Pleidooi voor jong ondernermerschap

Patrick Kestens heeft al wat watertjes doorzwommen. Hij is nu algemeen directeur van Corda INCubator, een strategisch project van LRM om ondernemerschap in Limburg te stimuleren. Als mentor en aanjager neemt hij tientallen jonge starters onder de vleugels die hun idee uitwerken tot een echt bedrijf. Als verantwoordelijke voor International Bridging helpt hij sommigen ook de eerste stappen zetten richting VS. Kestens wil jongeren meer dan ooit structureel stimuleren tot ondernemerschap.

"Ik merk dat heel wat jonge Belgische ondernemers in een eerste fase overtuigd moeten worden om uit hun comfortzone te treden en hun idee ook daadwerkelijk tot ontwikkeling te brengen in een eigen bedrijf. Het is vaak voor een stuk onze maatschappij en de ouders die hen tegenhoudt. ‘Zou je niet beter in het onderwijs stappen of ambtenaar worden? Dan heb je zekerheid, veel verlof, en een vast loon."

Wij hebben jongeren te weinig geleerd om hard te knokken om vooruit te komen.

Het ondernemerschap is niet altijd de gemakkelijkste weg. Er moet keihard geknokt worden. Je mag niet te snel opgeven en dat vraagt doorzettingsvermogen. Ik stel meer dan regelmatig vast dat er slechts weinigen bereid zijn om er 200 procent voor te gaan. Om opofferingen te doen voor hun eigen zaak. Om hun eigen plezier even opzij te schuiven voor het werk. Wij hebben ervoor gezorgd dat veel jongeren zijn opgegroeid in luxe en comfort en hebben hen te weinig geleerd om hard te knokken om vooruit te komen.”

Financiering is heikel punt

“Daarbij komt dat het in ons land als starter erg moeilijk is om aan kapitaal te geraken. Als het startkapitaal niet van de 3 F’s (family, friends and fools) komt, dan komen de verdere plannen soms al in het gedrang. Het beleid van kredietverstrekking van de Belgische banken is een heikel punt. En dan is er nog het stigma van falen. Na een eerste mislukking is een Belgische start-up afgeschreven, de ondernemer gedemotiveerd en geraakt hij nog moeilijker aan een lening voor een nieuw verhaal.

In België staat funding op basis van ‘private equity’ nog in de kinderschoenen. Dat is het fenomeen waarbij private investeerders start-ups op weg helpen met geld en knowhow. Daarnaast is er ook een mentaliteitswijziging in de ondernemerscultuur nodig. Een doorgedreven implementatie van ‘private equity’ zal starters minder afhankelijk maken van banken en de financiering van startende bedrijven vlotter doen verlopen. Bovendien brengen investeerders via ‘private equity’ ook hun expertise, knowhow en netwerk in de start-up in. Ze treden op als mentor.”             

Goed idee & passie

“Goede ideeën en technologische kennis hebben ze vaak in overvloed, maar hoe ze dat idee het best positioneren in de markt, daar hebben veel jonge ondernemers weinig kaas van gegeten.

Nochtans begint alles met een goed idee, dat ervoor zorgt dat je een probleem oplost. Een idee waaraan je met erg veel passie kan werken. Beide aspecten zijn even belangrijk: je oplossing of product moet een echte waarde hebben zodat iemand bereid is om er geld voor te betalen. 

Als je een bedrijf opricht dan zal je de hoogste ups en de laagste downs ervaren, mogelijk zelfs op dezelfde dag. Je kan enkel door zulke periodes geraken als je er vol passie aan kan werken. Niemand zal ooit in je geloven, je geld geven of voor je werken, als je er niet eerst zelf in gelooft.

Een degelijk en tot in het detail uitgewerkt businessplan, dat nagaat of er wel een markt is voor het product of dienst, met een reële kostprijsberekening en eventuele rampscenario’s worden in België als eerste gevraagd. Nochtans is een businessplan maar een momentopname en dient het continu te worden bijgestuurd en aangepast.”

Intussen in de VS

“In de VS is ‘private equity’ schering en inslag. 80 tot 90% van de financiering verloopt er op die manier. Toch geldt ook daar de wet van de sterkste. Men kijkt eerst naar het project en de personen die in het team zitten: is er passie, doorzettingsvermogen, weten ze waarover ze praten en is er een mogelijke markt?

In San Francisco, de bakermat van de IT-start ups, was ik een aantal weken geleden te gast bij een VC groep op Sandhill Road in Menlo park. Ze ondersteunen jaarlijks een honderdtal projecten, waarvan er doorgaans slechts 10% een succes worden. Nadat ze weten wat het project inhoudt en ze een slaagkans zien hebben de potentiële investeerders allen een bepaalde checklist in hun hoofd: “Heb je passie en wil je slagen? Woon je in de VS of ben je bereid te verhuizen naar de VS?”. Na een dubbele nee, willen ze zo vlug mogelijk een einde maken aan het gesprek. Je bent niet belangrijk genoeg om hun tijd, netwerk en vluchten naar board meetings te verantwoorden.

En de falers - een woord dat de Amerikanen in Silicon Valley niet graag horen - komen na twee maanden met een nieuw initiatief. Investeerders vestigen hun vertrouwen vooral in de personen achter het project. De redenen van mislukken zien ze eerder als externe factoren die niet te controleren zijn. Het wordt vaak gezien als een goede leerschool.”

Op Stanford alleen beginnen gemiddeld 10% van de studenten al tijdens hun studie met een eigen start-up. Jaarlijks is er in San-Francisco een continu proces van ongeveer 23.000 start-ups die allemaal beginnen met ‘seed funding’. 85% overleeft het eerste jaar niet. ‘Zie je wel’ zeggen de mensen hier. Veel mislukkingen! Maar als je het omdraait betekent 15% van 23.000 dat ongeveer 3.500 nieuwe ondernemers wel doorgroeien.”

Hoe ondernemerschap versterken? 

“Er worden allerlei initiatieven genomen, actieplannen gelanceerd en relancemaatregelen genomen. En dat is nodig en goed. Ik vind het echter ontzettend jammer dat het ondernemerschap zelden of nooit aan de jeugd wordt voorgesteld als optie of als alternatief. Veel jonge starters zijn zich ook niet onmiddellijk bewust van de neveneffecten van hun plannen. Fiscale onzekerheid, geen vast inkomen en een ongezonde work/life balance zijn zaken die ze al eens over het hoofd zien. Voor veel starters die zich gepassioneerd in een verhaal storten, is geld verdienen niet prioritair. Ook daarom hebben ze nood aan een vangnet, aan advies en coaching.

Ik vind het ontzettend jammer dat het ondernemerschap zelden of nooit aan de jeugd wordt voorgesteld als optie. 

Vlaanderen heeft wel degelijk tal van mooie initiatieven die start-ups ondersteunen. Kijk maar eens naar iMinds met de iStart-ondernemerschapsprogramma's en Telenet Kickstart of de StartIt@KBC projecten in Antwerpen, Hasselt, Leuven, Gent en Brussel. En ook de verschillende Limburgse incubatoren Energyville, BikeVille, Agropolis, Greenville, Bioville, C-Mine crib en Corda INCubator. In Limburg heb je tevens het mooie JCI project van [18-28]! Een unieke wedstrijd waarbij men op zoek gaat naar de beste Limburgse Starter of Junior Entrepreneur.

In samenwerking met de Hogeschool PXL en UHasselt is Corda INCubator de uitvalsbasis voor het nieuwe project en statuut van student-ondernemer. Op die wijze kunnen we jongeren tijdens hun studie al stimuleren voor het ondernemerschap en de kiem leggen voor toekomstige bedrijven. Als Corda INCubator moeten we zorgen voor een connectie tussen studenten met goesting en passie, en met bestaande ondernemers. We moeten een inspirerende plaats aanbieden waar jongeren terecht kunnen met vragen en twijfels. Het moet ook een plek zijn waar ondernemers terecht kunnen als ze hun ervaring met de jonge generatie willen delen of op zoek gaan naar jong talent. Ze moeten er terecht kunnen om de mening en creatieve input van de jongeren te horen.

We willen een samenwerking opzetten over de verschillende incubatoren, domeinen en initiatieven heen. Dit zal gebeuren door een aantal programma’s en trainingen aan te bieden.

Ook kunnen we onze starters advies en diepgaande persoonlijke coaching door experten geven om zo hun onderneming in de juiste richting te laten evolueren. Zo kunnen ze terecht bij een aantal partners zoals Integra Advocaten, Van Havermaet Groeneweghe, V&O Patents and Trademarks, Sofim & Zenito en SYNTRA.”

Maar om de attitude ten aanzien van starters in ons land te veranderen, is er veel meer nodig. We moeten een positief en ondersteunend klimaat creëren en onze jonge Belgen in het binnen- en buitenland gebruiken als rolmodel. Tot groot genoegen is er sinds 1 juli een eerste stap gezet met de tax shelter voor start-ups, jonge groeibedrijven en KMO’s.”

Think big, think global

“In België en omgeving hebben de meeste starters niet de ambitie om een wereldbedrijf te worden. Men ontbeert een meer globale ‘open’ mindset. De wereld waarin een ICT start-up opereert is nochtans vanaf dag één wereldwijd. We leven in Vlaanderen in een KMO-cultuur en de jonge ondernemers willen te snel geld verdienen. Dat mag niet de motivatie zijn, je moet het lef en de ambitie hebben om groot te worden. Think big, think global.

Om dit duidelijk te maken hebben we met LRM sinds kort ook een samenwerking met Belcham. Dat is een onafhankelijke non-profit organisatie die streeft naar meer samenwerking tussen bedrijven in België en de Verenigde Staten en die momenteel een succesvolle incubator met 81 seats beheert in Manhattan, New York. Binnen dit ecosysteem wordt de Belgische business community in New York gestimuleerd en gefaciliteerd. Deze samenwerking beschouwen we als een uitbreiding van de dienstverlening naar alle starters die gevestigd zijn in één van onze incubatoren en laat ons toe om internationalisering te faciliteren.”

Verontrustend veel vrienden-ondernemers fluisteren me toe dat ze hun kinderen aanmoedigen om hun geluk te gaan zoeken in dynamischer oorden. Allemaal mensen die een bovengemiddelde bijdrage hadden kunnen leveren tot het promoten van het ondernemerschap in ons land. 

Zelfs in mijn kennissenkring zijn er een aantal jongeren die de stap over de plas al gezet hebben. Naast Davy Kestens zijn er nog wel een aantal jonge Belgen die vanuit San Francisco hun dromen proberen waar te maken (zie kaderstuk). Maar je kan perfect de ontwikkeling van je start-up doen vanuit België, en alsnog het hoofdkwartier buiten ons land hebben. De meeste Belgische tech-ondernemers in Silicon Valley en San Francisco, ontwikkelen nog steeds in België. Zie maar Sparkcentral en Showpad. ”

Gezocht: sterke schouders & ambitie

“Vooraleer iedereen in een collectieve depressie belandt: een donkere toekomst hoeft voor dit land en deze regio niet onafwendbaar te zijn. Alleen moeten we daarvoor wel dringend actie ondernemen. We hebben veel meer sterke schouders en ondernemende jongeren nodig. 

We moeten dan ook de ambitie hebben om een land te zijn waar sterke jonge innovatieve ondernemers graag willen blijven wonen en werken. Meer nog. We moeten een plek zijn waar getalenteerde en ambitieuze mensen uit de rest van de wereld naartoe willen komen. Onze toekomst staat of valt met de aanwezigheid van zelfstandige en ondernemende jongeren.

Je moet het lef hebben om groot te worden, niet om snel geld te verdienen.

Laat dit een aanzet zijn dat er meer gevestigde en innovatieve ondernemers opstaan die steun bieden en helpen om van de huidige generatie studenten en jonge start-ups de ondernemers van morgen te maken. ‘Succes is not final, failure is not fatal, it is the courage to continue that counts ! Don’t screw it, just do it’.”