De Sahara, de Dommelvallei, het Kattenbos, het Pijnven … Heel wat mensen kennen Lommel en Pelt dankzij de natuurgebieden. Maar tegelijk zetten de gemeentes zich ook al decennialang op de kaart met hun maakindustrie. Van zink en kunststof tot ramen, galvanisatie en glas. En als het aan de burgemeesters ligt, wordt die reputatie de komende jaren enkel sterker. En groener.
STERCK. Hoe zien jullie de toekomst van jullie maakindustrie?
Frank Smeets (Pelt): “We willen onze huidige kennis, ons DNA, optimaal inzetten en het geheel upgraden. Daarom startten we in 2021 een Noord-Limburgs kenniscentrum rond kunststoffen: Kristal Campus. Dat komt er in de oksel van de Noord-Zuidverbinding tussen Hasselt en Eindhoven en de Kempische As. Het is de bedoeling om bedrijven te ondersteunen om nieuwe technieken te ontwikkelen en toe te passen. Recyclage en duurzaamheid zijn daarbij belangrijke aspecten. Zo geeft zinkfabriek Nyrstar in Pelt alvast het goede voorbeeld. Zij recycleren metalen op grote schaal, ze kopen hun elektriciteit voor de helft groen in en ze partneren in aanzienlijke wind- en zonneparken. Ook APK wil bijvoorbeeld een nieuwe site maken, gericht op hergebruik van materialen en producten. Het is een belangrijk item in deze tijden van grondstoffenschaarste.”
2.000 hectare
STERCK. Is er nog veel potentieel voor ondernemers in jullie regio?
Bob Nijs (Lommel): “Zeker. Wij hebben het geluk dat we nog veel industrieterreinen bezitten. Samen bieden we zowat 2.000 hectare aan. Zelfs op Vlaams vlak kan dat tellen. Uit een studie van POM bleek trouwens dat er tussen Lommel en Pelt een sterk economisch netwerk bestaat. We blinken nu al uit in de maakindustrie en buigen ons over circulair werken. Bedrijven die zich daarin terugvinden, trekken we graag aan. Als je bedenkt dat het zand voor ons glas uit Lommel komt én we nadien het glas recycleren of hergebruiken, is de cirkel rond.”
STERCK. Slagen jullie erin om nieuwe bedrijven aan te trekken?
Nijs: “Ja, maar we zijn een stuk selectiever dan voorheen. Kristalpark is beginnen boomen in 2019. Bij de start kwam het wat aarzelend op gang maar door de komst van H.Essers, dat 30 ha kocht, de nieuwe glasfabriek Ciner (ook 30 ha) en nog een aantal andere grote spelers, is er een dynamiek ontstaan. Daardoor is de vraag nu groter dan het aanbod. We willen bijgevolg onze identiteit trouw blijven. Het moet passen in onze plannen om te investeren in duurzame maakindustrie en circulair werken. En verder verwelkomen we ook graag familiebedrijven. Maar het zoveelste Aziatische bedrijf? Daar zeggen we neen tegen.”
Groene energie
STERCK. Hoe belangrijk is energie in jullie aanpak?
Smeets: “Bijzonder belangrijk. We hebben momenteel in Pelt al drie windmolens en plannen er nog negen tot elf bij te plaatsen. Onze industrieën, van kunststof tot aluminium, vragen nu eenmaal veel energie. Dus we willen zo veel mogelijk zelfvoorzienend zijn.”
Samen bieden we zowat 2.000 hectare industrieterrein aan. Zelfs op Vlaams vlak kan dat tellen.
Nijs: “Inderdaad, we willen die duurzame ambitie niet enkel uitspreken, maar ook waarmaken. Wat windenergie betreft: we zijn nu bezig met de bouw van twaalf windturbines voor Kristalpark 3. Dit met de boodschap ‘Lommel windt’, want we gebruiken wind en winnen er wat bij. We zijn namelijk aandeelhouder, voor 16,5%, in de lasten en de lusten. De Lommelse stadskas, en dus de Lommelaren, genieten mee van die opbrengsten.”
STERCK. De toekomst is dus duurzaam en innovatief?
Nijs: “We staan bekend als groene provincie, als groene gemeentes. Dat zijn we ook absoluut. Dat ‘groene’, in beide betekenissen van het woord, is onze troef. We tonen ondernemers dat een duurzaam product ook een degelijk handelsproduct kan zijn. En dat werken, wonen, bewegen in een duurzame omgeving je leven aangenamer maakt. Duurzaam werken is niet tégen economie of tegen bevolkingsgroei. Het is goed voor iedereen.”
Over de grenzen
STERCK. Jullie werken samen als gemeentes, maar kijken ook over de landsgrenzen?
Smeets: “Klopt. Momenteel richten we ons vooral op Eindhoven. Het is een economisch en cultureel sterke stad. Zij trekken ook uit binnen – en buitenland mensen aan die leefbaarheid op prijs stellen. Er is nu een goede verbinding met Eindhoven. Dat is van belang voor ondernemers. Er waren namelijk lang problemen met de Noord-Zuidverbinding. In Vlaanderen is de beslissing genomen om – na 40 jaar – iets te doen aan de verbinding Houthalen-Hasselt. De Noord-Zuidverbinding aan Nederlandse zijde is echter al gerealiseerd. Op een kwartiertje ben je aan kruispunt Veldhoven en Brainport. Iets verder kom je aan de luchthaven.”
Nijs: “De samenwerking is een win-win. Er staat een grote druk op de arbeidsmarkt. Eindhoven zoekt tegen 2050, 70.000 mensen. Wij kunnen daar wel een stukje van invullen.”
Handel en horeca
STERCK. Hoe is het gesteld met de handelaars en horeca in het centrum?
Nijs: “Na de coronacrisis gaat het nu om doorgroeien en blijven investeren. Mensen moeten sowieso eten, drinken, inkopen doen en zich ontspannen. Ik ben wel tevreden dat de werken in het centrum erop zitten, want daar leden sommige handelaars wel onder. Nu is er op 1,5 jaar tijd al 20% minder leegstand.”
Smeets: “Ik denk dat beide centra nu in volle bloei zijn. De knaldrang laat zich voelen, vooral in de horeca. Het is in de zomer nog nooit zo druk geweest als dit jaar.”
STERCK. Zijn er plannen om meer toeristen aan te trekken?
Nijs: “Center Parcs deed onlangs een investering van 40 miljoen euro om hun park terug op te waarderen. Dat was wel nodig. Die vernieuwing zorgt voor ca. 700.000 overnachtingen per jaar. Samen met heel wat andere initiatieven, geeft dit een grote toeristische dynamiek. En we focussen op Bosland natuurlijk.”
Smeets: “Inderdaad. We hebben een samenwerkingsverband met vier gemeentes in Bosland en we zijn kandidaat om nationaal park te worden. Het is volgens ons het meest gezinsvriendelijke bosgebied in Vlaanderen, dat het menselijke, het ecologische en het natuurlijke aspect verenigt.”
Nijs: “Naast de toeristische spelers proberen we ook alle ondernemers, landbouwers, enzovoorts erbij te betrekken. Tot nu toe zijn we erin geslaagd om schouder aan schouder dat project te dragen. In 2023 valt de beslissing. Het is dus heel spannend, maar we hebben er vertrouwen in. We startten met 25 kandidaten en we zijn bij de laatste zes, en dat voor vier tickets. We hebben dus al stevig ons mannetje gestaan. Als we dit halen, is dat een toeristische én een economische troef.”
We hebben momenteel in Pelt al drie windmolens en plannen er nog negen tot elf bij te plaatsen.
STERCK. Werken jullie ook als natuurregio samen met Nederland?
Smeets: “Ja, want de populariteit van onze natuurgebieden en vakantieparken straalt ook af op omliggende gemeentes, in België en Nederland. Daarom zijn we onder meer aangesloten bij de Grote Heide, een Nederlands samenwerkingsverband tussen de gemeentes rond Eindhoven. Samen promoten we natuurrecreatie.”
Job in eigen streek
STERCK. Wat zijn de uitdagingen voor ondernemers op dit moment?
Nijs: “De zoektocht naar mensen is dé issue vandaag, dat horen we bij onze bedrijven. En dat is ook voor ons een bezorgdheid. Toch ben ik tevreden dat het niet omgekeerd is. In deze economische malaise wil je niet te kampen hebben met werkloosheid.”
Smeets: “We organiseerden onlangs een jobbeurs voor asielzoekers, met succes. En dat gaf ons het idee om ook meer lokale mensen te overtuigen om te stoppen met pendelen. We willen dus een jobbeurs organiseren voor onze inwoners, waarbij lokale werkgevers kunnen aantonen welke mogelijkheden er in de buurt zijn. Als je niet meer elke dag naar Antwerpen, Brussel, Gent of Hasselt moet, bespaar je tijd en geld. En het bevordert je levenskwaliteit.”
STERCK. Ondersteunen jullie ook startende ondernemers?
Nijs: “We bieden hun verzamelgebouwen, pop-ups en coworkingkantoren aan. Op de grote industrieterreinen proberen we wel versplintering te vermijden. Die oppervlakte is één van onze troeven, dus houden we die graag voor grote spelers die meer ruimte nodig hebben.”
Smeets: “In Pelt nam Officenter het voormalige bedrijvencentrum van POM in. Van een troosteloze site maakten ze een levendige plek voor onder andere coworking. Dergelijke initiatieven mogen er zeker nog bijkomen.”
STERCK. Hoe verloopt het contact met lokale ondernemersorganisaties?
Nijs: “We komen op regelmatige basis samen om relevante thema’s te bespreken. Dat gaat altijd vlot. We kijken ook daarbij vaak over de gemeentegrenzen, want ondernemers doen dat ook. Wij proberen een goede potgrond te creëren om hen te laten groeien.”
Troeven
STERCK. Samengevat: wat zijn de grote troeven van jullie regio voor ondernemers?
Smeets: “Er is nog veel ruimte. Er is een goede verbinding met Eindhoven. En de duurzame, circulaire focus, inclusief de komst van een hightech kenniscentrum, maakt de regio interessant.”
Nijs: “Ook plannen we een containerterminal in Kristalpark. Daarvoor voeren we nu overleg met BCTN. Zo kunnen bedrijven met kleine containerschepen goederen vervoeren via het kanaal. Zeker voor ondernemers die nu uitzonderlijk vervoer moeten gebruiken op de weg, is dit een unieke kans. Het is makkelijker en duurzamer. Hetzelfde hopen we trouwens te doen via het spoor. Er is momenteel een aanslagkade die niet benut wordt. Infrabel bekijkt hoe ze dit praktisch en rendabel kunnen maken. Kortom: we hebben mooie toekomstplannen die ook ondernemers ten goede komen!”