Pal in het Maasland ligt het bruisende, multiculturele Maasmechelen. Met twee toegangspoorten tot Nationaal Park Hoge Kempen én met retaildorp Maasmechelen Village trekt de voormalige mijngemeente heel wat toeristen. Maar ook voor ondernemers biedt Maasmechelen verschillende troeven. Burgemeester Raf Terwingen (CD&V) verduidelijkt één en ander in een openhartig gesprek.
Maasmechelen telt intussen 39.000 inwoners. Het is één van de sterkste groeiers in Vlaanderen op vlak van bewonersaantallen. De gemeente heeft een jobratio van bijna 50 procent, goed voor ruim 9.300 loontrekkenden en zo’n 3.000 zelfstandigen. Dat betekent dat één op twee Maasmechelaren op beroepsactieve leeftijd in eigen gemeente kan werken. Toch ligt de werkloosheid er erg hoog met een werkloosheidsgraad van 9,7 procent. “Dat is een historisch gegeven sinds de sluiting van de mijnen. Er is hier nog altijd wat taal- en schoolachterstand,” zegt burgemeester Raf Terwingen.
Kan u het economisch landschap kort schetsen?
Raf Terwingen: “Maasmechelen kent een uitgebreid en evenwichtig uitgebouwd economisch weefsel met alsmaar toenemende tewerkstelling in de handel, toerisme, dienstverlening en industrie. Er zijn zo’n 3.000 inschrijvingen in de Kruispuntenbank voor Ondernemingen. Daarvan zijn er zo’n 1.400 zichtbare handelszaken. Het merendeel is actief in de dienstverlenende sector (gezondheidszorg, vrije beroepen, transport, makelaars, enz.). Er zijn voorts zo’n 600 kleinhandelszaken aanwezig en circa 300 horecazaken. In de bouwsector zijn er om en bij de 400 ondernemingen actief. Als shoppinggemeente is Maasmechelen nationaal en internationaal bekend door Maasmechelen Village. Daar werken ruim 800 personen. Shoppingcenter M2 heeft eerder een regionale uitstraling en dito klantenbereik. De lokale handel is verder gesitueerd in de omgeving van Pauwengraaf Eisden en de horeca is sterk aanwezig in het gemeentecentrum.”
Ruimte voor ondernemen
Hoe zit het met de industrieterreinen en kmo-zones?
Terwingen: “Op industrieterrein Oude Bunders zijn er een 180-tal bedrijven gehuisvest. Daar zijn enkele grote bedrijven aanwezig die meerdere honderden mensen tewerkstellen, zoals Plukon en Graco. Dat zijn internationale spelers zonder grote lokale verankering. Voorts faciliteerde het gemeentebestuur op Oude Bunders meerdere bedrijfsverzamelgebouwen (Futurn, Aldec …) waar enkele tientallen kleinere bedrijfjes en startende ondernemingen onderdak vonden. Daarnaast is er een Sociaal Bedrijvencentrum waar meerdere werkgevers actief zijn in groenonderhoud, hout en metaal en waar zo’n 200 personen worden tewerkgesteld in de sociale tewerkstelling. En in de ambachtelijke zone Maneborne zijn de eerder kleine en ambachtelijke bedrijven gehuisvest, zoals geherlokaliseerde bedrijven en ondernemingen met een grote lokale verankering zoals Maaslands Dental Labo, Baillien of Boutsen.”
Is er nog ruimte voor nieuwe bedrijven?
Terwingen: “Maasmechelen heeft voor de ontwikkeling van het bedrijventerrein Nieuwe Bunders een samenwerkingsovereenkomst ondertekend met de partners Cordeel, POM-Limburg en LRM. POM is aangeduid als onteigenende instantie, Cordeel zal optreden als ontwikkelaar van het terrein. We ontwikkelen dit 75 hectare groot nieuwe bedrijventerrein op middellange termijn. Het doel is dat er voornamelijk milieuvriendelijke bedrijven huisvesting vinden. Door de verplaatsing van bepaalde commerciële panden – bijvoorbeeld naar Maasmechelen Village of Shoppingcenter M2 – is er ook op vlak van retail nog heel wat extra ruimte beschikbaar. ”
Om eigen inwoners trots te laten zijn op hun buurt, introduceerde de gemeente zo’n zeven jaar geleden de hashtag #FierOpMaasmechelen. Met succes. In het verlengde daarvan volgt nu een nieuwe campagne om de betrokkenheid van de inwoners en ondernemingen te verhogen. Deze keer met de hashtag #MaasmechelenMeeMaken. Het is de bedoeling om Maasmechelen nog sterker op de kaart te zetten op vlak van wonen, werken, winkelen en wandelen.
Centrale ligging
Wat zijn de troeven van Maasmechelen?
Terwingen: “Dat zijn er een heleboel. Ten eerste hebben we een centrale, euregionale ligging met een goede ontsluiting dankzij de E314. Bovendien ligt Maastricht Aachen Airport op amper acht kilometer. Ze hadden die luchthaven beter Maasmechelen Airport genoemd, want ons gemeentecentrum ligt dichterbij dan dat van Maastricht (lacht). In de toekomst willen we trouwens ook meer gebruikmaken van het water. We bestuderen samen met de Vlaamse Waterweg wat de mogelijkheden zijn voor een watergebonden industriezone naast de Zuid-Willemsvaart.
Naast die bereikbaarheid en ontsluiting vind ik de groene parels ook een troef. De natuurpracht – in het Nationaal Park Hoge Kempen en het Rivierpark Maasvallei – trekt heel wat bezoekers naar Maasmechelen. Dat geldt trouwens ook voor Maasmechelen Village. Voor ondernemers is het een pluspunt dat we nog ruimte beschikbaar hebben. Door de ontwikkeling van Nieuwe Bunders blijven we nieuwe ondernemingen aantrekken. En dan heb ik het nog niet gehad over de multiculturele bevolking. Onze globalisering startte veertig jaar geleden al.”
Andere burgemeesters pakken weleens uit met een lage belastingvoet. Hoe is het daarmee gesteld in Maasmechelen?
Terwingen: “De algemene belasting staat al zeven jaar vast op 8,5 procent. We heffen naast de traditionele belastingen ook nog altijd een allegaartje aan bedrijfsspecifieke belastingen. We zijn wel volop bezig met een onderzoek om de komende jaren een taxshift door te voeren. Het doel is om tot één bedrijfsbelasting te komen ter vervanging van diverse kleine belastingen zoals taksen op de inname van het openbaar domein, publiek toegankelijke ruimten, de drijfkracht der motoren, enzovoort.”
Toeristische troef
U zegt dat heel wat toeristen naar Maasmechelen komen om van de natuur te genieten of te shoppen. Heeft dat ook een gunstig effect op hotels en bed and breakfasts?
Terwingen: “Ja, absoluut. We hebben inmiddels vier hotels en acht bed and breakfasts in Maasmechelen. Én het grootste vakantiehuis van West-Europa. In Vakantiewoning Fabiola kunnen meer dan 340 mensen met een beperking overnachten. Dat is uniek.
Ik ben er trouwens zeker van dat het aantal accommodaties in Maasmechelen in de toekomst alleen maar zal stijgen. We weten bijvoorbeeld dat er heel wat interesse is van hoteluitbaters om een gloednieuw pand neer te poten aan het afrittencomplex. Dat ligt in de onmiddellijke omgeving van de Oude (en weldra Nieuwe) Bunders. Als je daar een hoogbouw van acht verdiepingen zou zetten, kun je op een onbewolkte dag zelfs het Vrijthof van Maastricht zien.”
Wat zijn de belangrijkste ambities in het beleidsplan op vlak van economie en ondernemerschap?
Terwingen: “Er zijn twee grote speerpunten. In eerste instantie willen we hard inzetten op onze branding. We maken een brandingplan op en duiden een manager aan die alles in goede banen moet leiden. Daarnaast willen we een centrummanager aanwerven om te focussen op handelskernversterking. En om onze bedrijventerreinen te revitaliseren, komt er een bedrijvenparkmanager voor industrieterrein Oude Bunders.”
We bestuderen samen met de Vlaamse Waterweg een watergebonden industriezone naast de Zuid-Willemsvaart.
Starters ondersteunen
Zijn er eigenlijk speciale initiatieven voor starters?
Terwingen: “Onze dienst economie wijst starters de weg door te informeren en te begeleiden. Het zogenoemde ‘Charter voor de beloftevolle starter’ zorgt bijvoorbeeld voor duidelijke en gerichte informatie voor de startende ondernemer. In de bedrijfsverzamelgebouwen worden – vanuit de private sector – kleine bedrijfsunits gefaciliteerd waardoor units ‘op maat’ aangeboden worden aan starters en herlokaliserende (kleine) ondernemingen. Ook pop-ups stimuleren we. Vooral in het kader van de revitalisering van handelscentrum Eisden Pauwengraaf en Mechelen-Centrum.”
Is er veel leegstand? Hoe pak je dat aan?
Terwingen: “Maasmechelen kent – zoals in het hele Maasland – een relatief hoge leegstand. Ongeveer 15% van de handelspanden in Maasmechelen staat leeg. Om dat cijfer even te kaderen: het Limburgse gemiddelde inzake leegstand van handelspanden bedraagt zo’n 11%. De voornaamste oorzaken zijn schaalvergroting, dalende winstmarges en omzet, internetverkoop, verouderde en te kleine handelspanden en het overaanbod aan beschikbare commerciële ruimtes. Ook blijkt dat familiale bedrijven niet steeds een opvolger vinden. Het gemeentebestuur inventariseerde een 100-tal leegstaande gebouwen en bedrijfsruimten die werden opgenomen in de leegstandregisters. Die dreigen allemaal belast te worden.”
Doen jullie trouwens iets om de lokale handel te ondersteunen na de coronacrisis?
Terwingen: “Absoluut. Ten eerste verdelen we cadeaubonnen om de lokale economie te stimuleren. Elk gezin krijgt een bon van tien euro. Gezinnen met kinderen krijgen een cheque van vijftien euro. Dat is koopkrachtverhogend voor de Maasmechelaar én op die manier injecteren we als gemeentebestuur zo’n 200.000 tot 250.000 euro in de lokale handel. Per aankoopschijf van 20 euro schenken we ook nog een gratis gadget aan de klanten. Een mondmasker of ‘no contact key’, bijvoorbeeld. Op die manier trekken we misschien ook extra bezoekers uit Lanaken en andere grensgemeenten. En als de horeca terug mag openen, trakteren we ook op vlaai en bitterballen.”