Houthalen-Helchteren behoort met 30.700 inwoners tot de grotere Limburgse gemeenten. Industrie en economie spelen er dus een belangrijke rol. Op het kruispunt tussen de Noordzuidverbinding en de E314 staat stap voor stap een volledig nieuwe stadskern in de steigers. Daarvan zijn Greenville en het NAC alvast de eerste realisaties.
“De huidige ontwikkelingen in Houthalen-Helchteren komen voort uit het citymarketingplan dat we in 2007 opgesteld hebben en waarvan het masterplan nu in volle uitvoering is”, zegt burgemeester Alain Yzermans. “Uit onderzoek bleek dat onze gemeente eerder een doorrijgemeente was, een beetje een grijze muis, maar met een aantal sterke bedrijventerreinen. Het huidige centrum is in de jaren ’80 ontwikkeld, maar is daarna gestagneerd.”
Houthalen-Helchteren heeft onmiskenbaar een zeer strategische ligging in Limburg.
“In het masterplan zijn er drie grote polen. Ten eerste is er het ‘cleantech’-verhaal, waar we met de incubator op Greenville en het Nieuw Administratief Centrum (NAC) sterke hefbomen hebben. We zijn een pionier in duurzaamheid en dat wordt nu in heel de provincie en Vlaanderen uitgerold. Een tweede luik is het masterplan voor de heropleving van de bestaande industrieterreinen. En ten derde is ook de toeristische economie erg belangrijk. Hier nemen we in Limburg de vijfde plaats in, mede dankzij vakantiepark Molenheide met bijhorend Wildpark, Hengelhoef dat nu gesplitst is in een uitbating door twee private ondernemingen en Kelchterhoef met de plas. Naast die drie grote polen is ook de centrumontwikkeling en de sociale dimensie erg belangrijk. Door een geïntegreerde visie hebben we bedrijven als JBC in onze gemeente kunnen houden, anders waren ze weg geweest. Maar zulke uithangborden heb je nodig.”
STERCK. Hoe is het gesteld op de verschillende industrieterreinen?
Jef Verpoorten: “Na Lummen heeft Houthalen-Helchteren onmiskenbaar de meest strategische ligging in Limburg. Centrum Zuid was het eerste industrieterrein na het saneren van de mijnen en dat heeft tot 4 à 5.000 arbeidsplaatsen geleid. Het is ook ons grootste industrieterrein. Daar hebben we een deel maakindustrie, een stukje diensteneconomie, maar vooral ook grotere logistieke bedrijven zoals JBC en TDL, een aantal groothandels, …. Centrum Zuid is momenteel volzet. We kijken in samenwerking met de POM nu naar een mogelijkheid om het industrieterrein verder uit te breiden. Het masterplan is klaar en we kunnen nu de volgende stappen zetten.”
Alain Yzermans: “Dan is er Europark, het tweede grootste industrieterrein dat qua diversiteit vergelijkbaar is met Centrum Zuid. Ook daar is er momenteel niets meer vrij en voeren we samen met de POM een heroplevingsstudie uit. Een echte uitbreiding is niet haalbaar, maar we kijken hoe we er op korte termijn nieuw leven kunnen inblazen op het vlak van infrastructuur, het aantrekken van nieuwe bedrijven, en het optimaal benutten van de bestaande ruimte. In het kader van SALK wordt er trouwens verder gekeken welke opportuniteiten er nog zijn op vlak van industrieterreinen.”
In de voormalige mijngebouwen is Greenville opgericht door de gemeente Houthalen-Helchteren en LRM. Het is een centrum dat economische activiteiten rond ‘cleantech’ faciliteert. “Met een twintigtal organisaties is 75% van het gebouw gevuld. Daarmee zitten we op schema”, zegt burgmeester Alain Yzermans. “Het zijn bedrijven in de sfeer van materialenonderzoek, duurzaamheid, recyclage, R&D, … Er is ook een sociale component door de samenwerking met De Wroeter dat er een bedrijfsrestaurant heeft, en een educatieve component met de techniek- en wetenschapsacademie van UCCL in samenwerking met Technopolis."
- Fase 1: Nieuwe economie aanzwengelen rond ‘cleantech’ via incubator.
- Fase 2: Uitbouw werkruimtes (Labtofab) samen met Limburgse wetenschapsinstellingen.
- Fase 3: Uitbouw KMO-zone van 4,5 hectare waar KMO’s kunnen doorgroeien.
STERCK. Op Centrum Zuid ontwikkelen jullie het parkmanagement met externe partner Quares?
Verpoorten: “Er is een gezamenlijke vzw opgericht waarvan het lidmaatschap gekoppeld is aan dat van de ondernemersclub Houthalen-Helchteren. We proberen onder meer kortingen binnen te halen op contracten voor nutsvoorzieningen, bewakingsopdrachten, ... en we trachten gemeenschappelijke aankopen te doen. Verder heeft de vzw onder meer een adviesfunctie inzake mobiliteit naar de gemeente toe. Dat heeft een moeilijke start gekend, maar werkt nu goed en willen we in de toekomst ook uitbreiden naar Europark.
Centrumontwikkeling
STERCK. Een belangrijke focus ligt op de centrumontwikkeling?
Verpoorten: “Vroeger had je alleen industrie en middenstand in Houthalen-Helchteren. Daar is de retail als derde component bijgekomen. We zijn erin geslaagd om tot één ‘brownfieldconvenant’ te komen waarin de hele zone van het centrum is opgenomen. In zo'n convenant krijgen projectontwikkelaars en investeerders een aantal juridisch-administratieve en financiële voordelen bij de ontwikkeling van braakliggende en onderbenutte (bedrijven)terreinen. Van het Cuppensplein aan de ene zijde van de N74 tot de zone van het oud-politiecommissariaat aan de andere kant. Ook het gebied tot aan de Delhaize hoort daarbij. Alle private eigenaars in de zone zijn mee betrokken en staan achter de plannen.”
Yzermans: “Aan de ene kant komt er een combinatie van wonen en retail en aan de andere kant een evenementenplein waar horeca en diensten kunnen komen met een mix van wonen. Ons centrum gaat op die manier flink gemoderniseerd worden. In totaal komen er de volgende 10 jaar 500 woningen en 20.000 m2 retail bij. Dat gaat voor een centrumversterking zorgen en moet tegelijk motor zijn van een verduurzaming van de wijken. Het masterplan moet voor de zomer afgerond zijn.”
STERCK. De Noordzuidverbinding bepaalt mee de plannen?
Yzermans: “De N74 loopt pal door ons centrum en speelt natuurlijk een belangrijke rol. Het is een dossier van 40 jaar oud. Tot 10 jaar geleden was er een permanent politiek conflict tussen de betrokken partijen. Maar sinds 2008 staan alle overheidsniveaus over de partijgrenzen heen op één lijn, ondanks de vele juridisch procedures. Daar moeten we nu de vruchten van kunnen plukken. We kunnen echter niet blijven wachten en zijn al gestart met ontwikkelingen zoals het NAC, de plannen voor het centrum, … We bereiden voor wat we kunnen. De volgende stap is dat er in afwachting van de definitieve omleiding een tijdelijke oplossing komt zoals het doortrekken en verbreden van de weg in Helchteren, het aanleggen van een rotonde en brug, en een versterking van de kruispunten.”
Het opvallende dienstencentrum NAC dat in 2012 in gebruik genomen werd, is niet zomaar een gemeentehuis. “Het is een dienstverlener die 10 organisaties en 500 mensen tewerkstelt met een eigen brasserie, vredegerecht, toeristische dienst en een viertal externe bedrijven die hier net zoals de gemeente huren. Het NAC was de katalysator om vanaf 6 locaties diensten bij elkaar te brengen. Zo komt er elders ruimte vrij. "We werken als een bedrijf en zoeken synergiën met het vlakbij gelegen Greenville. Daarnaast hebben we ook een publiek private samenwerking (PPS) afgesloten met 3 bedrijven die zich tussen het NAC en de incubator zullen vestigen.”
Verpoorten: “In het masterplan voor het centrum worden de twee delen van het centrum aan weerszijden van de N74 met elkaar verbonden door een natuurlijke verbinding. Dat kan alleen maar door een soort van ondergrondse fietsers- en voetgangersdoorgang, een evenementenplein dat onder de weg doorloopt.”
STERCK. Ook van de middenstand wordt er werk gemaakt?
Verpoorten: “We hebben een serieus budget vrijgemaakt om zowel in het centrum als in de deelkernen Houthalen-Oost, Lillo, Meulenberg, … te investeren in kernversterking. Met een promotiefonds en activiteiten trachten we terug volk naar de kernen te trekken. Er zijn vzw’s opgericht waarin onze centrummanager Jan Boots als vertegenwoordiger van de gemeente een coördinerende functie heeft. Daarvan zien we nu eerste resultaten.”
Ons masterplan gaat voor centrumversterking en een verduurzaming van de wijken zorgen.
Yzermans: “We hebben een goedkeuring voor gevelsubsidie voor in totaal 20 handelszaken. Zes dossiers zijn al goedgekeurd. Dergelijke initiatieven helpen tegen leegstand en helpen om nieuwe zaken aan te trekken. Het is een en-en-verhaal".