De sluiting van Ford Genk was voor de toeristische sector in Limburg aanleiding om met een vernieuwd programma en extra middelen de bestaande groei op duurzame wijze te versterken. Het aantal overnachtingen in Limburg steeg alvast met 16 procent. De aanpak om meer (zaken)toeristen naar Limburg te brengen werpt zijn vruchten af en leidt tot meer omzet en meer jobs binnen de vrijetijdseconomie.
STERCK. Hoe belangrijk is de toeristische sector voor Limburg?
Igor Philtjens: “Als je puur gaat kijken naar tewerkstelling, dan is 9% van alle werknemers in Limburg actief in de vrijetijdseconomie. Het gaat dan om 31.352 directe en indirecte jobs. Belangrijk is dat het gaat om jobs die men alleen hier kan uitvoeren en die sterk verankerd zijn. Het is heel duurzame tewerkstelling voor alle mogelijke opleidingsniveaus. En dat zeggen we niet zelf. Die cijfers worden gehaald uit de NACE-Codes van ondernemingen en komen tot stand volgens een berekeningsmethodiek van de World Tourism Organization. Zo weten we dat de vrijetijdseconomie in Limburg elk jaar goed is voor ruim 1 miljard euro omzet. Dat is 2,3% van de totale omzet in Limburg.”
Het zakentoerisme in België was tot voor kort een zaak van de grote kunststeden. Nu trekt ook Limburg volop deze kaart. “Zakentoeristen doen meer geld op dan een particuliere toerist”, zegt gedeputeerde Igor Philtjens. “We hebben sinds drie jaar samen met een aantal Limburgse gemeenten geld op tafel gelegd om dit in Limburg actief te promoten en dat levert goede resultaten op. Toerisme Vlaanderen springt mee op die kar. We zijn een kennisprovincie met o.a. de Corda Campus, Bikeville, … We moeten de wereld overtuigen dat als ze in die domeinen een congres willen organiseren, ze dit perfect in Limburg kunnen doen. Zo kunnen we ook de connectie met de verschillende incubatoren leggen.”
Tweede regio van het land
STERCK. De toeristische sector kent een flinke groei in Limburg?
Philtjens: “Als we 2016 met 2012 vergelijken, dan zien we zowel in het aantal overnachtingen als in het aantal aankomsten een stijging van ongeveer 16 procent. We telden een jaar geleden 4,1 miljoen overnachtingen. Ook het aantal logies is met bijna 21,8 procent toegenomen. Alleen het totaal aantal ondernemingen in de vrijetijdseconomie is lichtjes gedaald. Een ondernemer die een zaak wil opstarten, vraagt een goede investeringsomgeving en degelijke randvoorwaarden. Die omgeving willen we als overheid voor een stuk creëren door ons met sterke marketing en concrete projecten te positioneren als de tweede toeristische regio van het land. Ondernemers zien daar een return on investment in. Het zijn uiteindelijk zij die jobs en welvaart creëren. En we zien nu aan de cijfers dat alle inspanningen vruchten afwerpen.”
STERCK. Vanwaar komt die stijging?
Philtjens: “Na de sluiting van Ford Genk heeft de expertengroep onder leiding van professor Herman Daems gekeken wat Limburg nodig heeft om duurzame economische groei te creëren. De experts hebben 8 business cases geselecteerd waarvan de vrijetijdseconomie er één is. De andere zijn bijna allemaal meer hightechsectoren zoals life sciences, clean tech, smart energy, … Er was al een stevige basis gelegd en die willen we nu nog verder ontwikkelen. We doen dat op twee grote assen: de versterking van onze toeristische positionering en de versterking van het toeristisch ondernemerschap. Op het vlak van onze toeristische positionering zetten we volop in op Limburg als favoriete dichtbij-bestemming. Niet alleen met mooie brochures, maar ook met ingrepen in het landschap en projecten zoals ‘Fietsen door het water’. We willen dat toeristen bij fietsen spontaan aan Limburg gaan denken.
Met de versterking van toeristisch ondernemerschap willen we onze ondernemers stimuleren om samen met ons te investeren in een verhoging van de kwaliteit en de beleving. Daarbij treden we op als een partner. Wat verwacht de toerist en hoe kunnen we dat vertalen naar onze kleinschalige logies? We gaan dat monitoren en op bepaalde lijnen ook financieel ondersteunen."
We willen inzetten op een verhoging van de kwaliteit en de beleving.
STERCK. Kan u enkele concrete voorbeelden geven?
Philtjens: “We zijn drie jaar geleden bijvoorbeeld een digitale boekingscentrale gestart zodat de - vaak kleinschalige - Limburgse logies ook online boekingen kunnen realiseren, zonder grote commissies te betalen. Een project als ‘Fietsen door het water’ is op korte tijd the place to be geworden voor fietsers uit heel Vlaanderen en bij uitbreiding de Euregio. Meer dan 350.000 fietsers en nog meer wandelaars uit alle windstreken hebben de hotspot al bezocht. We zien dat er in een straal van 30 à 35 km een exponentiële toename is van fietsgebruik. Zulke projecten deinen dus uit op de Limburgse kaart. We breiden die fietsprojecten nu uit met ‘Fietsen door de bomen’ in Bosland, ‘Fietsen door de heide’ in het Nationaal Park Hoge Kempen en ‘Fietsen onder de grond’ in de Mergelgrotten van Riemst. We zijn koploper geweest door het fietsroutenetwerk uit te vinden. Nu willen we koploper blijven door belevingsvol fietsen te garanderen. Dat is wat de toerist zoekt. Een ander voorbeeld is ‘Bokrijk Brandmerkt’, waarmee we ambachtelijk vakmanschap op een hoger niveau willen tillen en Domein Bokrijk nog meer levendig willen maken. We willen de authenticiteit laten herleven. Bokrijk is een onontgonnen goudmijn die nog heel veel potentieel heeft. Daarbij trachten we ook technisch talent door te laten groeien naar ondernemerschap en spelen we in op de consumententrend waarbij men op zoek is naar authentieke ambachtelijke producten. Maar het kan ook heel kleinschalig. Hoe kan je bijvoorbeeld de cross-over maken tussen een kleinschalige B&B en de boer aan de overkant van de straat waar de kinderen op de boerderij kunnen gaan kijken?”
Limburg fietsparadijs
Welke toeristische troeven kunnen we in Limburg uitspelen?
Philtjens: “Drie pijlers maken van Limburg een uitgelezen paradijs om te verblijven. De universele troef voor Limburg is de gastvrijheid en de exquise gastronomie. De goesting en het enthousiasme in Limburg stralen af op de toerist die met de glimlach ontvangen wordt. Dat is niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. En dat wordt vrij vertaald in een zeer gediversifieerd aanbod van overnachtingsmodules: van kampeervlot over trendy B&B’s tot vijfsterren designhotels. Limburg is ook gezegend met talrijke topchefs die gebeiteld staan in de Gault&Millau en de Michelingids, afgewisseld met exquise brasserieën, koffiebars en uitgelezen B&B-cuisines.
Binnen Toerisme Limburg vzw participeren de 44 gemeentes waarbij ze een bijdrage betalen per inwoner en tegelijk interactie hebben met de toeristische ondernemers in hun regio. Momenteel zijn er al 448 partners betrokken, goed voor een bijdrage van 1,5 miljoen euro. Die wordt verdrievoudigd door de provincie. Dat maakt het onder meer mogelijk om op grote schaal samen promotie te voeren en de inkoopkracht te verhogen zoals met de Limburg Vakantiegids die op 400.000 exemplaren verdeeld wordt.
En daarnaast is en blijft onze belangrijkste troef het Fietsparadijs Limburg met 2.000 km bewegwijzerd fietsplezier. Het fietsroutenetwerk is één van de hoofdredenen om voor een verblijf in Limburg te kiezen. Daarom blijven we investeren in fietsbeleving. Tot slot heb je op enkele tientallen kilometer voor elk wat wils: van industrieel tot archeologisch verleden, gastronomie, sterke streekproducten, een wijncultuur die opkomt, natuur met het Nationaal Park en Bosland. Je moet in andere landen soms heel veel kilometers rijden om in andere omgeving terecht te komen.
Een uitdaging voor ons schuilt er nu nog in om onze grote troeven zoals de natuur en de rust niet te verkwanselen. We willen het seizoen daarom zoveel mogelijk spreiden over 365 dagen zodat niet iedereen tegelijk komt. De bloesems in Haspengouw zijn heel mooi. Maar als de vruchten aan de boom hangen is het ook uniek, en zelfs als er geen vruchten hangen is het een zeer mooi landschap. Zo werken we aan een verbreding van het seizoen.”