Fans van de Netflix-serie ‘Anne met een E’ hebben de kracht van de keukentafel reeds kunnen opmerken. De keukentafel als centrale plaats om samen brood te bakken, om diepgaande gesprekken te voeren, om financiële kwesties te bespreken, om ‘veilig’ ruzie te maken of om gezellig samen te keuvelen, om verjaardagen te vieren, maar ook om de toekomst te bespreken. De toekomst van het familiebedrijf bijvoorbeeld. Dat stellen alvast Hilde Peerlings (businessconsultant) en Koen Hendrix (VKW Familiebedrijven).
De serie speelt zich af in 1908 op het platteland waar de toekomst wordt besproken met volgende generaties (overnemen van de boerderij, gaan studeren, blijven wonen op het platteland …). Moderne communicatiemiddelen waren hier uiteraard nog geen storende factor aan de keukentafel. Paard en kar waren de moderne transportmiddelen. Meer dan ooit zorgde de keukentafel voor een veilige haven om belangrijke issues en keuzes te bespreken.
Emotionele betrokkenheid
Die keukentafel zien wij terug verschijnen in het doctoraat van dr. Miranda Bloemen die het heeft over de emotionele betrokkenheid in het familiebedrijf. Kan je deze betrokkenheid creëren bij de volgende generatie? En jawel, de ouderwetse keukentafel biedt hier de beste uitweg. Praten over het bedrijf, discussiëren over bepaalde issues en vooral je kinderen informeren over succes en stressmomenten zorgen voor eigen inzichten bij de potentiële volgende generatie.
Vaak willen ondernemers, eens thuis gearriveerd, niet meer praten over het bedrijf (‘geen stress mee naar huis’) of wordt het bedrijf alleen maar geassocieerd met zorgen en moeilijke beslissingen nemen. Nochtans kan de keukentafel tijdens diverse aangelegenheden de uitweg zijn om een volgende generatie organisch te laten kennismaken met het bedrijf in alle facetten.
Geleidelijkheid zorgt ervoor dat kinderen zonder enige dwang alle facetten van het bedrijf leren kennen en ook de complexiteit.
Raad van advies
Bij het familiebedrijf LGTB van de familie Heylen is dit een schitterend voorbeeld, op initiatief van de 2de generatie. De raad van bestuur, later omgevormd tot een raad van advies, met een meerderheid aan onafhankelijke bestuurders/adviseurs, vond en vindt vaak plaats aan de keukentafel. Er mag letterlijk in de potten meegekeken worden door externen die uiteraard de discretieplicht en alle codes van governance hebben onderschreven. De kinderen zijn later mee mogen aanschuiven tijdens diverse zittingen van de raad van advies en hebben geleidelijk aan ook hun zeg mogen doen. Zelfs op een verfrissende manier wanneer men naar de toekomst kijkt en zeker naar de leeftijdspiramide van het organogram.
Deze geleidelijkheid zorgt ervoor dat kinderen zonder enige dwang alle facetten van het bedrijf leren kennen en ook de complexiteit. Maar ook hun onderlinge complementariteit en mogelijke toekomstige plaats binnen het organigram. De raad van advies helpt bovendien mee aan het verduidelijken van de diverse petjes die de familieleden op hebben: die van aandeelhouders (actief of passief) dan wel die van (toekomstige) medewerker. Alles verloopt geleidelijk zonder dwang en deadlines opgenomen in spreadsheets.
Een familiecharter kan dan later ook organisch groeien als een afsprakencharter, op het moment dat men klaar is om in dialoog te gaan. Als een basis om te luisteren naar elkaars mening en verzuchting en vooral ervoor te zorgen dat het een gedragen document is dat een bindmiddel vormt. En waar beter dan de keukentafel kunnen dergelijke gesprekken vorm krijgen?