20 miljoen potjes: zoveel salades produceerden de 100 medewerkers van Nikita vorig jaar. Daarmee is het het tweede grootste saladebedrijf van België. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat elke Belgische retailer wel iets van Nikita verkoopt, gaande van Boni tot Delhaize. Al reikt de kennis en kunde van Nikita veel verder dan louter salades.
Het Herkse bedrijf ziet zijn aandeel in aperitiefhapjes, minipita’s, sauzen, sun salads en viseitjes jaarlijks stijgen. Het succesrecept? Volgens managing director Luc Van Schaeybroeck is het een combinatie van enthousiaste medewerkers, de continue zoektocht naar innovatie en nieuwe producten en zijn eigen passie. “Als ik niet graag salades zou eten, dan zou ik dit niet doen.”
Vandaag is Nikita vooral gekend voor zijn salades, maar aanvankelijk was het bedrijf uit Herk-de-Stad gespecialiseerd in de productie en verkoop van kaas, smeerkaas en boter.
“Mijn vader richtte het bedrijf in 1960 op, toen nog onder de naam De Korenbloem. Van supermarkten was er toen nog geen sprake in België. Daarom ging mijn vader met een busje alles leveren aan de buurtwinkeltjes en ging hij ook zelf op de markt staan. Pas 10 jaar later, in 1970, werd er gestart met de productie van salades en verdwenen de andere producten.”
Gezonde voeding, vegetarische en halal-gecertificeerde producten groeien sterk.
In de jaren die daarop volgden, deden jullie tal van overnames. Welke strategie zit daarachter?
Van Schaeybroeck: “Als bedrijf wil je het uiteraard altijd beter doen en groeien. Wanneer er een fabrikant aan jouw markt knabbelt of als een concurrent in de problemen zit, dan is het een kwestie van na te gaan of de investering van een overname loont. Uiteraard moet het bedrijf dat je wil overnemen ook in je algemene strategie passen. Begin jaren 80 namen we bijvoorbeeld een sauzenproducent over, zodat we de sauzen voor onze salades in eigen huis konden produceren.
Uit elke overname die we doen, willen we sowieso zoveel mogelijk synergiën halen. Weet je, voor ons staat een overname gelijk aan het binnenhalen van mensen met gespecialiseerde kennis. We hebben trouwens nooit heel grote bedrijven overgenomen, maar steeds kleintjes van 4 tot maximum 25 medewerkers. Zo groeiden we gestaag maar zeker. In 1990, de periode dat de Europese grenzen open gingen, kwamen verschillende Duitse en Nederlandse saladefabrikanten bij ons aankloppen met de vraag of we ons bedrijf niet aan hen wilden verkopen. En zo gingen we uiteindelijk in op een vraag van de groep Irish Dairy Board. In 2011 besliste die groep echter om alle bedrijven op het vasteland, waaronder Nikita, terug te verkopen en sindsdien maken we deel uit van de Bieze Food Group.”
Hoe belangrijk zijn de overnames voor de diversificatie van jullie productaanbod?
Van Schaeybroeck: “Je mag het zeker niet zo simplistisch stellen dat de overnames richtinggevend zijn voor ons aanbod. Het heeft eerder te maken met onze continue inzet om innovatieve producten op de markt te brengen. Vandaag zijn salades en aperitiefhapjes voor retailers onze core business. Al doen we veel meer dan dat: we produceren ook minipita’s, sun salads, viseitjes en sauzen. Met al onze producten kan je dus al een mooie feesttafel dekken. Bovendien maken we veel recepturen. Vroeger had je voor kipcurry één recept, vandaag zijn er dat misschien wel vijf of meer. Elke retailer wil zijn eigen recept, of toch minstens zijn eigen verpakking, waardoor hij ook veel meer vat heeft op zijn prijszetting.
De cijfers liegen er niet om: 65% van onze saladeproductie is bestemd voor private label. Tegelijkertijd zien we nog groeipotentieel. Zo lanceerden we enkele jaren geleden onze ‘no mayo salades’: gezonde salades op basis van zuivel. Hoewel de vraag naar gezonde voeding alsmaar groter wordt, is het toch niet eenvoudig om een concept als de ‘no mayo salades’ in de markt te zetten. Mensen beschouwen de salades met mayonaise als de kleine zonde waarvoor ze graag een uitzondering maken. Een andere nichemarkt die sterk groeiend is en waar we nog veel potentieel in zien, is de vegetarische markt. De mogelijkheden reiken dan ook ver: denk maar aan een martinosalade met groenten in plaats van varkensvlees, kip curry met soja in plaats van kip, … Verder stijgt de vraag naar halal-gecertificeerde producten exponentieel, iets waar amper 5 jaar geleden totaal geen sprake van was.”
Motiveren door te informeren
Waar halen jullie de mosterd voor nieuwe recepturen en producten?
Van Schaybroeck: “Eén keer per maand komt ons team van aankoop, verkoop, kwaliteit en research & development samen. Iedereen vertelt welke combinaties hij de voorbije maand is tegengekomen of geproefd heeft. Iemand heeft bijvoorbeeld iets lekkers gegeten op restaurant en dan gaan we na of we die smaken of combinatie van ingrediënten niet in een salade kunnen verwerken. We doen ook regelmatig smaakvergelijkende tests met andere producten, zodat we kunnen staven of we nog goed bezig zijn. En natuurlijk proeven we ook de producten die in ontwikkeling zijn zodat we ze waar nodig kunnen bijsturen.
Eén maal per jaar trekt ons team er 2 dagen op uit met als opdracht om zoveel mogelijk ideeën op te doen. Iedereen krijgt dan van mij een enveloppe waarin één thema zit, bijvoorbeeld snoep en chips, fruit, vlees, ... Tijdens die 2 dagen schenkt iedereen extra aandacht aan alles wat met zijn thema te maken heeft en gaat hij/zij op onderzoek in supermarkten, cafés, restaurants, bakkerijen, op markten, … ’s Avonds zitten we dan samen en overloopt iedereen zijn ontdekkingen en ideeën. En op dat moment wordt de kiem geplant voor onze nieuwe producten. Nieuwe smaken of combinaties uitvinden is niet simpel, maar wel van cruciaal belang voor ons. Op beurzen zie je ook wel interessante dingen, maar dan is het al te laat.”
Welke zijn de grootste uitdagingen voor Nikita op dit moment?
Van Schaybroeck: “De laatste maanden behoren grondstoffen tot één van onze uitdagingen. Je hoort wel vaker dat de zee bijna leeg is en wij merken inderdaad dat garnalen en tonijn minder voorradig zijn. Daarenboven stijgt de welvaart in China en Rusland, en beide landen eten nu ook meer vis. Het aantal viseters neemt dus sterk toe, terwijl het aanbod kleiner wordt. Dat heeft uiteraard een invloed op de prijs. Voor ons is het dus de opdracht om uit te zoeken hoe we de prijs kunnen drukken of het product aan een hogere prijs verkocht krijgen.
Goede medewerkers - en vooral techniekers en magazijniers - vinden is een tweede grote uitdaging. Ook het werk van onze productiemedewerkers is niet te onderschatten. Ik vind het daarom belangrijk dat medewerkers zich hier goed voelen en net als ikzelf enthousiast zijn over Nikita en alles wat wij hier doen. Dat begint volgens mij met een goede informatiestroom. Zo hangen er in onze kantine en in de werkplaatsen tv-schermen waarop alle laatste nieuwtjes, foto’s van beurzen en uitstappen, cijfers en onderscheidingen getoond worden. Of als we eens een klacht krijgen, dan kan die even goed op dat scherm getoond worden. Onlangs gingen we met zijn allen naar de After Work Party hier op het industrieterrein. Enkele dagen erna zie je die foto’s dan op de tv-schermen. Medewerkers motiveren door hen te informeren: bij ons werpt dat zijn vruchten af.”
Jullie betrekken de medewerkers ook actief bij alle inspanningen die Nikita levert om maatschappelijk verantwoord te ondernemen (MVO)?
Van Schaeybroeck: “Dat klopt. We hebben bij Nikita een vierkoppig team dat elk jaar samen met mij enkele actiepunten vastlegt. In 2016 gingen we o.a. voor een waterbesparing van 10% en organiseerden we een gezonde week voor al onze medewerkers. Tijdens die week stond er elke dag een gezonde activiteit op het programma. Zo was er een dag waarop iedereen met de fiets naar het werk kwam en de laatste dag sloten we af met een gezamenlijke sportnamiddag. Elke middag voorzagen we ook soep of een gezonde lunch van ons zusterbedrijf StarMeal. Door onze medewerkers actief te betrekken, zetten we onze ambitie voor MVO ongetwijfeld veel kracht bij.
MVO is bij ons dus geen hype, maar een state of mind waar we al meerdere decennia op inzetten. We hebben bijvoorbeeld ook een waterzuiveringsinstallatie en zonnepanelen. Extra elektriciteit kopen we altijd met groene energie. Verder hebben we 4 afgescheiden afvalstromen: plastic, metaal, organisch en karton. Al het karton dat we aankopen, draagt bovendien het FSC-label. Ook de vis die we aankopen, draagt meestal het MSC-label. Soms is de vis te duur om in salades te verwerken. Als we die toch zouden aankopen, dan zouden we de salades nooit verkocht krijgen. Verantwoord ondernemen slaat bij ons dus ook op de prijs. Tonijn is daar een goed voorbeeld van. Het WWF heeft een gids gemaakt rond groene visvangst, daar kijken we dan wel altijd naar. En zoals ik al eerder zei: naast milieu zijn onze medewerkers ontzettend belangrijk. Ik kan wel veel vertellen, maar heel het team samen zorgt ervoor dat Nikita zo’n mooi bedrijf is.”