Eigenzinnige horecagroeier

Horeca Van Zon opende begin maart haar derde cash-and-carry in Beerse en is voortaan aanwezig in drie provincies. Het familiebedrijf groeide uit tot één van de grootste onafhankelijke horecagroothandels in België. Dankzij een eigenzinnige visie en extreme servicegerichtheid is het einde van dat groeipad nog niet in zicht.

Horeca Van Zon bestaat iets meer dan 50 jaar. Met Marion Van Zon staat sinds 2011 de derde generatie aan het roer van het bedrijf. Opa Gradje Van Zon startte de zaak in 1964 vanuit Hamont-Achel met uiterst bescheiden middelen. “Eigenlijk was hij een smokkelaar op de fiets die gebruik maakte van de aanwezigheid van de grens met Nederland,” lacht Marion Van Zon. “Toen die smokkeltijd voorbij was, heeft hij een nieuwe uitdaging gevonden in het importeren van vleeskroketten. Die bestonden toen in België nog niet. Het was in die tijd echt heel kleinschalig. Later zijn mijn ouders in het bedrijf gekomen en sinds 2011 heb ik de leiding in handen. Naast ons distributiecentrum in Hamont-Achel hebben we intussen drie grote cash-and-carry’s. Dit jaar moeten we een omzet van 70 miljoen euro kunnen realiseren.”

Wat zijn voor jou tot nu toe de belangrijkste mijlpalen geweest in de ontwikkeling van het bedrijf?

Marion Van Zon: “Het eerste ijkpunt is eigenlijk al gemaakt begin jaren negentig. Tot die tijd werkten we enkel en alleen vanuit Hamont-Achel en gebeurde alles via transport. Mijn vader heeft toen beslist om centraal in Limburg een cash-and-carry te bouwen waar de klanten naar ons toe konden komen. Dat was hier in Beringen, een beetje verderop in de straat. Het was voor die tijd heel vernieuwend. 

Het tweede ijkpunt was de uitbreiding van ons assortiment zodat het aansloot bij de omgeving. We hebben hier heel wat verschillende nationaliteiten in de regio: Italianen, Marokkanen, Turken, … ­

Zij hebben een ander eetpatroon dan wij Belgen. We hebben ervoor gezorgd dat die mensen ook bij ons de nodige producten konden vinden. Dat ging een stap verder dan het traditionele frituur- en snackbar-assortiment dat we tot dan toe hadden. En het was vanaf dag 1 een groot succes. En ook onze servicegerichtheid heeft een belangrijke rol gespeeld in onze groei. Aangezien we ons specifiek op de horeca richten, zijn we 7 dagen op 7 beschikbaar voor onze klanten. Nu lijkt dat normaal, maar vroeger waren we daar pionier in."

Totaalgrossier

Vanaf 2011 heeft Horeca Van Zon zijn grootste groeispurt gekend?

Van Zon: “We zijn eerst in Kampenhout gestart met hetzelfde concept als in Beringen. In 2011 hebben we dan in Beringen onze vernieuwde cash-and-carry gebouwd zoals hij vandaag is. We waren oorspronkelijk sterk fastfoodgerelateerd, maar die afhaalmarkt was een aantal jaar geleden verzadigd. Daarom zijn we gaan diversifiëren en andere marktsegmenten gaan opzoeken. We zijn ons stevig gaan focussen op traiteurs, restaurants, bistro’s, brasseries, …. Dat was een nieuwe doelgroep voor ons. En we zijn ons assortiment flink gaan uitbreiden met verse vis, vers vlees, groeten en fruit, … waardoor we een one-stop-shop geworden zijn. De helft onze omzet komt nu van de restaurants.

We kunnen nu zeggen dat we een totaalgrossier zijn voor iedereen in de horeca. We willen onze roots in de fastfood niet verloochenen maar we zijn erin geslaagd om onze doelgroep flink te verbreden. Van het laagste segment van sporthalkantines met chips, nootjes en kauwgomballen tot de toprestaurants: onze klanten komen uit alle segmenten.”

We trekken de servicebeleving door tot in het extreme.

Voor de verse voeding werken jullie samen met een aantal vaste partners?

Van Zon: “Als je de beste restaurants wil bereiken, dan moet je kennis hebben van de producten die je verkoopt. Voor vis en vlees werken we daarom samen met partners die op hun domein top zijn en ons het beste assortiment bieden. Het is echt een partnership. Carmans staat bijvoorbeeld in voor het vers vlees en hun afdeling bevindt zich zelfs binnen in onze winkels.” 

Distributie en cash-and-carry zijn jullie twee platformen? 

Van Zon: “Dat klopt. Onze omzet komt voor 40% uit transport en voor 60% uit de drie cash-and-carry’s. Dat laatste zal nog iets stijgen door de opening van onze vestiging in Beerse. Maar het één kan niet zonder het ander. Van de klanten die in transport zitten, brengt toch 90% minstens één keer per maand een bezoek aan een cash-and-carry. Transport is heel gemakkelijk: je belt of bestelt online en we brengen het aan je deur. Maar de chefs willen ook geïnspireerd worden en komen naar hier om te kijken wat er nieuw is, welke de seizoensproducten zijn, ... Ze willen zelf de verse producten kunnen ruiken, voelen en proeven. We hebben ook het personeel om hen daarin bij te staan: van sommeliers tot chef-koks.” 

Overnamestrijd

De markt van grootdistributie voor horeca is sterk in beweging?

Van Zon: “Dat is absoluut zo. Er komen heel wat grote spelers vanuit het buitenland naar hier. De Belgische grossiers zijn jarenlang heel versnipperd geweest. Je had een paar grote spelers waartoe wij ook behoren, en dan had je honderden kleine lokale spelers. Het zijn die laatsten die het heel moeilijk krijgen. Ze gaan ofwel samenwerken in aankoopgroeperingen ofwel worden ze opgekocht door grotere spelers. We hebben zelf geen overnames gedaan, maar er is echt een overnamestrijd en consolidatiegolf bezig. In sommige gevallen swingen de overnameprijzen de pan uit. 

Nochtans heeft niemand contracten met zijn klanten. Je hebt geen enkele zekerheid of de klanten gaan blijven na een verkoop. We weten niet hoeveel we morgen zullen verkopen. Dat hebben we nooit anders gekend. Ik zou ook niet willen dat een klant morgen bij mij moet kopen omdat hij dat contractueel verplicht is. Ik wil dat hij bij mij koopt omdat hij overtuigd is van onze kennis, onze service en onze prijs. Dat is voor mij veel belangrijker.”

Jullie zijn te groot om zelf een overnameprooi te zijn?

Van Zon: “Er zijn zeker al geïnteresseerden geweest maar het is op dit moment niet aan de orde. Ik ben 38 jaar. Ik kan niets anders en ik wil niets anders. Wat zou ik in godsnaam de hele dag gaan doen? (lacht). We zijn wellicht ook de enige onafhankelijke grossier die niet aangesloten is bij een aankooporganisatie. We zijn een eigenwijs bedrijf. Noem ons gerust een enfant terrible. We volgen de strategie die in onze ogen de enige juiste is en die werkt voor ons. In een aankooporganisatie moet je met elkaar rekening houden en dat past niet in de strategie die wij volgen. Wij bepalen onze koers graag zelf.” 

Jullie blijven ook innoveren op verschillende domeinen?

Van Zon: “Dat is de beste manier om aan klantenbinding te doen. Ons zelf opgezet voedsel­informatiesysteem is daar een goed voorbeeld van. Elke horecazaak moet tegenwoordig alle allergenen van alle producten kennen. In werkelijkheid is lang niet iedereen klaar daarvoor. De klanten die mee in ons pakket stappen, krijgen van ons als het ware een digitaal magazijn ter beschikking. Van alles wat ze van ons in voorraad hebben, kunnen ze meteen alle allergenen, de voedingswaarde en andere informatie opzoeken. Iedereen is er heel enthousiast over.”  

Beerse

De recente opening van jullie grootste cash-and-carry tot nu toe in Beerse is ook een belangrijke mijlpaal?

Van Zon: “We waren in de regio rond Beerse al heel actief met transport, dus de mensen kennen er ons. Het is een grote regio die eigenlijk nog onontgonnen terrein is. Er zit veel horeca, het is een welvarende streek waar goed wordt uitgegaan en goed wordt gegeten. Maar er was tot nu toe nog geen cash-and-carry gevestigd. Onze nieuwe vestiging heeft een strategische ligging op 1 km van de autosnelweg. In een straal van 20 minuten rond Beerse is er een potentiële klantenportefeuille van 1.700 horecazaken. We hebben er ons assortiment nog verder uitbreid tot 30.000 artikelen met onder meer vers brood en verse patisserie.”

Jullie weten intussen wat werkt en wat niet?

Van Zon: “Het verschil is dat we in Beringen een bestaand gebouw verbouwd hebben, terwijl we in Beerse samen met Mathieu Gijbels Industriebouw een nieuwbouw van 10.000 m² hebben kunnen realiseren, volledig zoals we dat zelf wilden. Het is een investering van 10 miljoen euro. Ik wilde een heel open structuur creëren. Klanten mogen niet het gevoel hebben dat er ergens verborgen dingen gebeuren. Er is nog meer dan in Beringen gebruik gemaakt van glas en open ruimtes. De klanten kunnen werkelijk door alles kijken. Zelfs de diepvries heeft een glaswand zodat je kan zien wat erachter gebeurt. Ik vind die openheid heel belangrijk in de horeca en ben ook een grote fan van open keukens. Alles moet hygiënisch en netjes zijn.”

Frietchinezen

Jullie doen ook actief aan acquisitie?

Van Zon: “We hebben acht vertegenwoordigers. Iedereen heeft zijn eigen regio en één doet enkel de prospectie van nieuwe klanten. We hebben ook één sinologe in dienst die enkel en alleen voor de Chinese klanten werkt. We hebben namelijk zeer veel zogenaamde ‘frietchinezen’ als klant waarmee we een vaste band hebben opgebouwd. 

We zijn de eerste en enige groothandel die iemand in dienst heeft die hun taal spreekt. Het is zeker geen harde verkoop. Ze gaat mee om de kinderen in te schrijven op school en naar het gemeentebestuur om de administratie in orde te maken. Ze staat nu zelfs een Chinese familie bij in een adoptieprocedure. Het schept een enorme band met die klanten. En het is een kleine gemeenschap. Ze blijven je voor altijd dankbaar.”

In een straal van 20 minuten rond Beerse zijn er 1.700 potentiële klanten.

Horecaforum

Ondanks jullie schaalgrootte maken jullie het verschil met die persoonlijke benadering?

Van Zon: “Die servicebeleving is essentieel voor ons. Dat trekken we door tot in het extreme. Klanten die in Beringen langs de kassa passeren, krijgen een bonnetje om iets te drinken. Intussen laden wij hun auto in als ze dat wensen. We hebben drie jongens in dienst die niets anders doen. Dat kost wat, maar er schuilt een duidelijke strategie achter. We willen dat de horecaondernemers elkaar leren kennen in onze cafetaria. Van sterrenchef tot frituur­uitbater. Iedereen kan leren van elkaars sterke punten. Daarom hebben we het ook het horecaforum genoemd. 

Dat contact gebeurt op een heel zachte manier. Er zijn nu klanten die afspreken wanneer ze naar Van Zon gaan en die hier met een aantal samen iets drinken om bij te babbelen. Ze hebben hun kliekje gevonden. Dat is prachtig om te zien. Zoiets vind ik nu typisch Van Zon. Kom naar ons toe en leer elkaar kennen. En intussen soigneren onze parkingboys de klanten. Als je die service gewoon bent dan wil je niets anders meer.” 

De horeca beleeft moeilijke tijden, maar dat is niet te merken aan jullie groeicijfers?

Van Zon: “Het is geen gemakkelijke stiel en dit onderwerp ligt heel gevoelig. Maar heel wat horecazaken werken wél zoals het hoort, met een witte kassa, met mensen die ingeschreven zijn en waar alles in orde is. Dat is het bewijs dat het wel kan, ook op kleine schaal. In de horeca wordt er vaak heel hard gewerkt voor de zaak, maar is men soms te weinig ondernemer. 

Dat ondernemerschap en die professionalisering komt nu meer en meer naar voor. Het is een andere manier van denken: niet van de kassa leven, jezelf een loon uitkeren, een vennootschap oprichten, … Ik ben ervan overtuigd dat degenen die de regels volgen er op termijn alleen maar beter van worden. Ze bouwen waarde op voor hun zaak. Je ziet dat de jonge generatie daar heel goed mee omgaat.” 

En wat volgt er na Beerse?

Van Zon: “Ik heb nog wel ambitie. We zijn nu een grote speler op vlak van omzet, maar we zijn nog geen nationale speler. Onze voetafdruk staat voor 90 procent in Limburg, Vlaams-Brabant en Antwerpen. Ik zou binnen 10 jaar een nationale speler willen zijn. Tot Brussel en Antwerpen zijn we al geraakt. Het stapje erover is nu vlug gezet (lacht).” 

Nieuwe cash-and-carry Beerse

Schoolvoorbeeld van bouwteam

De bouw van de nieuwe cash-and-carry van 10.000 m² in Beerse was de perfecte uitvoering van het bouwteam-concept. Het gebouw betekende een investering van 10 miljoen euro voor Horeca Van Zon. Mathieu ­Gijbels Bedrijfs- en kantoorbouw stond in voor de realisatie van het project.

“Het is een prachtig project en niet in het minst in de manier waarop het tot stand gekomen is”, getuigt Herman ­Verwimp van bouwbedrijf Mathieu ­Gijbels. “Het was geen eenvoudig project. Er moesten verschillende klimaat­zones en verschillende functies met elkaar gecombineerd ­worden: van laadzone en diepvriesruimtes tot gebruiksruimte en winkel; alles onder één dak. We zijn samen met onze klant gestart aan het project met een duidelijke ambitie maar zonder plan, vergunning of architect. We zijn puur vertrokken vanuit de functies die we voor het gebouw wilden realiseren.”

Mathieu Gijbels adviseerde haar klant om een team samen te stellen met een  architectenbureau dat dit soort samenwerkingsverband en gebouw aankan. Dat is HVC Architecten geworden. 

Herman Verwimp: “Van bij de start zijn ook de speciale technieken in het project betrokken met Geert De bruyn. We zijn het dossier beginnen voorbereiden voor een beperkt bedrag alsof het bouwteam al een feit was. Koen, de man van Marion Van Zon, heeft voor de eindklant het hele traject mee doorlopen. We hebben het project als bouwteam volledig geconcipieerd binnen het budget en de planning die onze klant voor ogen had." 

Perfecte samenwerking

Het bouwteam bereidde de verdere plannen en de bouwvergunning voor. Marion Van Zon: “Voor ons was het belangrijk dat het gebouw en het project helemaal was zoals we het zelf wilden. De partijen in het bouwteam hebben binnen het budget en de planning gewerkt aan iets wat realistisch was. Daardoor waren er nergens conflicten, onvoorziene kosten of verrassingen. Dat kan alleen als alle partijen rond de tafel elkaar perfect vertrouwen. Het is een aangename en zeer efficiënte manier van werken. Je haalt zo de allerbeste kennis uit verschillende ­disciplines rond de tafel: aannemer, architect en technieken bevruchten elkaar met goede ideeën. Het is een teamspel.”

“Wij geloven dat deze manier van werken de toekomst is,” zegt Herman Verwimp. “Het is steeds binnen budget, binnen planning en zonder verrassingen. De klanten komen ook terug omdat bouwen op die manier plezierig is. Een dikke proficiat voor Horeca Van Zon. We zijn ervan overtuigd dat iedere bouwteampartner met een tevreden en goed gevoel naar dit project terugkijkt.”