikt ondernemersklimaat
STERCK. Hoe is het met het ondernemersklimaat gesteld?
Dirk Thys: “Zeker in vergelijking met het buitenland blijft de wetgeving in Vlaanderen/België instabiel. In het buitenland - met onder meer onze ervaring in Polen en Tsjechië - duurt het langer om een bouwvergunning te krijgen, wat dikwijls te maken heeft met een ‘stempelcultuur’. Maar eens de bouwvergunning afgeleverd is, zijn er ook geen obstakels meer. Bij ons is het een sport aan het worden dat iedereen voor het minste naar de Raad van State stapt en daarmee een bouwproject ‘on hold’ zet. Wij zitten in projectontwikkeling met doorlooptijden van verschillende jaren. Vaak zien we dat de wetgeving sneller verandert dan de doorlooptijd van een project. Een voorbeeld hiervan is het grond- en pandendecreet. Daardoor moet alles soms van vooraf aan opnieuw beginnen. Een kleine ontwikkelaar die hiermee geconfronteerd wordt bij zijn eerste dossier, kan dan al vrijwel meteen de boeken sluiten. We zien ook dat normen en spelregels te snel wijzigen om correcte beslissingen te kunnen nemen, zoals bij de EPB-normen of de fiscaliteit op bedrijfswagens.”
STERCK. De federale regering doet pogingen om de loonhandicap met het buitenland weg te werken. Merkt u daarvan al resultaten op het terrein?
Dirk Thys: “Ook al doet de huidige regering lovenswaardige inspanningen, toch bevinden wij ons nog lang niet in een gelijke positie met het buitenland. We kampen met een achterstand op het vlak van lonen, en op die manier kunnen wij geen koers winnen. Doordat we internationaal opereren zien wij dat heel wat maakbedrijven wegtrekken naar centraal Europa. De combinatie van loonkost, ontslagpremie en stakingskost levert een verlieslatend bedrijfsmodel op. Ik geloof overigens niet in enkel een diensten- en overheidseconomie zonder productie. Waar moeten de minder begaafde werknemers dan aan de slag?”
Je kan mensen niet verplichten om innovatief te denken.
STERCK. Wat zijn de voornaamste knelpunten/uitdagingen voor de bouwsector?
Dirk Thys: “De complexiteit van bouwen neemt toe. Wij pleiten al langer dan vandaag voor een grondige voorbereidingsfase om het hele bouwproces gedetailleerd vast te leggen. Deze uitvoeringsplannen dienen daarna tot in het laatste detail gerealiseerd te worden. Nog te vaak zien we dat er substantiële veranderingen worden aangebracht tijdens het bouwproces. Dat heeft vanzelfsprekend gevolgen voor de duur van een bouwproces en voor de totale kosten.”
STERCK. Bedrijven slagen er niet altijd in om werknemers met het vereiste niveau te vinden. Geldt dit ook voor de bouwsector?
Dirk Thys: “We moeten eerlijk zijn: het niveau van de medewerkers op de werven neemt af. Veertig jaar geleden had je nog arbeiders die van thuis uit in de bouw moesten gaan werken. Ze mochten niet verder studeren maar hadden wel de brains om ingenieur of architect te worden. Die mensen gaan nu op pensioen en vervangers op hun niveau staan niet klaar.”
STERCK. Permanent innoveren is nodig om de concurrentieslag te winnen. Is dat voor alle ondernemingen haalbaar?
Dirk Thys: “Het verplichten van innovatief denken is niet altijd eenvoudig te realiseren. Je moet beschikken over de juiste personen, zowel als bedrijfsleider als bij het management. Bovendien moet je als bedrijf de nodige kritische massa genereren om naast de operationele activiteiten, ruimte te creëren voor innovatie. Dat wordt nog wel eens vergeten.”.
Dirk Thys is constant bezig met nieuwe projecten en ideëen. “Ik moet met nieuwe zaken kunnen bezig zijn, dat zit in mijn genen. Ik gedij niet goed als ik enkel moet uitvoeren wat anderen mij voorschotelen. Ik start graag van een wit blad papier: hier is een stuk grond en realiseer iets.”