De welzijnswet naleven was voor gepassioneerde bedrijfsleiders vroeger al te vaak een kostelijke rem op hun groeiplannen. Nu onze actieve bevolking vergrijst en de prestatiedruk toeneemt, wordt inzetten op de gezondheid en bescherming van medewerkers meer een noodzaak dan een plicht. Je kunt immers pas resultaten boeken als de motor vlot draait. “En de motor van vele bedrijven zijn hun werknemers”, zegt Karine Eerdekens, directeur Risicobeheersing van Mensura.
Eerdekens: “We merken dat er nogal wat verwarring bestaat over wat een externe dienst voor preventie en bescherming zoals Mensura nu precies doet. Veel werkgevers beschouwen ons nog al te vaak louter als leveranciers van medisch toezicht, 'de dokter' die ook nog eens rondwandelt in hun bedrijf. Dat beeld is achterhaald. Vandaag levert Mensura een waaier aan diensten die als doel hebben om de inzetbaarheid van werknemers te bewaken of te verhogen. Niet-medische zaken zoals ergonomie, arbeidsveiligheid, hygiëne & toxicologie, milieu en psychosociaal welzijn winnen steeds meer aan belang. Gelukkig beseffen steeds meer bedrijfsleiders dat voorkomen beter is dan genezen. We moeten allemaal langer werken. Daarom is het cruciaal dat werknemers gezond blijven en voldoende veerkracht hebben.”
Voorkomen is beter dan genezen
Eerdekens: “95% van de werknemers die wij onderzoeken, zijn geschikt om hun job uit te voeren, maar hebben wel lichamelijke of psychische klachten die rechtstreeks verbonden zijn met hun werk. Inzetten op preventie, opsporen waar deze klachten vandaan komen en de oorzaak wegnemen, zal in de toekomst enkel nog maar aan belang winnen als wij mensen langer gezond aan het werk willen houden.”
Meten is weten
Eerdekens: “We doen op jaarbasis 300.000 medische onderzoeken in België. Die onderzoeken zijn een eerste ingangspoort naar preventie. Ze worden immers per bedrijf statistisch verwerkt. Op die manier kan een probleem ook in cijfers worden uitgedrukt. Uit deze cijfers kan bijvoorbeeld blijken dat een meerderheid van de werknemers aan een bepaalde productielijn nekklachten heeft. Op basis daarvan zal de arbeidsgeneesheer adviseren om die lijn ergonomisch te laten doorlichten. Of een ander voorbeeld: uit de consultaties kan blijken dat heel wat medewerkers stress ervaren op het werk. Dit kan leiden tot een advies om de psychosociale risico’s, waaronder stress, grondig in kaart te brengen. Op basis van deze analyse kunnen onze specia-
listen concrete verbeterpunten uitwerken en voorstellen. Een dergelijke aanpak komt het werkplezier van de medewerkers ten goede en dus ook hun productiviteit en inzetbaarheid.”
Pragmatische oplossingen
Eerdekens: “Wij zoeken samen met het bedrijf een oplossing die goed is voor de werknemers en die liefst van al ook een voordeel oplevert voor het bedrijf. We kunnen nooit iets verplichten of sanctioneren. Dat is de taak van de inspectie. Mensura geeft enkel adviezen. Soms gaat ergonomie over een eenvoudige stoel, maar we gaan evengoed in gesprek met engineering bedrijven die ergens een nieuwe productielijn aan het uittekenen zijn.”
Verplicht?
Zodra een werkgever één werknemer in dienst heeft, moet hij zich aansluiten bij een van de externe diensten, bijvoorbeeld bij Mensura. Bij aansluiting betaalt hij een wettelijk vastgelegde bijdrage per jaar. In dat pakket zit onder andere medische onderzoeken, bedrijfsbezoek, dokter in het comité, en ook adviezen over risicoanalyses.
Eerdekens: "Een van de grote problemen is dat de wetgeving even streng is voor een klein bedrijf met één enkele werknemer als voor grote bedrijven met duizend werknemers. Ook de bakker moet in principe voor vijf jaar een preventieplan opstellen om de gezondheid van zijn werknemers op peil te houden. Er is een wetsontwerp in de maak dat toelaat dat bijvoorbeeld een kapper via vragen en antwoorden een elektronische risicoanalyse doet, waarna Mensura dat goedkeurt. Op die manier komt er meer tijd vrij voor echt advies: wat kunnen we er nu echt aan doen in de praktijk.”
Workshops en coaching
Eerdekens: “We hebben ook een departement Health dat werkt rond gezondheidsbevordering. De specialisten van dit departement leveren advies over gezond bewegen, gezonde voeding, enzovoort. We kunnen bijvoorbeeld workshops organiseren over gezond eten, coaching geven, trainingen over veerkracht of stress. Steeds meer bedrijven willen daar iets mee doen. Denk bijvoorbeeld aan de transportsector: de gemiddelde leeftijd van een chauffeur is sterk aan het stijgen. Vroeg of laat komen daar problemen van: ze bewegen weinig, eten slechter, en dan vallen de chauffeurs vroeger dan voorzien uit. Dan is preventie een goede investering.”
Vitaliteit loont
Dat werkgevers over het welzijn van hun werknemers moeten nadenken is duidelijk: de volgende 10 jaar zal het aantal 65+’ers met 20% stijgen, terwijl er minder instroom op de arbeidsmarkt is. Ze zullen dus moeilijker de juiste mensen vinden.
Eerdekens: “Werkgevers verwachten dat hun werknemer steeds flexibeler wordt, maar omgekeerd ook: voor een jonge werknemer is een goed evenwicht tussen leven en werken bijzonder belangrijk. Kan hij thuiswerken? Heeft hij zelf zijn loopbaan in handen? Een bedrijfsleider moet goed nadenken hoe hij zoiets kan organiseren, want zo kan hij zijn bedrijf aantrekkelijk maken en de veerkracht bij zijn mensen behouden. Ook in deze welzijnsaspecten helpt en inspireert Mensura haar klanten.”