IT, een business van techneuten die alleen maar daarmee bezig zijn? Toon Coppens en Dieter Debels bewijzen dat die premisse niet altijd klopt. Beide Oost-Vlamingen gooien hoge ogen met slimme technologieën en mogen zich, elk in hun nichemarkt, pioniers in digitalisering noemen. Stof genoeg voor een inspirerende babbel op het ‘groene’ terras van Coppens in Brugge, waar de Gentenaar na 20 jaar stadsleven helemaal tot rust komt.
Eén keer hadden beide heren elkaar ontmoet voor we hen verenigden voor deze Dubbel. Dat gebeurde tijdens een kortstondige samenwerking tussen RetailSonar en Realo, het snelgroeiende vastgoedplatform waar Toon Coppens zich voor engageerde. Het leidde niet tot een duurzame samenwerking, maar voedde wel nog eens het respect dat Dieter Debels sowieso al koesterde voor Toon Coppens.
Dieter Debels: “Het is ook de reden waarom ik spontaan aan hem dacht voor deze Dubbel. Facebook zat nog ergens diep in de bloemkolen toen hij met Netlog al een eigen profielplatform creëerde. Voor mij is hij de Belgische Mark Zuckerberg. Facebook heeft het geluk gehad meteen de hele Amerikaanse markt te bestrijken, iets wat voor een Belgische organisatie binnen het lappendeken van Europa een stuk moeilijker is. Daardoor vocht Netlog een ongelijke strijd, maar Toon en zijn partner Lorenz Bogaert waren wel wendbaar genoeg om het geweer van schouder te veranderen en met Twoo één van de eerste datingplatformen te creëren.”
STERCK. Ben je al vaak met Mark Zuckerberg vergeleken, Toon?
Toon Coppens: “Zuckerberg heeft het altijd alleen gedaan, terwijl ik met Lorenz een prima ‘partner in crime’ had. In een ander scenario was het best mogelijk geweest dat Netlog de dimensies van het huidige Facebook had aangenomen. Jazeker, we waren een pionier, maar zeker niet de enige: er waren nog andere Europese initiatieven die min of meer op dezelfde leest waren geschoeid.”
Onze voornaamste bekommernis was aanvankelijk hoe we de rekeningen konden betalen.
Saoedi-Arabië
STERCK. Netlog was wel ontzettend populair. Hoe vertaalde zich dat naar cijfers?
Coppens: “In de topjaren – kort na de eeuwwisseling – hadden ontzettend veel jongeren een profiel bij ons. We hadden toen, naast onze vestiging in Gent, ook een kantoor in Londen. Eigenlijk scoorden we overal goed, zelfs in een besloten markt als Saoedi-Arabië, maar in de Verenigde Staten en China braken we niet door. We waren gefocust op groei én de business. Bij Facebook waren de inkomsten een zorg voor later. Amerikaanse durfkapitalisten zagen het potentieel van Facebook en hebben er fors in geïnvesteerd. In 2006 hebben we tijdens een kapitaalronde ook 10 miljoen dollar opgehaald, wat ongezien was in België op dat moment. Om te overleven hadden we dat geld eigenlijk niet nodig, want we waren winstgevend genoeg omdat we al een advertentiesysteem hadden gebouwd.”
Debels: “Eigenlijk stond je aan de wieg van de eerste sociale media…
Coppens: “Ja. Het was de beginperiode van de brede toegankelijkheid van internet. Het verhaal was eigenlijk vroeger al begonnen, toen ik op mijn slaapkamer met ASL.TO één van de eerste virtuele gemeenschappen creëerde. Duizenden mensen maakten er een profiel aan. Het zorgde voor een sneeuwbaleffect waar ik totaal niet op was voorbereid. Gelukkig leerde ik toen Lorenz Bogaert kennen en hebben we samen een businessmodel gebouwd, wat heeft geleid tot de start van Redbox, later omgedoopt tot Netlog.”
Dieter Debels
Dieter Debels is CEO van RetailSonar, een platform voor succesvolle internationale locatiestrategie. De hoofdzetel is gevestigd in de AA Tower in Zwijnaarde. Het bedrijf bereikt circa 200 Europese retailers, verdeeld over twaalf landen: de Benelux, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Denemarken, Noorwegen, Zweden, Finland en Polen. De onderneming heeft onder meer ook een eigen ‘Academy’, waar klanten leren hoe ze op elke locatie maximaal kunnen presteren. Dieter is gehuwd met Alexandra en is de papa van Janne (9) en Helena (6). Zijn gezin vormt zijn favoriete vrijetijdsbesteding, andere uitlaatkleppen zijn lopen en minivoetbal.
“Het was een andere tijd, in de eerste jaren moesten we alle zeilen bijzetten om de site overeind te houden. Door de ruime interesse crashte de site regelmatig en voerden we om de haverklap extra servers aan. Van zodra we weer live waren, zaten daar meteen weer honderdduizenden mensen op. Dat was ongezien, maar eigenlijk was onze voornaamste bekommernis hoe we de rekeningen konden betalen. Om de toestroom van mensen aan te kunnen in de beginjaren, introduceerden we tijdelijk betalende sms’en. Op die manier hadden we minder registraties en meer inkomsten. Die uitdaging had Mark Zuckerberg niet…”
STERCK. Verklaar?
Coppens: “Wij waren actief binnen een heel versnipperde markt. Op een bepaald moment waren we razend populair in Italië en stonden Lorenz en ik daar allebei met onze kop in alle kranten. Alleen: in Spanje, België en andere Europese landen lezen ze geen Italiaanse kranten. Als je in de VS doorbreekt en je krijgt een reportage in pakweg de Wall Street Journal, bereik je in één klap een ontzettend breed publiek. Toegegeven: we kwamen te weinig in de media, zochten dat zelf te weinig op.”
Algoritmisch denken
STERCK. Zijn er raakpunten tussen Toons carrière en die van jou, Dieter?
Debels: “IT is de grote gemene deler, maar ik ben eerder een economist dan een techneut. Na mijn studies economie heb ik een doctoraat gedaan rond algoritmisch denken en programmeren. Nadien ging ik aan de slag bij Möbius, dat zich specialiseert in business consulting. Ik focuste me er vooral op vraagstukken over supply chain management, zoals de optimalisatie van distributienetwerken. Zo leerde ik met geografische data werken.”
STERCK. Hoe heeft dat geleid tot de opstart van RetailSonar?
Debels: “Ik kwam in contact met de directeur van een winkelketen in de doe-het-zelfmarkt. Die man zocht naar mogelijkheden voor geografische expansie door op een aan de wand bevestigde landkaart met duimspijkers de locaties aan te kruisen waar ze al aanwezig waren en zo de blinde vlekken te detecteren. Die aanpak kon er bij mij niet in, leek ook heel risicovol. Daarom ben ik aan de slag gegaan om daar oplossingen voor te bedenken, met modellen die op basis van concrete data vrij correcte voorspellingen over de slaagkansen van nieuwe winkellocaties konden maken.”
STERCK. Wat was het uitgangspunt daarbij?
Debels: “De toen bestaande modellen vertrokken vanuit het perspectief van de winkels. Ik bekeek het probleem vanuit het perspectief van de klant: hoe zou diens shoppinggedrag veranderen als er in de buurt een nieuwe winkel kwam? Mijn eerste klant was Champion, een kleine supermarktketen die in Wallonië prominent aanwezig was (intussen werd dat Carrefour Market by Mestdagh, red.). We slaagden erin een model te maken met een nauwkeurigheid van 90%. Het was een project waar ik, samen met mijn eerste medewerker, acht maanden op heb gewerkt. Toen daar kort nadien ook grote namen als MediaMarkt en Decathlon bijkwamen, waarvoor we modellen binnen de zes weken konden configureren, kwam alles in een stroomversnelling terecht.”
STERCK. Hoe zijn jullie, sinds de opstart tien jaar geleden, geëvolueerd?
Debels: “Aanvankelijk was ons softwareplatform uitsluitend gericht op het vinden van de juiste locaties voor winkelnetwerken, banken, enzovoort. Daar is later de optimalisatie van verkoopnetwerken bijgekomen. Inmiddels nemen we voor klanten de prestaties van elk winkelpunt onder de loep: welke winkels kunnen beter scoren, wat moeten ze daarvoor doen? Soms moeten we hen ook adviseren om bepaalde winkels weer te sluiten, waarna we marketingdata inzetten om te bekijken hoe ze de klanten van die verkooppunten toch aan zich kunnen blijven binden.”
STERCK. Het is een markt die hard heeft geleden onder de coronacrisis. Welke impact had het op jullie organisatie?
Debels: “Veel van onze klanten moesten winkels sluiten en dienden er via hun webshops voor te zorgen dat ze toch operationeel konden blijven. Het heeft ook ons verdienmodel onder druk gezet: het is veel moeilijker om grote deals af te sluiten via videomeetings dan met persoonlijk contact. We hadden gelukkig nog voor zes maanden werk. Vanaf de zomer van 2020 heeft de business zich behoorlijk hersteld. Sowieso verwachten we de komende maanden heel wat beweging op de markt.”
BRM en supplementen
STERCK. Met welke initiatieven ben jij vandaag vooral bezig, Toon?
Coppens: “In 2012 hebben Lorenz en ik ons bedrijf verkocht aan het Amerikaanse IAC (voor 19 miljoen euro, red.). Sindsdien ben ik betrokken bij diverse ondernemingen. Eén daarvan is Realo, een vastgoedplatform dat zich vooral toelegt op het schatten van panden voor particulieren, makelaars, bedrijven en overheidsinstanties. Qollabi, gevestigd in Brussel, focust zich dan weer op software voor BRM (business relationship management, red.) en optimaliseert de partnerships van bedrijven. Op de b2c-markt heb ik me geëngageerd voor Strong Supplies, waar we gepersonaliseerde voedingssupplementen aanbieden aan sporters die naar concrete doelen toewerken of extra ondersteuning wensen. We bieden alles aan in zakjes met de juiste dosis, gelabeld met het juiste moment van inname, enzovoort. Corona heeft ook daar zijn impact gehad. We ondersteunen een aantal topsporters, zoals volleybalteams en de Red Lions (nationale hockeyploeg bij de mannen, red.), maar die hebben tijdens de pandemie amper gespeeld. De naamsbekendheid kon nu al groter zijn.”
STERCK. Voedingssupplementen: het lijkt een business waarbij je door het bos de bomen niet meer ziet…
Coppens: “Net daar ligt de kracht van Strong Supplies: we maken geen goedkope claims, alles is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en technologie. Op basis van iemands specifieke behoeften, stellen we een pakket op maat samen. Voor alle duidelijkheid: Andy Decuypere draagt het bedrijf, ik heb vooral voor de IT-ondersteuning gezorgd. Daarnaast zit ik ook in diverse bestuurs- en adviesraden.”
Toon Coppens
Toon Coppens, verruilde vier jaar geleden centrum Gent voor Sint Kruis (Brugge), de thuishaven van zijn vrouw Astrid. In de prachtige groene omgeving voelen ook kinderen Floor (11) en Bas (8) zich als vissen in het water. Met Realo, Qollabi en Strong Supplies is Coppens actief betrokken bij drie ondernemingen. Daarnaast steunt hij verschillende start-ups. Al tijdens zijn studentenperiode was hij bezig met de creatie van online communities. IT blijft ook vandaag zijn grote passie, net als de begeleiding van start-ups via onder meer Pitchdrive, een platform dat starters en investeerders linkt aan de hand van AI-technologie die via gedetailleerde rapporten het potentieel van jonge bedrijven in kaart brengt.
STERCK. Zeker sinds de eerste lockdown is digitalisering in een stroomversnelling terechtgekomen. Met welk gevoel kijken jullie naar die evolutie?
Coppens: “Ik heb altijd sterk in IT én internet geloofd. Veel mensen waren er in de beginperiode van overtuigd dat internet zou verdwijnen, velen van hen zijn nu de grootste Facebook-fans (lacht). Tegenwoordig is iedereen vertrouwd met de digitale wereld, zelfs oudere mensen. Ook bedrijven hebben de boodschap begrepen, het aantal adepten van ‘paperless offices’ stijgt met de minuut. Toch verlopen heel wat processen nog altijd inefficiënt, zeker bij de overheid. Onze regering(en) moet(en) echt versneld inzitten op de verdere digitalisering van de processen. Dat zou het gebruikscomfort van de burger alleen maar ten goede komen én een extra hefboom creëren voor de groei van onze IT-bedrijven. Om maar te zeggen: we zitten bijlange nog niet aan het plafond van de digitalisering.”
Debels: “Corona heeft aangetoond dat de digitalisering een erg positief effect kan hebben op de efficiëntie van organisaties. Slimme applicaties én thuiswerk zijn veel beter ingeburgerd geraakt. Toch is er nog veel werk aan de winkel. Grote retailorganisaties, bijvoorbeeld, bestaan vaak nog uit afdelingen die onafhankelijk werken en te weinig met elkaar praten.”
STERCK. Zal de digitalisering het leegstandspercentage van (retail)panden verder omhoogjagen?
Debels: “De afbouw van het aantal winkelpanden was al bezig voor de pandemie. Wat mij betreft, hoeft dat niet per se slecht te zijn. Er zal veel ruimte vrijkomen, die ook een andere invulling kan krijgen.”
Door de afbouw van het aantal winkelpanden kan er ruimte vrijkomen die ook een andere invulling kan krijgen.
Geen herhaling
STERCK. Dieter is gefocust op één bedrijf, Toon houdt als serieondernemer verschillende balletjes in de lucht. Zou het ook omgekeerd kunnen?
Coppens: “De periode van Netlog en Twoo was fantastisch: we zaten gedurende 15 jaar in een rollercoaster. Dat was een fijne, intensieve tijd, maar ik weet niet of ik het opnieuw zou kunnen. Met diverse ondernemers samenwerken, heeft ook best zijn charme en biedt me de kans mijn bagage te verrijken. Eigenlijk ben ik als ondernemer een generalist geworden, waarbij ik elk nieuw contact als een leerschool zie.”
Debels: “In het bedrijf dat ik nu run, kan ik al mijn passies combineren. De puzzelstukjes passen goed in elkaar, niets triggert me meer dan wat ik nu doe. Het traject van de voorbije tien jaar zorgde voor heel wat variatie, ik heb ook van alles gedaan: programmeren op een zolderkamertje, sales en intussen mijn huidige managementfunctie … Toch zou ik het, met mijn huidige kennis, vermoedelijk niet snel op dezelfde manier overdoen.”
Coppens: “Dat is logisch: de naïviteit die je in zo’n beginperiode logischerwijs nog hebt, maakt plaats voor meer realisme en ervaring.”
Debels: “Mijn vrouw vraagt me al tien jaar hoe lang ik dit zal doen. Telkens is mijn antwoord: ‘nog twee jaar’. Ik wil ook niet zomaar vasthouden aan wat ik nu doe. Dat is best ok: het is nuttig jezelf af en toe in vraag te stellen.”
Coppens: “Zolang er groei is en je blijft bouwen, blijft de passie aanwezig. Daardoor blijft het ook plezant.”
Debels: “Klopt, maar het ondernemerschap laat je nooit los. Zelfs in een vrij moment blijf je daar altijd ergens mee bezig. Dat moet je kunnen.”
STERCK. Slotvraag: als we dit interview over pakweg vijf jaar opnieuw zouden doen, over welke nieuwe technologieën zullen we dan vermoedelijk praten?
Debels: “Ik verwacht dat de digitale revolutie die we in het voorbije jaar hebben meegemaakt, tijdelijk even zal afremmen. Toch blijft de progressiemarge aanzienlijk, maar de groei zal vermoedelijk nooit meer zo explosief zijn als in 2020.”
Coppens: “Met dergelijke voorspellingen ben ik wat voorzichtiger geworden. Tien jaar geleden was ik ervan overtuigd dat artificiële intelligentie (AI) en zelfrijdende auto’s vandaag al lang ingeburgerd zouden zijn. Zo’n vaart heeft het niet gelopen, maar er komt heus nog wat op ons af. GPT-3, een AI-systeem, is vandaag perfect in staat een verhandeling over pakweg Albert Einstein te schrijven en dat zal heus geen copy paste-verhaal van één of andere website zijn. Ook onder meer foto-, video- en geluidstechnologie zullen er nog enorm op vooruit gaan.”
STERCK. Zolang ze het werk van een journalist maar niet volledig overnemen… Bedankt, heren!