Eind december 2014 zijn de deuren van de Ford-fabriek definitief gesloten. Reeds van bij de aankondiging in 2012 is met vereende krachten - gaande van de Europese, federale en Vlaamse overheid tot de deputatie van de provincie Limburg en de Limburgse gemeenten - geanticipeerd op de negatieve gevolgen van de sluiting. “Dankzij het Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK), door de Vlaamse regering in juli 2013 goedgekeurd, zijn vele projecten in uitvoering die de impact van de sluiting op korte termijn dienen te milderen en op middellange en lange termijn de Limburgse economie dienen te versterken. Tijdens de laatste evaluatie is gebleken dat de uitvoering van SALK op schema zit”, aldus gedeputeerde van economie Marc Vandeput.
Limburgse arbeidsmarkt herstelt zich geleidelijk
Dat de sluiting van de grootste werkgever een enorme impact heeft op de Limburgse arbeidsmarkt leidt geen twijfel. Bijna 6.000 werknemers zijn door de sluiting getroffen. Hierdoor bereikt de Limburgse werkloosheid begin dit jaar, met meer dan 36.000 bij de VDAB geregistreerde werkzoekenden, een hoogtepunt. De werkloosheidsgraad bereikte een recordhoogte van 9,11%. Bij de meting eind juni is deze werkloosheidsgraad terug gedaald tot 8,16%. Uit de cijfers van de VDAB blijkt dat al 41% van de ontslagen werknemers niet meer werkzoekend zijn. Meer dan 1.600 ontslagen werknemers hebben reeds een andere job gevonden.
Gedeputeerde van economie Marc Vandeput: “Er blijft echter een grote groep die nog verder begeleid en ondersteund dient te worden in het vinden van een duurzame tewerkstelling. Dankzij financiële middelen uit het zogenaamde Europees Globalisatiefonds is een omvangrijk begeleidingsprogramma met beroepsgerichte opleidingen, maatgerichte begeleiding, sollicitatietraining, …voorbereid. Dit programma is exclusief voor de ontslagen werknemers van Ford en toeleveranciers en heeft een totale kostprijs van 10 miljoen euro.”
Ook voor de andere werkzoekenden worden bijkomende inspanningen op het vlak van opleiding en begeleiding geleverd. Tijdens een jobbeurs, die op 1 oktober aanstaande in de Genkse Limburghal plaats vindt, kunnen werkzoekenden terecht voor alle informatie over de VDAB-begeleiding en over de bestaande vacatures in onze provincie.
Jobcreatie door ondersteuning Limburgs ondernemerschap
Gedeputeerde Marc Vandeput: “Jobcreatie in de Limburgse ondernemingen is cruciaal voor het bieden van een nieuw tewerkstellingsperspectief aan de grote groep van werkzoekenden. En via SALK zijn diverse maatregelen, acties en projecten in uitvoering die het bestaand Limburgse ondernemerschap ondersteunen.”
Op initiatief van de Vlaamse Regering is een nieuwe regionale steunkaart opgemaakt. 24 Limburgse gemeenten behoren tot deze steunkaart en hierdoor kan aan KMO’s en grote ondernemingen investeringssteun worden gegeven. Bijkomend is Limburg erkend als ontwrichte zone waardoor onder bepaalde voorwaarden een vrijstelling van 25% van de doorstorting van bedrijfsvoorheffing voor een periode van 2 jaar worden gegeven en dit per extra arbeidsplaats die gedurende een aantal jaren behouden blijft. Het voordeel komt overeen met een besparing van 4 à 5% op de loonkost.
Naast deze algemene maatregelen wordt er per economische sector gewerkt om het bestaand ondernemerschap competitiever te maken of om innovatief en internationaal ondernemerschap te stimuleren. Innovatie en internationalisering zijn de sleutels voor de versterking van de Limburgse economie. Voor de maakindustrie is het Strategisch Onderzoekscentrum Flanders’ Make te Lommel, opgericht. Flanders’ Make wil onder meer een bedrijfsgerichte testomgeving voor electrische voertuigen en autonoom rijden aanbieden.
Voor de bouwsector is de Construction Academy in voorbereiding. “De Confederatie Bouw start binnenkort op het Wetenschapspark van UHasselt met de bouw van een nieuw gespecialiseerd expertise- en opleidingscentrum waar de Limburgse bouwondernemingen onder meer terecht kunnen voor opleidingen inzake duurzame en energie-efficiënte bouwtechnieken. Wij voorzien hiervoor een belangrijke investeringssteun van 750 000 euro,” aldus gedeputeerde Marc Vandeput.
Voor de innovatiestimulering in de fruitsector, een belangrijk economisch speerpunt in Zuid-Limburg, neemt hét kennis- en onderzoekscentrum pcfruit een trekkersrol op. Allerlei testen inzake robotisering en mechanisering en inzake toepassing van de ICT- en GPS-technologie onder meer door de ontwikkeling van nieuwe apps moet het management in de Limburgse fruitbedrijven verder innoveren. Ook op het vlak van exportstimulering o.m. naar China, is pcfruit met de afbakening van bacterievrije zones actief. Het aanboren van nieuwe exportmarkten dient een antwoord te bieden op de geleden schade tengevolge van de Russissche boycot. “Tot slot is pcfruit de promotor van het gloednieuwe kennis- en onderzoekscentrum inzake wijnbouw. De Limburgse wijnbouw is in opmars en met dit centrum wordt de bestaande wijnbouw ondersteund en de diversificatie van de Limburgse fruitsector gestimuleerd. Voor deze projecten voorzien wij 1,5 miljoen euro” stelt gedeputeerde en voorzitter van pcfruit Marc Vandeput.
Voor de logistieke sector werken UHasselt, PXL en het Logistiek Platform Limburg samen aan het project ‘Smart Logistics Limburg. Naast de realisatie van een grote onderzoeksexpertise inzake logistiek & transport worden voor de Limburgse logistieke bedrijven innovatieve concepten inzake supply chain, warehousing, ict-toepassingen voor de opvolging van de logistieke stromen, modal shift,… uitgewerkt.
Werken aan de sectoren voor de toekomst
Naast de eerder traditionele economische sectoren wordt ook voluit ingezet op de zogenaamde groei- en toekomstgerichte sectoren, met name life sciences & health care, clean tech of milieutechnologie en smart energy. Gedeputeerde van economie Marc Vandeput: “Deze sectoren zijn in volle ontwikkeling. Het betreft sectoren die zeer sterk innovatiegedreven zijn. Voor elk van deze sectoren is een masterplan opgesteld dat stap voor stap wordt uitgevoerd. Voor de Health Care zijn wij erin geslaagd om met Europese, Vlaamse en provinciale middelen de onderzoeksportfolio van UHasselt en de hogescholen uit te breiden. Om de onderzoeksresultaten snel bruikbaar en toepasbaar te maken voor de gezondheidszorg, wordt via het Limburg Clinical Research Program het klinisch onderzoek sterk ondersteund. In zes sectoren, met name cardiologie, oncologie, fertiliteit, neurologie en immonologie wordt baanbrekend onderzoek verricht. Uiteindelijk moet al dat onderzoek leiden tot een betere gezondheidszorg en tot nieuw ondernemerschap. Voor starters in de sector van de life sciences is Bioville op de site van het Wetenschapspark van UHasselt gebouwd.”
De motor voor de ontwikkeling van de clean techsector is NV Greenville te Houthalen-Helchteren. De provincie Limburg heeft de ambitie om klimaatneutraal te worden. Met provinciale steun en steun van Limburg Sterk Merk is in samenwerking met I-Cleantech Vlaanderen, de Limburgse antenne opgericht. Deze antenne - georganiseerd door GreenVille - ondersteunt en stimuleert bedrijven in het vergroenen van hun activiteiten. En op het THOR-park is weldra met Energyville een geavanceerd en gespecialiseerd onderzoekscentrum rond slimmer elektriciteit actief. In Energyville verenigen KULeuven, VITO, Imec, en UHasselt hun onderzoeksinspanningen inzake duurzame energie en intelligente energiesystemen. Energyville streeft ernaar om bij de top vijf van Europa op het vlak van innovatief energieonderzoek te horen. Gedeputeerde Marc Vandeput: “Energyville creëert op termijn werk voor 250 onderzoekers en het is de doelstelling dat vanuit het onderzoek nieuw ondernemingen ontstaan en hoogopgeleide jobs worden gecreëerd.”
Limburgs zet in op innovatief en internationaal ondernemerschap
In het SALK-expertenrapport wordt duidelijk vastgesteld dat, in vergelijking met Vlaanderen, Limburg een duidelijke achterstand heeft inzake innovatief en internationaal ondernemerschap. Om het ondernemerschap te stimuleren wordt de bedrijfsbegeleiding vanuit het Innovatiecentrum versterkt met nieuwe accountmanagers. Gedeputeerde Marc Vandeput: “Belangrijk is ook het uitgebreide netwerk van thematische incubatoren waar starters terecht kunnen. Greenville voor de clean techsector te Houthalen-Helchteren, IncubaTHOR voor Smart Energy te Genk-Waterschei, Bioville voor life sciences op het Wetenschapspark van UHasselt, C-mine Crib voor creatieve economie te Genk-Winterslag, Corda voor ICT te Hasselt en Bike Valley voor fietsgerelateerde activiteiten. Nog in voorbereiding zijn Agropolis voor innovatieve en duurzame landbouw en de mode-incubator te Hasselt. In deze incubatoren wordt aan jonge starters aangepaste kantoren aangeboden. De starters kunnen ook gebruik maken van specifieke dienstverlening.”
Niet alleen de ondersteuning van Limburgs ondernemerschap is belangrijk. Ook het aantrekken van nieuwe buitenlandse investeringen is van belang. Hiervoor is de vzw LocateinLimburg opgericht, die via buitenlandse missies, deelname aan beurzen en investeringsseminaries de economische troeven van Limburg promoot om buitenlandse investeerders te overtuigen in Limburg te investeren.
Gedeputeerde van economie Marc Vandeput: “De uitvoering van SALK zit dankzij de vereende inspanningen van de Vlaamse regering, de provincie Limburg, de Limburgse gemeenten en vele actoren, op het goede spoor. Dit spoor moet de komende maanden en jaren worden aangehouden om de Limburgse economie te versterken en nieuwe jobs te creëren.”.