In tijden van verdroging besliste de overheid om strenger te controleren op het naleven van de vergunningsplicht voor grondwaterbemalingen bij bouwprojecten. Het gaat om de voorbereidende werken waarbij het grondwaterniveau tijdelijk verlaagd moet worden om ondergrondse delen van infrastructuurprojecten of gebouwen te kunnen uitvoeren. Belangrijk te weten is dat hiervoor een omgevingsvergunnings- of meldingsplicht geldt, en dit niet alleen voor grote infrastructuurprojecten maar zelfs bij een bemaling voor bv. de kelder van een woning.
Een “bronbemaling, met inbegrip van terugpompingen van niet-verontreinigd grondwater in dezelfde watervoerende laag, die technisch noodzakelijk is voor ofwel de verwezenlijking van bouwkundige werken, ofwel de aanleg van openbare nutsvoorzieningen” valt onder rubriek 53.2 van bijlage 1-Vlarem II, de lijst van meldings- of vergunningsplichtige inrichtingen of activiteiten. Wanneer deze bemaling beperkt blijft tot een netto opgepompt debiet van max. 30.000 m2/jaar en de verlaging van het grondwaterpeil wordt beperkt tot max. 4m onder het maaiveld, is dit een zogenaamde klasse 3-inrichting: hiervoor moet voorafgaand aan de bemalingswerken een melding worden gedaan bij de gemeente. Het college van burgemeester en schepenen neemt hiervan binnen 20 dagen akte; wordt deze termijn niet gehaald, dan wordt de melding geacht stilzwijgend te zijn geacteerd en kunnen de bemalingswerken starten.
Wordt het maximale debiet van 30.000 m2/jaar overschreden én bedraagt de verlaging van het grondwater meer dan 4m onder het maaiveld, dan volstaat een melding niet en is een voorafgaande omgevingsvergunning vereist voor de exploitatie van een klasse 2-inrichting. Ook wanneer de bemaling uitgevoerd moet worden in een beschermd duinengebied, groengebied, parkgebied of bosgebied zal er sprake zijn van een omgevingsvergunningsplichtige klasse 2-inrichting wanneer het jaardebiet meer is van 30.000 m? en het dagdebiet ligt tussen 500 en 2.000 m?. Boven de 2.000 m?/dag wordt de bemaling zelfs een klasse 1-inrichting. In deze gevallen moet een volwaardige omgevingsvergunningsaanvraag worden ingediend, hetzij bij de gemeente (klasse 2), hetzij bij de deputatie van de provincie (klasse 1).
Weet dat de vergunningsaanvraag of melding apart kan gebeuren en dit dus niet persé samen met de vergunning voor de eigenlijke bouwwerken moet. Kan de bemaling invloed hebben tot in een waardevol natuurgebied (VEN -of Habitatrichtlijngebied) dan zal hier in de aanvraag wel extra aandacht aan besteed moeten worden.