Een bouwheer heeft er alle voordeel bij om zijn sloopopvolgingsplan te laten opmaken door een Tracimat-deskundige. “Omdat het puin dan gescreend is op eventuele gevaarlijke stoffen, kan je het goedkoper laten afvoeren, maar ook een asbestinventaris laat je beter over aan specialisten,” verduidelijkt Vincent Baeten, managing director van studiebureau ASSET.
STERCK. Sinds wanneer moeten werkgevers
en/of bouwheren zorgen voor een asbestinventaris en een sloopopvolgingsplan?
Vincent Baeten: “Sinds 1995 is elke werkgever verplicht om een asbestinventaris op te stellen voor alle gebouwen waar hij personeel tewerkstelt. In de praktijk is dat vaak nog niet gebeurd. Het opmaken van sloopopvolgingsplannen is een recenter gegeven. Sinds 2018 moet je, alvorens een gebouw te slopen, zo’n plan (laten) opstellen. Het is een instrument voor de bouwheer om een overzicht te krijgen op de te slopen (gevaarlijke) materialen. Bedoeling is dat slopers veilig kunnen werken, het sloopafval geen gevaarlijke materialen bevat in het kader van recyclage en deze gevaarlijke materialen op een professionele manier worden verwijderd.”
STERCK. Op welke schaal is er nog asbest te vinden?
Baeten: “Bij asbest denken veel mensen louter aan golfplaten, maar dit materiaal is ook in vinylvloeren, lijm voor roofing, pleisterwerk, buisisolatie en zelfs wc-brillen gebruikt. Er zouden ongeveer 3.500 toepassingen geweest zijn, met als gevolg dat nu nog 2,3 miljoen ton asbest aanwezig is in Vlaamse overheids- en privégebouwen. Daarnaast liggen er nog 40.000 kilometer nutsleidingen met asbest. De Vlaamse doelstelling is dat tegen 2040 alle blootstelling aan asbest weg moet zijn. Aan het huidige tempo van asbestverwijdering zou Vlaanderen pas tegen 2070 asbestvrij zijn.”
“Asbest werd vooral gebruikt tussen 1945 en 2001. Het was geweten dat dit materiaal een nefaste invloed had op de gezondheid, maar het bleef in gebruik, mede omdat er toen nog geen degelijk alternatief was. Louter technisch was asbest een goed materiaal. Doordat het brandwerend, licht, sterk, slijtvast en goedkoop was, scoorde het goed. Het grote nadeel is natuurlijk dat het dodelijk is. Er komen bij beschadiging minuscule, lichte vezels vrij, die lang in de lucht zweven. Bij het herhaaldelijk inademen nestelen ze zich tussen longen en longvlies. Vaak steken de eerste symptomen, zoals vochtophoping, pas na vele jaren de kop op.”
STERCK. Wat is de aanpak bij een asbestinventarisatie?
Baeten: “Onze asbestdeskundigen gaan visueel of destructief te werk. Bij de destructieve aanpak worden staalafnames gedaan van bijvoorbeeld mastiek of pleisterwerk, omdat asbest daarin vaak niet visueel herkenbaar is. We werken daarvoor samen met een erkend labo. Bedoeling is om het blootstellingsrisico te bepalen. De asbestinventarisatie is een onderdeel van het sloopopvolgingsplan. De opdrachtgever bepaalt momenteel nog hoe hij de asbestinventarisatie aanpakt.”
“Een sloopopvolgingsplan is verplicht bij grotere sloop- en ontmantelingswerken: bij niet-residentiële gebouwen vanaf een totaal betrokken bouwvolume groter dan 1.000 m2, voor in hoofdzaak residentiële constructies enkel voor een betrokken volume groter dan 5.000 m2. Ook voor afbraak of sloop van infrastructuurwerken is een plan verplicht bij een volume groter dan 250 m2. De bouwheer heeft er alleen maar voordeel bij om dit over te laten aan een Tracimat-deskundige. Als het sloopopvolgingsplan conform verklaard wordt door Tracimat, kan je het sloopmateriaal aanzienlijk goedkoper laten afvoeren.”
STERCK. Wanneer wordt de asbestinventarisatie voor particulieren verplicht?
Baeten: “Vanaf eind 2021 of begin 2022 is de aanwezigheid van een asbestinventaris bij de verkoop van een woning verplicht voor woningen gebouwd voor 2001. Vanaf 2032 zal deze verplichting gelden voor alle woningen. OVAM werkt een inspectieprotocol uit, waardoor alle asbestinventarisaties op een uniforme manier zullen worden uitgevoerd. Er wordt ook toezicht voorzien: er zullen eventueel sancties volgen bij het niet toepassen van het protocol. Intussen hebben wij drie erkende asbestspecialisten. De asbestbeheersing sluit goed aan bij onze expertise van bodemsaneringsdeskundige.”