Professionaliseren en stroomlijnen: dat is de uitdaging voor ieder bouwbedrijf. Van een tekort aan werk is er momenteel geen sprake. Integendeel: veel bouwondernemingen hebben projecten voor het uitkiezen. De volgende fase vormt dikwijls wel een probleem: hoe en met welke mensen voeren ze een project uit? De beschikbaarheid van de juiste profielen staat onder druk. Vier gesprekpartners uit de bouwsector geven hun visie.
STERCK. Wat is momenteel de belangrijkste uitdaging voor jullie onderneming?
Steven Jansen: “Binnen de projectontwikkeling komt het er vooral op aan om een kwalitatief en betaalbaar project op te leveren aan de eindklant. We werken in een omgeving waar de bouwkost steeds meer stijgt en hebben te maken met een strenge regelgeving. Eigenlijk zijn we met teveel mensen voor de schaars beschikbare bouwruimte. Het aanbod van bouwgronden daalt, terwijl de vraag stijgt. Een andere uitdaging is gerelateerd aan mobiliteit. Dat is een maatschappelijk probleem, maar wij willen er wel ons steentje toe bijdragen. Een recent voorbeeld daarvan is het gebruik van een deelauto voor mensen die gaan wonen in één van onze woonprojecten. Via de smartphone kunnen zij een deelauto reserveren. Er is veel belangstelling voor dit innovatief project.”
Theo Donné
AKP industriebouw
AKP uit Oudsbergen realiseert industriële projecten in staal en beton. Wij beschikken over een eigen studie- en tekenbureau voor uitvoeringsplannen. Naast sleutel-op-de-deur gebouwen zijn we zeer sterk in renovatieprojecten. AKP beschikt over de EN 1090 FPC 2+ voor staal en klasse 6 - erkenning.
Theo Donné: “Voor ons ligt de belangrijkste uitdaging op intern vlak bij de bediening van machines voor de staalproductie. Dat heeft te maken met de verminderde beschikbaarheid van nieuwe mensen en met automatisering en gaat meer specifiek om de veranderende profielen. Er gaapt een kloof tussen oudere werknemers met enorm veel technische kennis en jongere medewerkers die goed thuis zijn in alles rond digitalisering, maar weinig affiniteit hebben met techniek. Het wegvallen van oudere werknemers zorgt dus voor een leemte. Wij zijn voortdurend bezig om de juiste profielen te zoeken, maar dit is een zeer moeizaam verhaal. Wij kunnen heel veel projecten binnenhalen, maar we moeten ze wel nog gerealiseerd krijgen met onze medewerkers. Dat is een uitdaging waar wij de komende jaren voor staan.”
Er gaapt een kloof tussen oudere werknemers met enorm veel technische kennis en jongere medewerkers die digitaal sterk staan.
Jan De Schepper: “Wij ervaren enigszins dezelfde uitdagingen, gerelateerd aan een sterke groei. Met een Design & Build-concept onderscheiden wij ons in de sector en dat legt ons geen windeieren. Tot voor kort konden wij onze medewerkers selecteren op individuele kwaliteiten en technische kennis. Omdat we nu vooral met projectteams werken, moeten wij de kwaliteiten van onze medewerkers op elkaar afstemmen en dat is niet evident. Drie assertieve mensen samenzetten in een projectteam leidt tot haantjesgedrag. Samenwerken van mensen is geen evidentie. Het draait daarbij om de juiste gedragscompetenties. Bij uitbreiding: alle bedrijfsprocessen moeten sneller uitgevoerd worden dan organisch mogelijk is. Personeelsbeleid is voor ons een bijzondere uitdaging. Wij startten in dat kader het project ‘duurzaam loopbaanbeleid’ op, maar voor een kmo is dat geen evidentie. Het belangrijkste element van het project is een definiëring van alle bedrijfsprocessen zodat iedere werknemer weet wat zijn taak is en wat hij van collega’s mag verwachte. Zo stroomlijnen wij onze organisatie.”
Krijn Henrotte: “Wij hebben vorig jaar een SWOT-analyse laten uitvoeren van onze onderneming. We hadden veel werk, goede klanten, mooie projecten maar toch had iedereen het gevoel dat er iets niet scheelde, waren we gestresseerd. Door die analyse hebben we een aantal pijnpunten ontdekt o.a. de bedrijfsprocessen. Dit jaar hebben we iemand aangeworven die niets anders doet dan het analyseren van de bedrijfsprocessen en sindsdien noteren wij een vooruitgang. De andere uitdaging voor ons is het volgen van de technologie. Vooral oudere medewerkers hebben daar de grootste moeite mee. De generatie die veertig jaar actief is, dat zijn stielmannen pur sang, maar zij kunnen de overstap niet altijd meer maken.”
Steven Jansen
Jansen Real Estate
Jansen uit Zonhoven omvat twee afdelingen. Met Jansen Real Estate zijn we actief in de verkoop van nieuwbouwprojecten, verkoop en verhuur van bestaand vastgoed, verkoop en verhuur van industrieel vastgoed. Vanuit Jansen Development ontwikkelen we al 25 jaar eigen, kwalitatieve projecten waaronder woningen, appartementen, assistentiewoningen, kantoren en winkelvastgoed.
DBFM & Bouwteam
STERCK. Toekomstgericht: zullen bouwbedrijven het hele proces van ontwerp, financiering en service in eigen handen moeten houden om te overleven?
Krijn Henrotte: “Wij voeren een aantal projecten uit in de DBF-formule (Design, Build en Finance), maar het servicegedeelte is niet voor iedereen weggelegd. Wij hebben ooit de vraag gekregen om ons kandidaat te stellen voor de ‘Scholen van Morgen’. Wij zijn daar niet op ingegaan omdat het eisenpakket naar service en onderhoud veel te uitgebreid en te complex was voor onze kmo. Bovendien kunnen wij nu niet inschatten hoeveel de servicekosten over vijftien jaar zullen bedragen. Grotere bouwbedrijven zijn daar wel toe in staat, het vormt tegenwoordig zelfs een groot deel van hun omzet. In de toekomst zullen bouwbedrijven steeds meer het ganse traject voor hun rekening nemen. Architecten zullen deel uitmaken van een bouwteam.”
De dynamiek en interactie tussen architecten en bouwbedrijven maakt een project vaak sterker.
Steven Jansen: “De dynamiek en interactie tussen architecten en bouwbedrijven maakt een project vaak sterker. De dialoog tussen de betrokken partijen kan leiden tot een mooi resultaat.”
Jan De Schepper: “Ik zie veel minder conflicten optreden in een bouwteam dan bij een klassiek bouwtraject. In een bouwteam is het veel aangenamer werken, als er tenminste vertrouwen is onder elkaar. Wij zijn zes jaar geleden gestart met het concept van een bouwteam, wat alleen maar voordelen biedt op het vlak van technieken. We gaan nu nog een stap verder en profileren ons als een bedrijf met verhuurdiensten. Daarvoor zijn we eerst een zelfbedruipend studiebureau gestart, en hebben we daarna een uitvoerend bedrijf opgericht om nadien een onderhoudsbedrijf te startten. Twee jaar geleden namen we ten slotte een participatie in een financieringsbedrijf. Wij geloven sterk in het feit dat alles een dienst wordt. Wat betreft onze nichemarkt: technieken en comfortdiensten zullen eveneens een dienst worden. Daarnaast ben ik ervan overtuigd dat complete bedrijfspanden zullen geleased worden in de toekomst.”
Jan De Schepper
Deltha
Deltha uit Diepenbeek is een partner bij het ontwerp, de installatie en het onderhoud van technische installaties voor verwarming, koeling, ventilatie en elektriciteit. Via ons Design & Build-concept staan wij opdrachtgevers bij vanaf het studiewerk tot de plaatsing. Ook de regeling en het onderhoud van installaties nemen wij voor onze rekening.
Tablet op werf
STERCK. Hoever staat jullie onderneming in het verhaal van digitalisering?
Steven Jansen: “Wat betreft de verkoop van gebouwen: wij gaan binnenkort een project lanceren in VR. Potentiële kopers kunnen dan een project bezichtigen in VR. Uiteindelijk maakt dat deel uit van onze marketingmix, net als video’s en facebook. Voor het VR-project zijn we in zee gegaan met een bedrijf waarin we eveneens participeren. Met andere woorden: wij geloven in de kracht van VR-technologie. Bij projecten wordt er bijvoorbeeld ook meer en meer met BIM gewerkt. Voorts zijn we momenteel bezig met de implementatie van een nieuw ERP-pakket.”
Theo Donné: “Digitalisatie heeft vooral zijn toepassing in de presentatie van technieken. Via 3D kunnen wij gemakkelijk laten zien waar zich technische problemen kunnen voordoen. De meeste opdrachtgevers hebben eigenlijk nauwelijks benul van bouwtechnieken en 3D kan helpen om hun project te visualiseren. Vanuit ons tekenbureau wordt 3D eveneens ingezet als een informatiebron voor de architect en ingenieurs. Ook voor intern gebruik is digitalisatie een must. We werken ook steeds meer met WhatsApp-groepen, waardoor we veel beter afspraken kunnen maken en beter communiceren.”
De oprichting van ons bedrijf viel samen met het moment waarop digitalisatie zijn opgang maakte in de bouwsector.
Jan De Schepper: “Wij hebben een belangrijk concurrentieel voordeel op het vlak van digitalisatie ten opzichte van onze collega’s. De oprichting van ons bedrijf viel immers samen met het moment waarop digitalisatie zijn opgang maakte in de bouwsector. Met andere woorden: we hebben eigenlijk nooit iets anders gekend, wij behoorden tot de voorlopers. Ik vergelijk digitalisatie met het aanleren van een taal en voor ons is digitaal een moedertaal. Mensen die nieuw beginnen bij ons, rollen als vanzelf in het digitalisatieverhaal, dat is echt geen uitdaging meer. Waar wij wel meezitten: hoe zorgen we ervoor dat BIM-modellen werkelijkheid worden op de werf? Om dat probleem op te lossen expe- rimenteren we momenteel met BIM 360. Daarbij draait alles om correcte informatie en worden de risico’s verkleind. We brengen een BIM-model met tablets op de werf. Projectleiders en ploegbazen kunnen op een gebruiksvriendelijke manier aanpassingen doen. Bovendien biedt het systeem voordelen op het vlak van traceerbaarheid. Het is een model met veel toekomst.”
Krijn Henrotte
Vandebos Bouwonderneming
Vanuit de thuisbasis in Alken realiseert Vandebos al meer dan 90 jaar uitdagende bouwprojecten in een werkingsgebied dat zich uitstrekt over Limburg, Vlaams-Brabant en Antwerpen. Onze projecten variëren van appartementsgebouwen over renovaties van handelspanden in stedelijke gebieden tot overheidsopdrachten. We kunnen rekenen op meer dan 100 medewerkers en beschikken over een eigen ijzer- en betonafdeling.
Krijn Henrotte: “Bij ons staat BIM nog in zijn kinderschoenen. BIM zal zeker nog verder ingang vinden, maar niet bij alle bouwbedrijven en voor alle projecten. In de renovatiesector is het bijzonder moeilijk om met BIM te werken, dat is op dit moment weggegooid geld. Een ander probleem waar BIM nu nog mee kampt: iedereen in de keten moet er zich bij aansluiten. Wij zijn er dan wel mee gestart, onze onderaannemers staan vaak nog niet zo ver in het verhaal.”
STERCK. Genereren hogere energieprestaties ook steeds meer werk?
Krijn Henrotte: “In de ruwbouwfase geldt dat zeker niet, wat betreft technieken zorgt dat uiteraard wel voor meer werk. Het grootste probleem met de steeds nieuwe energieprestaties en technieken: op den duur zie je door de bomen het bos niet meer, er komt teveel tegelijk op de markt. Zelfs voor studiebureaus is het moeilijk om op de hoogte te blijven van alle nieuwe ontwikkelingen.”
In de renovatiesector kan je niets aanvangen met BIM, dat is gewoon weggegooid geld.
Jan De Schepper: “Qua technieken leiden hogere energieprestaties voor ons ongetwijfeld tot het toenemen van het werkvolume. Bedrijven die niet kunnen volgen, gaan er langzaam uit. Strengere energiemaatregelen hebben ons bedrijf een bestaansreden gegeven.”