Riemst en Lanaken worden vaak in één adem genoemd. De Limburgse grensgemeenten zijn gekenmerkt door hun gastvrijheid, ondernemerszin en toeristische troeven. Burgemeesters Mark Vos (CD&V) en Marino Keulen (Open Vld) trekken alle registers open en praten hartelijk over de troeven voor ondernemers, hun inspanningen op het vlak van duurzaamheid en eventuele uitbreidingsplannen.
STERCK. Hoe ziet het economisch landschap er vandaag de dag uit in Lanaken en Riemst?
“De hoogconjunctuur straalt af op onze gemeente. Er zijn op dit moment meer jobs dan werknemers. Dat kan echter ook tot frustraties leiden. We zien dat bijvoorbeeld bij onze eigen diensten. Bij de politie in Lanaken zijn er veel openstaande vacatures die niet ingevuld raken. Wat ook opvalt – en dat is misschien iets positiever nieuws – er wordt volop geïnvesteerd in het bedrijfsleven in Lanaken. Kijk maar naar Group De Ceuster, beter bekend van DCM Meststoffen. Zij investeren tegen 2023 zo’n 20 miljoen euro in Lanaken en scheppen 55 tot 80 nieuwe jobs. De Ceuster maakt organische teeltsubstraten (zoals potgrond) aan de hoogste duurzaamheidsnormen. Ze zetten volop in op sustainability en transport via de waterwegen. Andere grote bedrijven zoals Sappi, Nelissen Steenfabrieken, Wienerberger en Celanese investeren ook fors. Zo hard zelfs dat ze samen 1,2 miljoen euro belastingvoordeel ontvangen op onroerende voorheffing. De tewerkstelling voor de eerstvolgende jaren is dus sowieso gewaarborgd. De populaire supermarkt Albert Heijn komt trouwens naar de voormalige site van Ford Beckers tegen het einde van 2022. Ook dat is goed voor zo’n 50 extra arbeidsplaatsen. Met de Jumbo, Carrefour 2.0 en de gemoderniseerde Aldi zitten we in Lanaken dus in de spits op het vlak van supermarkten.”
Alle belastingen voor ondernemingen zijn intussen al afgeschaft.
Mark Vos: “Riemst telt meer dan 1.500 zelfstandigen. Op 16.700 inwoners is dat een flink aandeel. Maar Riemst is vooral gekend van zijn open landschap waar heel wat landbouwers actief zijn. We hebben nog zo’n 150 volwaardige landbouwers. We zien dat duurzaamheid daar vandaag een erg belangrijke factor is. Vele daken liggen bijvoorbeeld al vol zonnepanelen. Heel wat agrariërs uit de jongste generatie onderzoeken nieuwe technieken en zijn ontzettend innovatief bezig. Een schoolvoorbeeld is Meyers Softfruit. Ook opvallend is dat de bedrijven veel groter worden. Onder andere door overnames. De korte keten wint aan belang. Covagri verkoopt bijvoorbeeld heel lokaal. Hetzelfde geldt voor De Jambrouwerij. Dat wordt in mijn ogen de toekomst. Het verhaal van de supermarkten speelt bij ons ook, net zoals in Lanaken. Er komt weldra bijvoorbeeld een Colruyt op de Maastrichtersteenweg. De grootste werkgever in onze gemeente is uiteraard Levenstond. De volledige groep (grondwerken en seafood) telt zo’n 150 medewerkers. Ook noemenswaardig is hun samenwerking met Tevona. De omzet van Levenstond Seafood blijft groeien en is groter dan alle andere Belgische vismijnen samen.”
Uitbreiding
STERCK. Wat zijn de grootste troeven voor ondernemers in jullie gemeenten?
Vos: “Een tijdje geleden hebben we onze ambachtelijke zone met vijf hectare uitgebreid. Die percelen waren snel uitverkocht. Vooral aan zonevreemde bedrijven uit Riemst of ondernemingen met groeiambities. De geschiedenis herhaalt zich: we breiden opnieuw met vijf hectare uit. Dat RUP is begin 2021 goedgekeurd. We kijken nu hoe we dat via een PPS kunnen ontwikkelen. De gronden – al dan niet met gebouw – zullen we vanaf 2023 verkopen. Het enige nadeel is dat dit wel de laatste uitbreiding is.”
Keulen: “Er zal – ondanks de komst van De Ceuster – toch nog ruimte zijn om te ondernemen. Zo is er onlangs door minister van mobiliteit en openbare werken Lydia Peeters elf hectare toegewezen voor watergebonden bedrijvigheid naast het Albertkanaal. Dat zal operationeel zijn vanaf 2024. Daarnaast zijn de fiscale maatregelen bij ons erg interessant. We doen veel tegemoetkomingen op het vlak van het terugstorten van het gemeentelijk deel van de onroerende voorheffing en de bedrijvenbelasting. En dan hebben we het nog niet over onze ligging gehad: in de schaduw van Maastricht. Ook goed om te weten: we zetten sterk in op dienstverlening. De Ceuster is daar een prima voorbeeld van. Lanaken ligt in een ontwrichte zone. We hebben een contract met een consultancybureau en zij hebben De Ceuster geholpen met hun subsidiedossier. Het resultaat? Een transformatiesteun van een miljoen euro. Onder andere om mensen op te leiden.”
Duurzaam ondernemen
STERCK. Zijn er speciale inspanningen op het vlak van duurzaamheid?
Keulen: “We vertolken in Lanaken de rol van facilitator. Transportbedrijf Withofs in Briegden wil hun bedrijventerrein omvormen tot een kmo-zone en met hun zaak uitwijken naar de industriezone. Andere ondernemers krijgen de kans om daarin te investeren. Dat project staat nog in de kinderschoenen, maar een kmo-zone past daar veel beter in de omgeving. Anderzijds geven we ook subsidies voor energiescans. Naast de personeelskost is de energiefactuur vandaag namelijk een dominante factor. Wij betalen voor die audit en de ondernemer beslist zelf met welke tips hij aan de slag gaat. Die energiescan bieden we trouwens aan álle bedrijven aan. Groot én klein.”
Vos: “Dat vind ik een interessant punt! Ook voor de ondernemers in Riemst. Wij zetten in onze eigen gebouwen fors in op duurzaamheid. We hebben een meerjarenplan goedgekeurd om 8 miljoen euro te investeren in de eigen panden om te voldoen aan de klimaatnormen. Dat gaat uiteraard een economisch effect hebben.”
Vers bloed
STERCK. Zijn er nog andere premies of inspanningen die ondernemers ontzorgen?
Vos: “Alle bedrijfsbelastingen zijn intussen al afgeschaft. We hebben ook niet zoveel industriezones als in Lanaken. Riemst telt wel meer dan 1.500 zelfstandigen. Op 16.700 inwoners is dat een flink aandeel. Om die ondernemers te ontzorgen hebben we een ondernemersloket. Wouter De Bruyn helpt en verwijst door waar mogelijk. Dat wordt erg geapprecieerd.”
Keulen: “In Lanaken hebben we het hoogste percentage startende ondernemers (10,17%) in Vlaanderen. Een groot deel blijft trouwens overeind. Dat wil toch zeggen dat er een ondernemersspirit in Lanaken heerst. Ook op dat vlak ondersteunen we waar mogelijk.”
Er zal – ondanks de komst van De Ceuster – toch nog ruimte zijn om te ondernemen.
Toerisme
STERCK. We hebben het nog niet over toerisme gehad.
Keulen: “De tewerkstelling op het vlak van toerisme is bij ons verdubbeld. Onder andere door Oud-Rekem: het mooiste dorp van Vlaanderen, de Maasvallei, La Butte aux Bois met het wondermooie terras en de toegangspoort tot het Nationaal Park Hoge Kempen. Lanaken is een ontzettend gastvrije gemeente, met veel gezellige B&B’s en zo’n 40% groen. De nabijheid van Maastricht is – zowel voor Riemst als Lanaken – een pluspunt.”
Vos: “In 2019 hadden wij 42.000 overnachtingen in Riemst. Tijdens de pandemie is dat cijfer wat gezakt, maar voor 2022 en 2023 willen we daar terug volop op inzetten. We hebben een mooi aanbod: zo’n 30 vakantiewoningen, elf B&B’s, vijf hotels … Er is niet voor niets een openstaande vacature voor een toeristische productontwikkelaar. Samen met Provincie Limburg kijken we hoe we een ondergrondse fietslus kunnen maken. Fietsen Onder de Grond zou heel wat toeristen kunnen lokken. Daar zit bovendien ook heel wat economisch potentieel in. Bestaande trekpleisters zijn natuurlijk de mergelgrotten van Kanne, het wijnkasteel van Genoels-Elderen, de Brug van Vroenhoven …”
STERCK. Hoe zit het met leegstand?
Keulen: “In het centrum hebben we wel wat leegstand, maar er zijn vandaag heel wat prospecten. Kledingzaak Vanhoof verhuist binnenkort bijvoorbeeld naar Lanaken. Goed om te weten: onze twee publieke parkings in het centrum zijn nog altijd helemaal gratis. Dat is een troef waar niet enkel bezoekers maar ook handelaars van profiteren.”
Vos: “Wij hebben geen echt handelscentrum waardoor dit probleem niet echt speelt. Langs de Visésteenweg zijn een aantal leegstaande handelspanden, o.a. de oude meubelzaak van Reggers zou nog een oplossing moet krijgen. Waar vroeger kledingzaak Vossen was, komen weldra nieuwbouwappartementen.”
STERCK. Wat brengt de toekomst nog?
Keulen: “We moeten daar optimistisch in zijn. Er zijn nog heel veel kansen voor ondernemers. Laten we een kat wel een kat noemen. COVID-19 hoeft geen jaren meer te duren. Het is te dominant aanwezig. Iedereen is het beu.”
Vos: “Op korte termijn is voor ons vooral die uitbreiding belangrijk. We kijken ook met een extern adviesbureau hoe we ondernemers nóg beter kunnen ondersteunen. Specialisten begeleiden ons om te tonen wat er leeft onder ondernemers.”