Mechelen is een van de 10 kleinere Europese steden van de toekomst. Dat zeggen niet wij, dat zegt zelfs niet burgemeester Bart Somers, maar dat zegt het prestigieuze zakenblad The Financial Times. Hoog tijd om deze ‘smart city’ apart te belichten dus.
Mechelen werd recent door The Financial Times driemaal in de top tien gezet als stad met het grootste economische potentieel of de beste connectiviteit als ‘smart city’. De bijlage fDi Magazine brengt elke twee jaar de Europese steden en regio’s van de toekomst in kaart. Mechelen is de enige Vlaamse centrumstad die drie keer voorkomt.
De aandacht in The Financial Times is onbetaalbare propaganda voor onze stad.
STERCK. Burgemeester, dat is ongetwijfeld een opsteker van formaat?
Bart Somers: “Het is best indrukwekkend, en een erkenning voor het gevoerde beleid van de voorbije jaren. Maar bovenal is het toch een economische opsteker. Het is vooral een aanbeveling van Mechelen aan een internationale markt van investeerders die we anders nooit bereiken. Voor onze stad is het onbetaalbare propaganda want we spreken toch van een gezaghebbend medium in de sector.
Grote bedrijven die naar Europa kijken, vinden in Mechelen een bereikbaar en goed ontsloten alternatief voor Brussel. Vanuit internationaal perspectief is Mechelen immers één stedelijke vlek samen met Brussel. Dat is vaak al de realiteit voor ondernemingen die de omgeving kennen, maar nog niet voor de grote internationale spelers. De erkenning in de Financial Times kan daar bij helpen. Die troeven hebben wij daarom ook nog eens apart uitgespeeld en uitgelicht in een betalende advertentie in hetzelfde magazine. Wij verwachten dat Mechelen daarmee als ernstig alternatief bij een aantal grote multinationals oplicht. Wij zullen het magazine zelf ook aan de grote Mechelse spelers bezorgen die ongetwijfeld hun netwerk internationaal zullen aanspreken. We verwachten de vruchten hiervan op middenlange termijn. Mechelen knippert voortaan op de internationale radar.”
STERCK. Waar staan jullie in eigen land?
Somers: “Mechelen is al een tijd de vijfde stad maar de derde economie van Vlaanderen. De toegevoegde waarde bedraagt meer dan de helft van bijvoorbeeld Gent. Dat is toch indrukwekkend omdat we maar een derde van het aantal inwoners tellen en bijvoorbeeld geen haven hebben.
Mechelen eindigde in 2015 in de top 3 voor de titel ‘Ondernemende Gemeente van 2015’ van Unizo. Dat hadden we vooral te danken aan Mest, een leegstandsproject van de stad Mechelen en de Mest vzw. Doel hier is om starters een betaalbaar winkelpand aan te bieden. Het is een project dat over 2,5 jaar loopt. Ook met ons café Herman vielen we in de prijzen: dat is een project met Europese subsidies waarmee we het allochtoon ondernemen stimuleren.
De objectieve cijfers tonen aan dat we een opvallend ondernemende stad zijn. Tussen 2000 en 2015 is het aantal zogeheten BTW-plichtige natuurlijke personen met 13,4 % gestegen. In andere regionale steden spreken we van een groei van 3,1 %. Ook het aantal BTW-plichtige ondernemingen (+30 %) en rechtspersonen (+45 %) steeg aanzienlijk ten opzichte van vergelijkbare steden. Momenteel beschikken wij over 180 hectare in Mechelen-Noord, 105 hectare in Mechelen-Zuid en nog eens 50 hectare in Stadsontwikkeling Ragheno, de centrale werkplaatsen niet meegeteld. In de Maanstraat hebben we 11 hectare. Qua uitbreiding zijn er nog mogelijkheden richting Noord 3 en 4.”
Vilvoorde (met onder meer Medialaan, Videohouse, Woestijn en Humo) en Mechelen (met onder meer Telenet, Sanoma Media, Wolters Kluwer) tellen meer dan 50 crossmedia-ondernemingen. Een troef die beide mediasteden verder willen uitspelen en dus sloegen Vilvoorde en Mechelen de handen in elkaar voor Track25. Dat is een platform dat crossmediabedrijven, kennisinstellingen en lokale overheden uit de regio samenbrengt en ondernemerschap en innovatie in de media wil aantrekken en versterken. De projectpartners zijn Stad Vilvoorde, Stad Mechelen – Oh! Ondernemershuis, Voka – Kamer van Koophandel Halle-Vilvoorde – Flanders Smart Hub, Voka – Kamer van Koophandel Mechelen en Thomas More, met de steun van Agentschap Ondernemen.
STERCK. Jullie huisvesten al heel wat grote werkgevers. Zijn er nog grote bedrijven op komst en voeren jullie actieve prospectie?
Somers: “We gaan uit van onze eigen sterkte. Als we zien dat er een beweging op gang komt van grote internationale spelers om hun hoofdkantoren naar Mechelen te brengen, spelen we daar op in. Tegelijk clusteren we hier een belangrijk aantal mediabedrijven. We proberen hen extra te stimuleren om voor Mechelen en eventueel Vilvoorde te kiezen via Track 25 (zie kader). Idem voor de biotechnologische sector. Los daarvan proberen wij kandidaat-investeerders ad hoc goed te omkaderen en te begeleiden. Voorbeelddossiers zijn VRT, Plopsaqua, Vlaams Fonds voor de Letteren en dergelijke.”
In Mechelen geven de stad en de ondernemers elkaar de hand.
STERCK. In veel gemeenten en steden gaat de uitbreiding van bedrijvenzones gepaard met mobiliteitsproblemen. Mechelen ligt dicht bij Brussel en Antwerpen, maar je staat op de E19 toch vaak in de file?
Somers: “Bij elk nieuw project van een bepaalde omvang verplichten we dat er een mobiliteitstoets of zelfs een volledig mobiliteitsrapport (mober) gemaakt wordt. Dat is mee bepalend voor de haalbaarheid van een project. Beleidsmatig moeten wij er immers voor zorgen dat we onze troef niet uit handen spelen en die troef is nu net de bereikbaarheid van de stad. Daarom realiseren we momenteel multimodaal vervoer met ons stationsproject, met nieuwe ontsluitingen qua openbaar vervoer en voor de weg via de zogeheten Tangent en met een grote parking. We kijken ook uit naar de fly-overs op de R6 om het kruispunt R6-Liersesteenweg te beveiligen. De realisatie hiervan is voorzien in 2017. Hoog op de agenda staat eveneens het aanpakken van de superknoop Mechelen-Noord, maar dat moeten we intergemeentelijk en met de medewerking van Vlaanderen voorbereiden en uitvoeren.”
STERCK. Locatie is de belangrijkste troef voor Mechelen. Dat maakt meteen dat jullie een groot potentieel hebben als congres- en meetingstad?
Somers: “Exact twee jaar geleden is Mechelen gestart met een congreswerking door de oprichting van ‘Meet in Mechelen’, zeg maar het congresbureau van de stad. In een eerste fase hebben we het volledige aanbod in kaart gebracht. Welke spelers zijn er al op de zogeheten MICE-markt actief (meetings, incentives, conferences and events), welke hebben potentieel en willen meewerken? Dat gaat van hotels, vergaderlocaties, aanbieders van teambuildingen, restaurants, special venues. In totaal gaat het om zo’n 100 aanbieders. Daar is een nieuwe tweetalige website uit voortgevloeid: www.meetinmechelen.be. De sociale media volgen. We willen Mechelen nog meer promoten als congres- en meetingstad via deelname aan nationale en internationale vakbeurzen: in 2015 waren er dat 7, in 2016 zullen dat er 10 zijn. Ook via andere kanalen en meer informele netwerkmomenten dragen wij de boodschap uit: kom naar Mechelen voor uw event/meeting. We willen uitgroeien tot dé verrassende bestemming voor kleine en middelgrote meetings. In 2015 is het aantal aanvragen via ‘Meet in Mechelen’ verviervoudigd van 34 naar 132.
STERCK. Dat gaat hand in hand met het toerisme. Mechelen heeft ook daar alle troeven in handen?
Somers: “Uiteraard. We zijn volop bezig met de ontwikkeling van het Strategisch Plan voor Toerisme in Mechelen 2016-2020. Het is duidelijk dat MICE sterk aan belang zal winnen. Het betekent dat we in de toekomst wellicht voor MICE even sterk zullen inzetten in productontwikkeling, promotie, onthaal als voor de vrijetijdsmarkt. Bij Toerisme Vlaanderen is ondertussen een project gestart rond het aantrekken van internationale associaties. Ook hierin wordt MICE Mechelen betrokken.”
STERCK. Mechelen is dus in volle beweging. Wat doen jullie verder nog rond een ondernemersvriendelijk klimaat?
Somers: “Met de stationsontwikkeling en de bedrijventerreinen van Mechelen-Noord en Mechelen-Zuid is er nog ruimte voor heel wat nieuwe bedrijven, van multinationale spelers tot lokale KMO’s met toegevoegde waarde voor de stad en dus de lokale tewerkstelling. Deze sites moeten een goede verbinding krijgen met het centrum. In de Arsenaalwijk, op de eerste plaats een woonwijk waar de groei van de stad kan worden opgevangen, voorzien we andere stedelijke functies zoals ontspanningsmogelijkheden en horeca. De site moet model staan voor een nieuwe vorm van stadsplanning met oog voor duurzame en ecologische ontwikkeling en leefbaarheid. De leefbaarheid daar wordt gecreëerd door een goede mix van activiteiten en sectoren.
We kiezen daarnaast voor ondersteuning van het bedrijvenparkmanagement, een doorgedreven inzet op startersbegeleiding, structureel overleg met de economische partners en we plannen qua hardware herinrichtingswerken rond het ‘verouderde’ bedrijventerrein Noord. We merken dat al deze inspanningen lonen. De bedrijven die hun activiteiten in Mechelen uitvoeren, stellen vast dat zij onder meer dankzij de goede autobereikbaarheid, de nabijheid van kennisinstellingen en de beschikbaarheid van arbeidskrachten sneller kunnen groeien dan op een andere locatie. De stad en de ondernemers geven elkaar dus de hand.”.
Qua mobiliteit wordt veel verwacht van de Tangent. Dat is een toekomstige bypass die de Mechelse binnenring zal ontlasten en de N15 een directe, gemakkelijkere verbinding zal geven met de verkeerswisselaar Mechelen-Zuid op de E19. De bouw van de nieuwe verkeersader verloopt simultaan met de bouw van het nieuwe Centraal Station waaronder de Tangent ook zal lopen. Het is deel van het mobiliteitsplan Arsenaalsite. De Tangent wordt een viervaksweg die de verbinding maakt tussen de Brusselsesteenweg en het Douaneplein. Hij loopt vanaf de Jubellaan ondergronds, kruist het kanaal Leuven-Dijle en loopt verder ondergronds tot aan de Leuvensesteenweg. Naar het noorden toe kruist de Tangent de spoorlijn naar Leuven.