"Wie zijn heden verprutst, wordt slaaf van de toekomst." Dit citaat van Romeins filosoof Seneca zou perfect hét motto kunnen zijn voor innovatief en toekomstgericht ondernemerschap in welke sector dan ook. Ook in de horeca & retail die met zware uitdagingen kampt.
“We besteden in Limburg veel aandacht aan ons economisch weefsel,” zegt Erik Gerits, gedeputeerde van Economie. “Op basis van de SALK-strategie, die ontwikkeld werd na de sluiting van Ford Genk, zetten we in op drie categorieën van sectoren: sectoren die in Limburg maturiteit hebben opgebouwd, sectoren die in ontwikkeling zijn en waarvan de groei versneld moet worden en sectoren die ontwikkelingspotentieel hebben, maar nog impulsen nodig hebben om tot uitbouw te komen. Samen met tal van andere actoren werken we als provinciebestuur hieraan, én met succes zo blijkt uit de cijfers. Zo zijn er in de eerste zeven maanden van dit jaar 3.887 ondernemingen opgericht: een stijging met bijna 10% t.o.v. het recordjaar 2016. En ook het aantal patentaanvragen zit in de lift.”
STERCK. De sector van handel en horeca blijft vaak een beetje buiten beeld?
Erik Gerits: “Nochtans telt Limburg vandaag 17.500 commerciële panden, waar in totaal 44.000 mensen worden tewerkgesteld. We kunnen dus niet anders dan stellen dat de retail- en horecasector zeer belangrijk zijn voor onze provincie. De sector zorgt bovendien ook nog voor tewerkstelling in andere sectoren zoals logistiek, onderhoud en media.”
STERCK. Horeca en retail kampen met zware uitdagingen?
Erik Gerits: “Die beperken zich niet tot Limburg alleen. Jarenlang is er geïnvesteerd in de uitbreiding van de verkoopruimte. Zo is de totale winkelvloeroppervlakte in Limburg sinds 2012 met ruim 100.000 vierkante meter toegenomen. Er werd te lang gedacht dat mensen steeds meer zouden gaan shoppen en dat er daarvoor ook steeds meer verkoopruimte nodig was. Daarnaast hebben we ons onvoldoende voorbereid op de ontwikkeling van nieuwe verkoopmodellen zoals het online shoppen. Maar ook voor het gewijzigde koopgedrag van de consument en de segmentering van het kooppubliek was de sector niet klaar. Dat heeft ervoor gezorgd dat de stadskernen nu geconfronteerd worden met leegstand. Ondernemers vragen zich af hoe hun zaak kan overleven, terwijl ontwikkelaars geen markt vinden voor hun vastgoed. Dat heeft lege winkelstraten als gevolg, die nadelige gevolgen hebben voor de dynamiek van een stads- of gemeentekern.”
STERCK. Hoe kunnen we dit oplossen?
Erik Gerits: “Daarvoor hebben we een degelijk zicht op de situatie nodig, maar ook op de evoluties en trends van de toekomst, het koop- en bestedingsgedrag van de verschillende klantengroepen, enzovoort. Op basis daarvan maken we werk van een toekomstperspectief voor ondernemers, voor het vastgoed in de centra en voor dynamische stads- en gemeentekernen in het algemeen. Als gedeputeerde voor Economie neem ik hierin mijn verantwoordelijkheid op. We gaan op zoek naar oplossingen samen met handelsverenigingen, ondernemers, ontwikkelaars en steden en gemeenten. Die zullen vanzelfsprekend anders zijn voor de grotere steden dan voor de kleinere gemeenten. Ik doe dit vanuit mijn bevoegdheid Economie, maar ook mijn collega-gedeputeerde van Landbouw en Platteland Inge Moors ontwikkelt acties voor de leefbaarheid van plattelandsgemeenten.”
STERCK. Hoe ziet die ondersteunig er concreet uit?
Erik Gerits: “We willen werken op twee niveaus. In de eerste plaats willen we retailers en horeca-ondernemers laten kennismaken met de verschillende ontwikkelingen die hun zaak beïnvloeden. We geven hen daarbij ook praktijkvoorbeelden van hoe ze daarmee om kunnen gaan. Concreet hebben we hiervoor in het voorjaar een heuse Retail Conference georganiseerd in de Limburghal, met bijna 400 deelnemers. Op de inzichten van die Conference zijn we verder gegaan tijdens een reeks van vijf masterclasses in elke Limburgse streek. Daarbij worden thema’s behandeld zoals e-commerce, sociale media, winkelbeleving en klantvriendelijkheid. In totaal namen hier tot nog toe ongeveer 200 ondernemers aan deel. Op 25 september start de laatste reeks masterclasses in Borgloon. We horen van diverse ondernemers dat het hen belangrijke nieuwe inzichten heeft opgeleverd waarmee ze aan de slag zijn gegaan.”
“Mensen zijn op zoek naar authentieke beleving en kiezen steeds meer voor producten en diensten met een persoonlijke waarde.”
STERCK. Daarnaast willen jullie werken op gemeenteniveau?
Erik Gerits: “Op een tweede niveau willen we inderdaad met de steden en gemeenten, samen met hun handelaars en handelsverenigingen, op zoek gaan naar een aanpak op niveau van de stadskern. Want uiteindelijk zijn de fysieke retail- en horecazaken nog steeds goed voor bijna 85% van de aankopen. Mensen zijn dus nog steeds op zoek naar authentieke beleving en kiezen steeds meer voor producten en diensten met een persoonlijke waarde. Ze willen flaneren en onthaasten in dynamische winkelstraten en komen daarvoor graag hun huis uit."
STERCK. Wat betekent dat concreet?
Erik Gerits: “Retailers zullen hun winkel en diensten moeten afstemmen op de nieuwe evoluties. Zo zullen er nieuwe zaken met andere producten en diensten ontstaan, zoals bijvoorbeeld Barber Bar in Peer. Dat is een barbier gecombineerd met een bar waar wijn- en gindegustaties plaatsvinden. De lokale besturen zullen op hun beurt moeten nadenken over hoe zij hun publieksgericht aanbod kunnen afstemmen op nieuwe kernbeleving. We werken een voorstel van aanpak uit dat we in een aantal gemeenten willen testen. We willen aan de slag gaan met deze gemeenten en haar experten, ondernemers, ontwikkelaars en andere stakeholders, op maat van die specifieke gemeente. Daarbij houden we rekening met het eigen potentieel op het gebied van ondernemerschap, businessopportuniteiten en belevingscreatie. Het resultaat moet een concreet plan zijn waarbij we ook ondersteuning bieden bij de implementatie ervan. Met deze acties willen we de Limburgse retail- en horecasector klaar maken voor de toekomst.”