Haspengouwse parel

Haspengouw is de fruitstreek bij uitstek. Er worden echter niet alleen miljoenen kilo’s appels en peren gekweekt. Ook de bomen waaraan deze groeien vinden hier hun oorsprong. Carolus Trees is marktleider in België op het vlak van appel- en perenbomen en een topspeler in Europa. Jaarlijks produceert het bedrijf meer dan 2,5 miljoen fruitbomen. 

Carolus Trees is een rasecht Haspengouws familiebedrijf met een lange geschiedenis. Deze nam in 2014 een dramatische wending met het tragische overlijden van zaakvoerder Koen Carolus. Na een korte overgangsperiode kwam het bedrijf voor 100% in handen van de Hasseltse investerings­groep Group MC van Caroline Maesen en Willem Broux. Die laatste engageerde zich persoonlijk in de dagelijkse leiding van Carolus Trees dat intussen mooie groeicijfers kan voorleggen.

Carolus Trees produceert en verkoopt 2-jarige appel- en perenbomen. “We starten van een wortel waar we een variëteit op enten en die planten we dan in het veld,” legt Willem Broux uit. “Twee jaar later, in november als de sappen gedaald zijn en het blad eraf is, worden ze gerooid en slaan we ze op in onze frigo’s bij een temperatuur van 2,5 graden. De koude en de beneveling die we toedienen zorgen ervoor dat de bomen in een kunstmatige rust komen. In het voorjaar beginnen ze terug te ontwaken en kunnen we ze uitleveren naar onze klanten. We hebben jaarlijks een dikke 5 miljoen bomen in de kwekerij staan; ruim 2,5 miljoen 1-jarige bomen en ruim 2,5 miljoen 2-jarige bomen."

STERCK. Jullie moeten dus steeds 2 jaar vooruit werken?

Willem Broux: “Dat klopt. De bomen die we nu maken kunnen we pas binnen 2 jaar uitleveren aan onze klanten. Het is een blijvend aandachtspunt voor ons, maar zeker ook voor de telers. Vooral in nieuwe landen en markten moeten we hen erop blijven attenderen dat ze 2 jaar vooruit moeten denken en bestellen. Ongeveer 70 tot 80 procent van onze productie is op voorhand verkocht en wordt op bestelling gemaakt. Soms ook heel specifieke rassen. Met de rest van de productie spelen we in op markt­ontwikkelingen. We weten van welke variëteit er meer vraag is. Maar we hebben voor alles wat we doen tegelijk ook maar één kans. We werken met een levend product. We hebben één kans om een boom te vertakken, één kans om deze te laten groeien en te rooien, en één kans om deze in optimale staat te verkopen. Dat is een grote uitdaging.”

We hebben niet de ambitie om de grootste boomkweker van Europa te worden, wel de meest professionele.

200 hectare

STERCK. Voor 5 miljoen bomen is er een enorme hoeveelheid landbouwgrond nodig? 

Broux: “We hebben ongeveer 200 ha productiegrond in gebruik en beschikken hier in Nieuwerkerken en omstreken nog eens over 8 hectare. De gronden voor productie huren we allemaal en liggen in Wallonië omdat ze zich in een bufferzone van het Federaal Voedselagentschap moeten bevinden. Ze worden constant gecontroleerd door de overheid op ziektes, infecties, bacteriën, .... De boeren moeten hun grond om de zoveel jaar een periode laten rusten en dan is de kweek van bomen een ideale afwisseling. We gebruiken de grond zelf maar 2 jaar en zoeken steeds maagdelijke gronden waar nog nooit een appel of perenboom op gekweekt is. Om onze productie zo efficiënt mogelijk te organiseren zoeken we vooral aaneensluitende percelen van 25 tot 30 hectare. We zijn de helft van het jaar met die planning bezig. De gronden worden volledig genivelleerd, elektronisch in kaart gebracht en de bomen worden gepland met gps. Ook het rooien gebeurt voor een deel automatisch.”

60 variëteiten

STERCK. Waarin onderscheiden jullie zich van de concurrentie?

Broux: “We zijn in volume de grootste bomenkweker van België en horen bij de 5 grootsten van Europa. De Nederlandse en Italiaanse concurrenten kweken vaak 5 tot 10 variëteiten terwijl wij meer dan 60 soorten hebben staan. Dat is uniek. We hebben een heel brede waaier van klanten in Europa: van Portugal tot Denemarken en van Engeland tot Slowakije. In het noorden werkt men met andere fruitvariëteiten dan in het zuiden. Daarom hebben we zo’n brede range. We stellen op vraag van onze klanten hun bomen samen. Ze kunnen kiezen uit een bepaald type boom, bepaalde onderstam en tussenstam, en de gewenste fruitvariëteit. Voor enkele klanten in Scandinavië maken we exclusief 20 tot 30.000 bomen van een bepaalde variëteit. Dat zijn zaken die andere kwekers niet doen. Geert Colda, die hier al meer dan 25 jaar werkt, is verantwoordelijk voor het operationele, van ontwikkeling tot uitlevering. Hij is de drijvende kracht in dit bedrijf. In Europa is hij een autoriteit, een fenomeen in het maken van bomen. Zijn kennis wordt over heel Europa gewaardeerd. Ik hou me meer bezig met het pur sang zakelijke, het financieel beleid, het commerciële en de strategie.”

We hebben jaarlijks een dikke 5 miljoen bomen in de kwekerij staan.

Groeitraject

STERCK. De afgelopen jaren kennen jullie een mooie groei?

Broux: “Toen we in 2017 het bedrijf overnamen werden er 2 miljoen bomen per jaar gemaakt. We hebben een groeiambitie uitgesproken en de mensen hier hebben zich daar ook achter geschaard. De eerste stap was een groei met 10 à 15% tot 2,3 miljoen bomen per jaar. We zetten altijd een 200.000 bomen extra op om aan dat getal te komen. Zo komen we aan 2 keer 2,5 miljoen bomen. De volgende stap is om de productie te verhogen naar 2,5 miljoen verkoopbare bomen per jaar. Door het tweejarig kweekproces weerspiegelt de groei zich pas 2 tot 3 jaar later. We verhogen onze omzet ook door te werken aan onze productmix. Een optimalisatie van clubrassen, eigen rassen en nieuw ontwikkeld boomtypes zoals de Magnumboom hebben een positieve impact op de omzetgroei.”

Innovatie

STERCK. Jullie zetten zwaar in op innovatie?

Broux: “Absoluut, de door Geert Colda ontwikkelde Magnumboom is daar een goed voorbeeld van. Je hebt 3 soorten bomen: een knipboom, tussenstamboom en Magnumboom. Die laatste heeft een structuur met 3 lagen takken. We hebben deze zelf ontwikkeld en gepatenteerd. Het voordeel is dat de boom de eerste 3 à 4 jaar 25 procent meer fruit geeft. Dat is ondertussen ook wetenschappelijk bewezen in een aantal Europese proefcentra. De boom is iets duurder, maar brengt dus meer op. Het is nu een uitdaging om die innovatie in de markt te zetten. De Magnumboom vraagt een andere teelttechniek. Het zijn vaak de fruittelers die professionaliseren en evolueren naar industriële spelers, die met verjonging bezig zijn en open staan voor de nieuwe technieken.”

STERCK. Ook op andere vlakken werken jullie aan innovatie?

Broux: “We proberen constant nieuwe rassen te zoeken en licenties te verkrijgen. Zo komen we nu met de eerste commerciële rassen uit die we zelf mee ontwikkeld hebben. Het zijn kruisingen van bestaande rassen die inspelen op het gewijzigde smaakpatroon van de klanten. Tien tot vijftien jaar geleden waren zoete appels in trek. Nu wil men bijvoorbeeld meer zoetzure appels.

Verder werken we ook aan teelt-technische innovaties. De door ons ontwikkelde Magnumboom is daar een goed voorbeeld van. En we werken nauw samen met leveranciers en producenten van gewasbeschermings­middelen. Delen van kennis is de start van iedere innovatie. We zijn constant aan het testen en vergelijken en hebben een heel directe lijn met hen. Daarnaast zorgen we voor materiële innovatie. We hebben een eigen werkplaats en een volledig eigen wagenpark. Dat is vrij uniek in onze sector en zorgt ervoor dat we niet afhankelijk zijn van externen. In een weersgevoelige sector is dat belangrijk. Je moet soms zeer snel anticiperen en onmiddellijk kunnen ingrijpen. In het verleden is daar zwaar in geïnvesteerd en wij trekken dat door. Elk rooi- of plantseizoen merken we wat nog beter kan en dan passen we de machines aan en kopen of ontwikkelen we er nieuwe om de efficiëntie te verhogen. Vorig jaar hebben we nog een flinke investering gedaan door 2.200 m2 milieuvriendelijke koelcapaciteit bij te bouwen. Uiteraard werken we samen met externe partners maar we proberen toch zo weinig mogelijk afhankelijk te zijn van anderen om de efficiëntie te optimaliseren.”

STERCK. Carolus Trees heeft ook een eigen proeftuin?

Broux: “Daar staan nieuwe rassen waarvan we vaak zelf niet weten wat het is. We krijgen enthout opgestuurd van ontwikkelingscentra en universiteiten met instructies om er bomen van te kweken. Er zitten exacte instructies bij welke producten de bomen wanneer moeten krijgen. We voeren dat uit, volgen het op en maken er een rapport van. Zo creëer je ook goodwill. Als een ras aanslaat of gecommercialiseerd wordt, weten ze dat we de kennis en ervaring met dat ras al hebben.”

Klanten blijven volgen

STERCK. Hoe is jullie sales georganiseerd?

Broux: “Raf Rutten, die sinds jaar en dag voor ons werkt, is het commerciele gezicht van het bedrijf. Hij volgt alle grote Europese beurzen. Per land werken we nog met een agent of een distributeur. We hebben een netwerk van een 10-tal agenten/distributeurs. In sommige grote landen zoals Duitsland waar we zelf ook verkopen, kan dat zelfs verschillen van regio tot regio. We hebben ook een sterke interne sales. We luisteren naar onze klanten, adviseren hen. Sommige klanten bestellen om de paar jaar, maar we blijven hen opvolgen om te horen hoe het met onze producten gaat. Zo kan je ook adviseren naar de toekomst toe.

Dankzij ons groot netwerk kunnen we telers bijvoorbeeld ook wijzen op verschuivingen die zich in de retail gaan voordoen en welke rassen belangrijk zullen zijn voor de toekomst. Dat wordt enorm geapprecieerd.
De sales is ook afhankelijk van het aanbod. Je moet in onze business een licentie vastkrijgen om een variëteit te mogen maken. Een voorbeeld is de Morgana appel, één van onze eigen rassen die we gelanceerd hebben. Een agent met klanten/telers die deze appel wil kweken, moet aankloppen bij een boomkweker die hiervoor de licentie heeft. En wie de appel heeft uitgevonden bepaalt dan weer wie de bomen mag maken. Vaak gebeurt dat tegen betaling van royalty’s.”

We kweken meer dan 60 variëteiten. Dat is uniek.

STERCK. Met hoeveel mensen werken jullie?

Broux: “We hebben 28 mensen in loondienst en constant een 70 à 80 seizoensarbeiders die voor ons werken. Iedereen leeft hier voor die bomen. Carolus Trees is nu onderdeel van Group MC en daar is het motto ‘family owned, professional managed’. Dat is ook perfect toepasbaar op Carolus Trees. De mensen hier zijn als een familie en gaan voor elkaar door het vuur. We onderscheiden ons door ons professionalisme. We hebben niet de ambitie om de grootste boomkweker van Europa te worden. In Italië zijn er partijen die 5 tot 6 miljoen bomen maken, dat volume kunnen we in België niet aan. We hebben wel de ambitie om de meest professionele boomkweker van Europa te zijn met focus op constante kwaliteit. Op dat vlak hebben we een dubbele troef. De familiale fruittelers weten de familiale waarden van Carolus te waarderen. En de grote professionele fruittelers kijken vaak eerder naar onze professionele zijde. Dat zijn mooie troeven.”