Blik op Nederland

Hamont-Achel, in het noordelijkste puntje van Belgisch-Limburg, is niet zomaar de eerste de beste stad. In de vroege middeleeuwen maakte Hamont deel uit van een apart staatje binnen de heerlijkheid Grevenbroek. Achel dankt zijn grootste bekendheid aan de aanwezigheid van het klooster van de trappisten, de Achelse kluis. Anno 2017 speelt Hamont-Achel zowel zijn industriële als toeristische troeven uit. 

In verhouding met het aantal inwoners (14.000) hebben wij heel wat industrie. We beschikken over 7 industrieterreinen op een oppervlakte van 107 ha met een tewerkstelling van circa 3.000 arbeidsplaatsen,” openen burgemeester Theo Schuurmans en Marc Hegge voorzitter van NOHA (Netwerk Ondernemend Hamont-Achel). “De bedrijven zijn historisch gegroeid op de Oost-West as waar zowel de spoorlijn als het Kempisch kanaal deel van uitmaken. In de 19de eeuw ontwikkelde zich kleinindustrie met onder meer leerlooierijen en brouwerijen.”

 STERCK. Welke industrieën zijn momenteel sterk vertegenwoordigd in Hamont-Achel?

Theo Schuurmans: “De metaalverwerkende industrie is hier zeer sterk vertegenwoordigd, ook dat is historisch gegroeid. Het zijn bedrijven die fungeren als toeleveranciers voor de automotive, speciale constructies zoals bruggenbouw, pretparken, enz. Daarnaast hebben wij nog een aantal ondernemingen die hier al lang aanwezig zijn zoals de kaarsenfabriek Spaas. Heel wat ondernemingen groeiden vanaf de ‘gouden’ jaren 60. Kenmerkend is ook dat het voornamelijk gaat om familiebedrijven, slechts een beperkt aantal maakt deel uit van een consortium.”

Marc Hegge: “De bedrijven in de metaalverwerkende industrie zijn zowel eenmanszaken als grotere kmo’s, zoals CSM met 250 werknemers. Met ons eigen bedrijf Hegge, gesticht in 1893, focussen we op metaal, aluminium en roestvrij staal. We zijn onder meer toeleverancier voor de automotive en agricultuur, en hebben ook eigen producten zoals spatschermen.”

Nieuw bedrijventerrein

Is er nog vraag naar nieuwe kmo-zones?

Schuurmans: “De vraag is momenteel groter dan het aanbod, wij hebben nog één hectare kmo-zone beschikbaar. We zijn ondertussen wel volop bezig met de voorbereiding voor de ontwikkeling van een nieuw bedrijventerrein, Loërakker. Het gaat om een ambachtelijke zone van circa 20 ha waarbij we mikken op zowel dienstverlenende bedrijven als kleinschalige kmo’s. Het project zit nog in de startfase: de terreinen van de 43 eigenaars moeten nog aangekocht worden, er moet een RUP goedgekeurd worden, enz. Dat is een werk van heel lange adem.”

Een nieuw sluizencomplex is cruciaal voor Noord-Limburg.

Hegge: “Wij zijn er wel van overtuigd dat Loërakker vrij snel volledig bezet zal zijn. Eens er zich een industrie vestigt, krijg je al snel specialisaties, toeleveringsbedrijven, spin-offs, enz. Op die manier groeit een bedrijventerrein uit tot een zone met een waaier aan activiteiten, wat dan weer goed is voor de lokale werkgelegenheid.”

Wat zijn de verzuchtingen van Hamont-Achel op het vlak van de ontsluiting over de weg en het water?

Schuurmans: “Hamont-Achel is eigenlijk zeer strategisch gelegen binnen Europa, maar het ontbreekt ons aan een goede ontsluiting over de weg. Vooral het ontbreken van de Noord-Zuid verbinding breekt ons zuur op. De spoorinfrastructuur – met elk uur een trein naar Antwerpen – werkt naar behoren. We pleiten echter al jaren voor een treinverbinding naar Weert, het spoor ligt er maar is niet meer in gebruik. Op die manier zouden reizigers kunnen aansluiten op het intercitynet in Nederland en de TGV-lijn naar Aken. Bovendien zijn we vragende partij voor een aanpassing van sluis 17 op de Zuid-­Willemsvaart, de zogenaamde ‘Stop van Lozen’. Vlak over de grens in Weert wordt immers een multimodaal overslagstation gebouwd, wat belangrijk is voor de containerbehandeling van schepen. In Weert kunnen schepen tot 1200 ton terecht, in Lozen schepen van maximaal 800 ton. Een nieuw sluizencomplex is dus cruciaal voor Noord-Limburg.”

Nederland

In hoeverre biedt de samenwerking met Nederland opportuniteiten voor Hamont-Achel?

Schuurmans: “Een interessante ontwikkeling op dat vlak is de oprichting van het Duurzaam Industriepark Cranendonck in Budel, vlak over de Nederlandse grens, met een oppervlakte van 80 ha. Cranendonck wil niet alleen bedrijven aantrekken en banen creëren maar ook uitgroeien tot een kennis- en onderwijscentrum rond metaal en energie. In het samenwerkingsverband participeren onder meer de provincie Noord-Brabant, zinkverwerker Nyrstar, de universiteit van Eindhoven, enz. Voor de industrie van Hamont-Achel is dit ongetwijfeld een opportuniteit, op nauwelijks 5 kilometer hiervandaan, zeker ook in combinatie met een lucht­haven in de nabijheid.”

Hegge: “Door de slechte ontsluiting over de weg richting binnenland, is het logisch dat Hamont-Achel zich eerder richt naar Eindhoven. Onze grootste klanten zitten in Nederland. Wat betreft tewerkstelling is grensarbeid een tweesnijdend zwaard. Grensarbeid vanuit Nederland naar België wordt fiscaal afgestraft, hierdoor is ons rekruteringsgebied vrij beperkt. Het is interessanter om als Belg in Nederland te werken. Op die manier worden wij geconfronteerd met een ‘braindrain’, de high-­potentials uit de regio trekken naar Eindhoven. Ondernemers kunnen anderzijds een beroep doen op lokale mensen die nog goesting hebben om te werken en beschikken over een goede arbeidsattitude.”

Toerisme

Wat is het belang van de toeristische sector in Hamont-Achel?

Hegge: “Ook al zijn we een kleine stad toch beschikken we over meer dan 200 bedden voor toeristen, verspreid over 12 hotels en B&B’s. Toeristen kunnen voorts terecht in vakantiewoningen, campings en mobilhomestaanplaatsen. Het toerisme is wel degelijk een belangrijke economische factor, geënt op de natuurlijke omgeving met talrijke wandel- en fietsroutes. We beschikken over een uitgebreid aantal restaurants waar je lekker kan eten. Een vereniging van horecaondernemers ontbreekt tot nu toe, maar zou zeker welkom zijn om de toeristische troeven van Hamont-Achel verder te ontwikkelen.”

Het is interessanter om als Belg in Nederland te werken dan andersom.

Beschikt Hamont-Achel over voldoende bestuurskracht om op eigen benen verder te gaan?

Schuurmans: “Dat is zeker een zeer actueel thema. In een recente nieuwjaartoespraak heb ik hierover mijn persoonlijke mening geventileerd. Ik stel vast dat de uitdagingen voor de toekomst met de huidige bestuurskracht en de schaal van ons stadje elke dag moeilijker waar te maken zijn. Vanuit diverse hoeken wordt voorgesteld om de fusie van gemeenten als wenselijk en mogelijk zelfs verplicht op te leggen. Daarom wil ik op elke vraag van buurgemeenten ingaan om hierover na te denken en de resultaten van zo’n gesprek aan het oordeel van de verschillende politieke fracties van de gemeenteraad voorleggen. Een vrijwillige en zelf geregisseerde fusie zal voor Hamont-Achel altijd beter zijn dan een fusie die opgelegd wordt.”