Als u vandaag met een Duitse luxewagen haast geruisloos over de weg glijdt, is dat mede te danken aan de broers Jaak en Marc Kerkhofs. Samen met hun Duitse partner Peter Backes ontwikkelen en produceren ze in hun bedrijf SPT Production in het Duitse Wegberg (Nordrhein-Westfalen) dichtingsrubbers voor meer dan 900.000 wagens per jaar. De rubbers vinden hun weg naar Europese assemblagefabrieken. En crisis in de autosector of niet, de Limburgse ondernemers hopen de volgende jaren hun omzet te verdubbelen.
De rubberen dichting van autoramen en -deuren lijkt een banaal onderdeel, maar is bij nader inzicht een hoogtechnologisch product. “We produceren eigenlijk een extrudaat,” legt Marc Kerkhofs uit. “Daarbij duwen we het rubber door een matrijs zodat je een oneindig lang profiel krijgt. Dit wordt dan op maat gesneden en geassembleerd via een vulcanisatieproces.
Voor sommige modellen van BMW en Mini zijn we de enige leverancier voor deze onderdelen.
Het is een heel complexe ingreep die uitgevoerd wordt door hoogtechnologische machines. Het dichtingsrubber is één van de twee tot driehonderd kleine verschillen die samen het uitzicht en de kwaliteit van de wagen bepalen. Het moet er mooi uitzien, moet perfect afsluiten en mag geen geluid geven. Bij een goedkopere wagen zie je onmiddellijk het verschil.”
STERCK. Met welk idee zijn jullie in 2002 het bedrijf gestart?
Peter Backes: “Vroeger zat elk onderdeel in het productieproces van een dichtingsrubber bij een andere leverancier. Iemand stond in voor de ontwikkeling, een ander maakte de matrijzen, nog iemand anders zorgde voor de automatisatie of de productie. Die bedrijven zaten verspreid over heel Duitsland. De productiestart liep steevast in het honderd omdat er veel problemen en fouten opdoken en het verhaal van de individuele toeleveranciers niet in elkaar paste.”
Marc Kerkhofs: “Ook wij waren oorspronkelijk een typische gereedschapsmaker die matrijzen bouwde. Maar we zagen er voordeel in om het hele verhaal te integreren in een totaalpakket. Sleutel-op-de-deur als het ware. We hebben het aanbod uitgewerkt om zowel het projectmanagement, de matrijzen als de bouw van de machines te verzorgen voor de grote automerken. Daarmee namen we zelf een grote verantwoordelijkheid op ons.
Surtechno beheerst unieke techniek
Het productieproces van SPT Production is gebaseerd op kennis die in de jaren ’90 is ontwikkeld aan de onderzoeksinstituten van de UHasselt. Het gaat om technieken om oppervlaktetexturen te verdichten en zo minder vervuiling te krijgen, een betere ontvorming te hebben en tot een betere vloei van het materiaal in de matrijs te komen. Die unieke techniek is gecommercialiseerd door het Overpeltse Surtechno, waar de broers Kerkhofs ook in participeren. “We werken in Overpelt nog steeds aan de optimalisatie van gereedschappen door oppervlakteverbetering,” legt Marc Kerkhofs uit. “Surtechno is gespecialiseerd in het wijzigen, optimaliseren en onderhouden van grote matrijzen (50 ton) waarmee onder andere kunststoffen dashboarden en bumpers gemaakt worden.”
De ontwikkeling van een nieuw model start 3 tot 4 jaar voor de wagen op de markt komt. Met onze kennis en ervaring beheersten we al snel de hele ketting die voor de productie komt. Daardoor kregen we ook de vraag om de productie zelf te verzorgen. In 2004 hebben dan in Wegberg twee nieuwe bedrijfsgebouwen neergezet die met elkaar verbonden zijn: SPT voor de engineering en SPT Production voor de productie.”
Beschermde technologie
STERCK. Een belangrijke troef is de unieke technologie die jullie beheersen?
Jaak Kerkhofs: “Dichtingsrubbers zien er normaal gezien glanzend en goedkoop uit als ze uit de matrijs komen. In België hebben we met ons bedrijf Surtechno in Overpelt de technologie ontwikkeld om de oppervlakte van de matrijs te behandelen waardoor we dichtingsrubbers kunnen produceren zonder ze achteraf nog te moeten lakken. Het deel komt mat afgewerkt uit de matrijs. Daardoor kunnen we heel prijsgunstig werken.
Onze ervaring in ontwikkeling, én onze beschermde kennis in oppervlaktebehandeling van dit soort matrijzen geven ons een concurrentieel voordeel. Geen enkel bedrijf kan deze combinatie voorleggen.”
STERCK. Enkele jaren geleden hebben jullie de eigendomsstructuur herschikt?
Marc Kerkhofs: “Mijn broer Jaak en ik hebben onze aandelen in SPT verkocht aan Pfaff Moulds. Dat is de wereldwijde marktleider in matrijzenbouw voor dichtingssystemen. SPT Production staat volledig los van het engineeringsbedrijf en is eigendom van ons drieën. Het gaat zo goed dat we opdrachten hebben voor de volgende zes jaar. Voor sommige modellen van BMW en Mini zijn we de enige leverancier van deze onderdelen. Zo leveren we vanaf midden 2014 aan de fabriek in Born voor de nieuwe Mini en zullen we vanaf 2016 ook onderdelen leveren voor de Mini Countryman die eveneens in Born geassembleerd wordt. Dat kan alleen als het automerk veel vertrouwen in ons heeft. We hebben ruime ervaring en kennis, én een stabiele financiële basis.”
Op eigen kracht
STERCK. Jullie realiseren de groei volledig met eigen middelen?
Marc Kerkhofs: “Vorig jaar investeerden we ruim 2,5 miljoen in gebouwen en machines. Eigenlijk hebben we het hele verhaal voornamelijk op eigen kracht gerealiseerd en met interne middelen. Toen we twaalf jaar geleden naar de Duitse banken stapten, keken ze ons met grote ogen aan. Ook in België vingen we bot.
De Duitse financiële markt is heel ontoegankelijk voor starters.
Maar uiteindelijk is dat voor ons heel goed nieuws gebleken. We zijn stap voor stap gegroeid met eigen middelen. Dat lukte omdat we succesvol waren, maar ook omdat in Duitsland de financiële markt heel ontoegankelijk is. Eenmaal je in de markt zit is dat een groot voordeel.
STERCK. Zijn jullie concurrentieel genoeg met de lage loonlanden?
Peter Backes: “We maken een technisch complex product. Er is natuurlijk concurrentie uit China maar de kosten voor logistiek en kwaliteit zijn groot. Het is riskant voor de producenten om in het verre buitenland te bestellen. In ons geautomatiseerde productieproces is de manuele arbeid beperkt en zal de automatisatie zich nog verder doorzetten. Dat helpt om de productie lokaal te houden. Met wat geluk zie ik ons zelfs bepaalde productie terughalen uit het verre Oosten. De kwaliteit is hier veel beter en de kosten in China stijgen ook jaar na jaar.”
Loonkost
STERCK. Zou dit bedrijf ook in België kunnen liggen?
Marc Kerkhofs: “In België zouden we deze productie niet kunnen doen
omwille van de loonkost. Ik hoor vaak dat mensen in Duitsland minder verdienen, maar dat moet je toch in de juiste context plaatsen. Mensen kosten per uur minder voor het bedrijf maar houden meer over als ze thuiskomen. Duitsland is bovendien een erg solide markt voor de auto-
industrie, terwijl we ons toch maar op enkele tientallen kilometers van de Belgische grens bevinden. Limburg ligt dichter bij Nordrhein-Westfalen dan bij Brussel."
Vlamingen en Duitsers hebben dezelfde arbeidsmentaliteit.
Jaak Kerkhofs: “De toegang tot de Duitse markt verloopt veel gemakkelijker omdat we een Duits bedrijf zijn, met een Duitse partner die managing director is. Dat is een ideaal scenario om te investeren in Duitsland. Als je dat allemaal zelf doet zijn er veel onzekerheden, ook op het vlak van taal en cultuur. Al komt de Vlaamse mentaliteit sterk overeen met die in Nordrhein-Westfalen. We discussiëren over ideeën, maar eenmaal als de beslissing genomen is, gaan we ervoor en gaan we recht op ons doel af. Daarin lijken Vlamingen en Duitsers sterk op elkaar.”
STERCK. Wat zijn jullie onmiddellijke toekomstplannen?
Marc Kerkhofs: “We willen onze productie op korte termijn verdubbelen en voor nog meer merken hetzelfde doen. Daarnaast zijn ook verdere automatisatie en internationalisering een doel. Tot nu toe hebben we totaal niet aan verkoop gedaan. We hebben het netwerk en de ervaring. We hebben bewezen dat we het kunnen voor de grote merken. Dat maakt het gemakkelijker om nieuwe klanten te overtuigen. Als je eenmaal de oplossing voor één onderdeel hebt, is het gemakkelijker voor een volgende onderdeel.”.
Uhasselt on tour
Begin februari organiseerde de Uhasselt voor haar vierde masterjaar Engineering een achtdaagse tour langs Duitse bedrijven. Het 40-koppige gezelschap bezocht daarbij ook SPT Production. “Onze sterke focus op automatisatie en het unieke productieproces was een belangrijk interessepunt, maar ook de samenwerking tussen Belgen en Duitsers. Als studenten kwamen we vroeger niet verder dan Diepenbeek. Nu bevindt de markt zich over de hele wereld.”