Groene poort van Vlaamse Ardennen

Een goede buur is beter dan een verre vriend. Dat spreekwoord passen ze in Herzele, Sint-Lievens-Houtem en Zottegem al jarenlang succesvol toe. De samenwerking kreeg tijdens de coronapandemie nog een extra dimensie, met de oprichting van een intergemeentelijke veiligheidscel. “Je hoeft niet te fuseren om intens samen te werken. Integendeel: nu behoudt iedereen zijn eigen specifieke identiteit en kan je toch veel van elkaar leren”, vinden burgemeesters Johan Van Tittelboom (Herzele, Open VLD) en Jenne De Potter (Zottegem, CD&V).

Tot eind februari ging het goed met de economie in de stad (Zottegem) en de gemeente (Herzele).

Jenne De Potter: “Die hoogconjunctuur merkten we onder meer aan de invulling van de bedrijventerreinen. Het gros van de ruimtes is goed ingevuld, wat leidt tot een nagenoeg volledige bezetting. Ook de leegstand was aan het teruglopen en de werkloosheidsgraad bevond zich onder het Vlaamse gemiddelde. We hebben een sterk economisch weefsel, met goed draaiende afdelingen van Unizo, VOKA en BNI, veel nieuwe bedrijven en uitbreidingen van bestaande ondernemingen.”

Johan Van Tittelboom: “Wij zagen een gelijkaardige trend. Op tien jaar tijd, tussen 2009 en 2019, is het aantal actieve ondernemingen met liefst 30% gestegen (van 1097 naar 1404). Het aantal medewerkers in kennisintensieve diensten – algemeen gepercipieerd als de meest toekomstbestendige sector – groeide van 1131 naar 1316. We zijn geen gemeente met een hoge jobratio, maar uiteraard stemt die gunstige evolutie ons wel tevreden.”

Taskforce

STERCK. Hoe hebben jullie de coronacrisis aangepakt?

De Potter: “Het is voor de gemeentelijke diensten een erg drukke periode geweest, zowel tijdens als na de lockdown. Toen het exitscenario startte, merkten we dat de nieuwe aanpak van onder meer winkels, horeca en markten erg uitdagend was.”

Van Tittelboom: “Een taskforce die we binnen de gemeente hebben opgericht en waar alle politieke fracties aan deelnemen, zoekt uit hoe erg het virus onze bedrijven heeft aangetast. Op die manier willen we de noden van de gemeenten op ons grondgebied in kaart brengen, zodat we hen op de meest passende wijze kunnen helpen. Zo zagen we onder meer dat voedingswinkels en landbouwbedrijven het beter dan gemiddeld deden, terwijl anderen – circa 13% - hevig kreunden onder de gevolgen van de coronaschok. Pas als de steunmaatregelen van de Vlaamse en de federale overheid worden opgeheven, zullen we de impact echt kunnen inschatten.”

“Het dossier over de ontdubbeling van de N42 ligt al jarenlang op tafel, maar komt maar niet in een stroomversnelling terecht.

STERCK. Tijdens deze crisis zijn jullie wel nog dichter naar elkaar toegegroeid. Hoe heeft zich dat geuit?

Van Tittelboom: “Als goede buurgemeenten hebben we veel raakvlakken. Zo hebben we, samen met Sint-Lievens-Houtem, al twintig jaar eenzelfde politiezone, waardoor we sowieso al regelmatig overleg pleegden. Ook de intergemeentelijke veiligheidscel die we door de coronacrisis hebben opgericht, getuigt dat de verstandhouding prima is. Niet alleen werden de taken keurig verdeeld onder de drie gemeentelijke diensten, we zorgden ook voor een uniforme interpretatie van de veiligheidsmaatregelen, zodat die niet verschilden per gemeente. Dat creëerde duidelijkheid voor onze inwoners.”

De Potter: “Dat is belangrijk, omdat onze economische microculturen ook met elkaar verweven zijn. Zo zijn heel wat Herzelenaars tewerkgesteld in Zottegem. Omgekeerd staat het vredegerecht van Zottegem in Herzele. Het partnership uit zich ook op sportief vlak. Vanaf 2019 tot en met 2024 organiseren we elk jaar een gezamenlijk Belgisch kampioenschap wielrennen, met het BK voor profs in 2024 als apotheose.”

Symbiose

STERCK. Hoe ziet het (economisch) DNA van Zottegem en Herzele eruit?

Van Tittelboom: “Wij zijn bij uitstek een woongemeente. Die identiteit zagen we vorig jaar bekroond met een label van Belfius, waardoor we één van de 12 Vlaamse gemeentes zijn die zich een ‘grote woongemeente met een toenemend aantal jongeren’ mogen noemen. Dat willen we nog tijdens deze legislatuur bekrachtigen via enkele concrete doelstellingen. Door dat specifieke karakter vind je bij ons ook maar weinig industrie. De klemtoon ligt op kleinere, vaak ambachtelijke bedrijven, die relatief weinig ruimte nodig hebben. We kunnen geen onderdak bieden aan ondernemingen die meer dan een halve hectare willen, dergelijke bedrijven verwijzen we door naar een kleinstedelijk gebied. Ook daar biedt de symbiose met Zottegem mogelijkheden.”

De Potter: “Met de creatie van een drietal nieuwe bedrijventerreinen, zitten we volgens het structuurplan op dat vlak wel op onze limiet. De zones Buke en Boskouter zijn nu grotendeels ingenomen door kleinere bedrijven. In Meerken, een biotoop voor middelgrote ondernemingen, zijn nog een aantal loten beschikbaar. Bedrijven die meer dan 10.000 m2 nodig hebben, kunnen nog terecht in de Keistraat, waar tot nu toe drie van de zes loten ingevuld zijn. Die zones zijn stuk voor stuk ontwikkeld door de intercommunale Solva, die ook de verkoop ervan in handen heeft genomen. We bekijken intussen wel nog mogelijkheden om oudere, leegstaande sites, te herbestemmen, zodat andere bedrijven in de toekomst ook daar terechtkunnen.”

STERCK. Zottegem en Herzele bevinden zich niet vlakbij een druk bereden autosnelweg. Is dat eerder een vloek of een zegen?

Van Tittelboom: “Voor een woongemeente is dat niet echt een troef, maar het is voor onze inwoners vanzelfsprekend wel belangrijk dat ze vlot ergens naartoe kunnen. Gelukkig beschikken we over een goede spoorverbinding met Aalst, Gent en Brussel. Als je een enquête zou houden onder de Herzeelse bevolking, ben ik wel zeker dat ze hier vooral komen wonen om goed te leven, in een natuurlijke, rustige omgeving.”

De Potter: “Dat is ook hier zo, zeker tijdens de lockdown hebben heel wat mensen hun eigen gemeente of stad herontdekt. Dat neemt niet weg dat we vragende partij zijn om bepaalde zaken te optimaliseren. Het dossier over de ontdubbeling van de N42 (de gewestweg die Wetteren, Oosterzele, Zottegem, Herzele, Lierde, Geraardsbergen en Lessen met elkaar verbindt, red.) ligt al jarenlang op tafel, maar komt maar niet in een stroomversnelling terecht. Op ons grondgebied beschikken we gelukkig over twee keer twee rijstroken, richting Wetteren wordt dat gehalveerd. Ik denk dat alle gemeenten vragende partij zijn om overal naar vier rijstroken te evolueren. Dat zou niet alleen de mobiliteit ten goede komen door een vlottere verkeersflow, ook de verkeersveiligheid zou daar zeker bij gebaat zijn.”

Bij ons ligt de klemtoon op kleinere, vaak ambachtelijke bedrijven, die relatief weinig ruimte nodig hebben.

Cultuurzaal en gemeentehuis

STERCK. Welke belangrijke projecten hopen jullie tijdens deze legislatuur nog te realiseren?

De Potter: “Die zijn opgelijst in een ambitieus en evenwichtig meerjarenplan, met voldoende investeringsruimte (49 miljoen euro), zonder de schuld te laten oplopen. Zo voorzien we jaarlijks 550.000 euro voor de aanleg van nieuwe fietspaden en het herstel van wegen en voetpaden. De heraanleg van diverse straten vertegenwoordigt een investering van ruim 11 miljoen euro. De renovatie van de Heldenlaan kadert in het tweede deel van de stadskernrenovatie. Daarnaast zal de bouw van een nieuw cultureel centrum en een academie voor muziek op de Sanitary-site, voorzien van een bijhorende ondergrondse parking, van start gaan.”

“Eigen middelen en Vlaamse subsidies zullen we gebruiken voor de verdere renovatie van het Kasteel Breivelde en het kasteel van Egmont. Het stedelijk sportstadion krijgt een stevige facelift, ter waarde van één miljoen euro. Daarnaast willen we een echte welzijnscampus realiseren waar we alle sociale diensten (ook het Huis van het Kind) zullen centraliseren. Ook de transformatie naar ledverlichting voor alle openbare verlichting is een belangrijke kostenpost (bijna 3 miljoen euro). Dit kadert in een ambitieus klimaatplan, dat ook de drastische vermindering van de CO2-uitstoot wil realiseren.”

Van Tittelboom: “Wij mikken in eerste instantie op initiatieven die onze identiteit van woongemeente ondersteunen. Zo willen we het centrum en de dorpskernen herwaarderen. Voor onze jongeren investeren we niet alleen in gemeentelijk onderwijs, maar ook in een nieuw gebouw voor de hoofdvestiging van de buitenschoolse opvang. Daarnaast nemen we de sportsite van het gemeenschapsonderwijs in Sint-Rochus in erfpacht, om er samen te werken met scholen en grote sportverenigingen. Andere ambities zijn de creatie van veiliger schoolomgevingen en fietspaden, initiatieven (samen met twaalf andere gemeenten) om tegen 2030 de CO2-uitstoot met 40% te laten zakken en de versterking van onze dienstverlening die betaalbare zorg en betaalbaar wonen faciliteert. We koesterden ook de ambitie om een nieuw gebouw neer te poten waar de diensten van het gemeentehuis en schepenhuis in worden ondergebracht, maar misschien moeten we dat op de lange baan schuiven of naar een gefaseerde aanpak streven. We mogen namelijk niet vergeten dat de coronacrisis ook een negatieve impact op de gemeentelijke inkomsten zal hebben.”