Een succesvolle continuïteit van het familiebedrijf is de wens van de meeste ondernemers. Indien het bedrijf niet aan derden wordt verkocht of niet door externe managers zal geleid worden, komt de volgende generatie aan het stuur te zitten.
In mijn contacten met familiale ondernemers merk ik dat het opvolgingsproces om diverse redenen spijtig genoeg vaak over een hobbelig parcours gereden wordt. Een kasseistrook is niet onoverkomelijk maar soms wordt er langs de afgrond gefietst. Enkele tips voor een succesvolle opvolging.
Vroeg begonnen is half gewonnen
Zelfs wanneer uw kinderen nog jong zijn en studeren, is het goed om als ouders met hen op een spontane, informele manier over het familiebedrijf te communiceren. Zo kan de geest in de fles komen. Ik ken families die hun kinderen af en toe meenemen tussen de muren van het bedrijf.
Recent nog sprak ik enkele bedrijfsleiders die toegaven dat ze maar weinig of niet over hun bedrijf praten met hun kinderen. Op die manier ontdekken ouders niet of hun kinderen geïnteresseerd zijn in het bedrijf, en is het voor de kinderen niet gemakkelijk te achterhalen of hun ouders wensen dat ze in hun voetsporen treden. Communiceren helpt.
Wie van de kinderen neemt welke functie op ?
De juiste man of vrouw op de juiste plaats. Wie van de kinderen wat zal gaan doen in het familiebedrijf mag niet bepaald worden door voorkeur, leeftijd, geslacht, emotie… Indien meerdere kinderen het familiebedrijf verderzetten, moeten ze een team vormen waarin ieder binnen zijn of haar talenten en capaciteiten wordt ingezet. Weet dat er experts zijn die de capaciteiten van uw opvolgers kunnen screenen en de familie begeleiden naar de vorming van een optimaal team.
Respecteer leeftijdsgrenzen
Er is een tijd voor alles. Natuurlijk is het voor ouders in veel gevallen niet gemakkelijk om het succesvolle familiebedrijf los te laten. Niet loslaten houdt echter een groot risico in. Ik heb situaties gezien waarin er ernstige conflicten ontstaan en familie-
relaties vertroebeld worden omdat de overdracht van leiding en eigendom veel te lang op zich laat wachten. Soms bedreigt dit zelfs het voortbestaan van het familiebedrijf.
Met enige mogelijkheid voor marge zou uw opvolger ten laatste op 45-jarige leeftijd het roer moeten overnemen. Voor de ouders-overlaters wordt de leeftijd van 65 gezien als een grens waarop ze het familiebedrijf moeten kunnen loslaten maar er nog nog wel een zeer nuttige rol kunnen vervullen als adviseur.
Leg afspraken vast!
Hoe meer ballen er op de biljarttafel liggen hoe groter de kans dat ze met elkaar in botsing komen. Ook mensen botsen. Dat is zeker niet abnormaal maar net zoals bij biljart moeten er spelregels zijn, zeker wanneer het aantal biljarters in het familiebedrijf toeneemt. Ook voor de onderneming kan men de spelregels maar best vastleggen. Dat doet men in het familiecharter, een instrument dat gelukkig meer en meer bekend en toegepast wordt. Zonder duidelijke spelregels tussen de familieleden gaan familiebedrijven vaak uit de bocht, soms fataal.
Als private banker van ondernemende families vervullen we, naast de begeleiding van het privévermogen, ook de rol van regisseur op niveau van het bedrijf. We stellen ons netwerk van externe experts ter beschikking van onze klanten om hen te helpen hun familiebedrijf in goede banen te leiden. Partijen als Deloitte, Van Havermaet en Guy Jans (zelf ex-familiaal ondernemer) zijn daar voorbeelden van.
Succes!.
Marc Verheyen is commercieel directeur bij Van Lanschot Hasselt.