Duidelijkheid over de gesplitste aankoop

De voorbije maanden is er veel inkt gevloeid over de techniek van de gesplitste aankoop waarbij ouders samen met hun kinderen een onroerend goed aankopen. De ouders kopen het vruchtgebruik, terwijl de kinderen de blote eigendom verwerven. Aangezien kinderen vaak over onvoldoende financiële middelen beschikken om een dergelijke aankoop te financieren, wordt voorafgaand aan de aankoop een schenking gedaan door de ouders aan de kinderen.

“Aan deze techniek zijn een aantal voordelen verbonden,” legt Hanne Martens, estate planner bij Van Havermaet Groenweghe uit. “De ouders blijven de controle behouden over de woning, ze hebben recht op de huurinkomsten én last but not least ... bij een overlijden komt het onroerend goed onbelast bij de kinderen terecht. Het vruchtgebruik van de ouders zal bij een overlijden immers uitdoven en onbelast aanwassen bij de blote eigendom die de kinderen reeds in hun bezit hebben. Het is dus een eenvoudige techniek om onroerend goed zonder successierechten bij de kinderen te krijgen.” 

Periode van onzekerheid 

Dit had de fiscus ook in de gaten. Op 19 juli 2012 werd een circulaire gepubliceerd over anti-misbruikbepalingen in het kader van een successieplanning. De techniek van de gesplitste aankoop was één van de rechtshandelingen die op de zogenaamde ‘black list’ terechtkwam. De fiscus zou deze techniek niet langer aanvaarden, waardoor bij een overlijden successierechten verschuldigd zouden zijn over de aanwas van het vruchtgebruik. 

Op 10 april 2013 werd een nieuwe circulaire gepubliceerd. Tot ieders verbazing werd de gesplitste aankoop van deze zwarte lijst geschrapt. Enkele dagen later veranderde de fiscus het geweer opnieuw van schouder en betwistte ze de rechtsgeldigheid van de techniek in haar totaliteit. 

En nu? 

Hanne Martens: “Er ontstond veel onzekerheid door deze beslissingen. Om hieraan een einde te maken heeft de minister van Financiën recent een beslissing genomen die meer duidelijkheid biedt. De vraag is alleen of dit nu het definitieve standpunt zal zijn ... “

Volgens een beslissing van 18 juli 2013 zal sinds 1 september een gesplitste aankoop aanvaard worden, mits er aan één van de volgende twee voorwaarden wordt voldaan: 

• Ofwel moet de voorafgaande schenking onderworpen worden aan het registratierecht voor schenkingen (3% in rechte lijn). Bij het overlijden van de ouders zal het uiteraard perfect mogelijk zijn om hiervan het bewijs te leveren.
• Ofwel moet aangetoond worden dat de kinderen vrij over de geschonken gelden hebben kunnen beschikken. Dit is een zeer onduidelijke bepaling want hoe bepaalt de fiscus dit? En zijn de kinderen bij een overlijden in staat om dergelijk bewijs te leveren? Vanzelfsprekend moet vermeden worden om een expliciete link te leggen tussen schenking van het geld en aankoop van het onroerend goed. 

Door de recente beslissing van de minister is er eindelijk duidelijkheid. Het gesplitst aankopen van een onroerend goed zal terug mogelijk zijn, mits aan de gestelde voorwaarden wordt voldaan. Of ook deze beslissing maar een beperkte geldigheidsduur heeft, zal de toekomst moeten uitwijzen.