Ondernemingen streven almaar meer naar een groene identiteit. Dat doen ze vaak puur binnen de eigen muren, maar ook door de krachten te bundelen met bedrijven uit hun directe omgeving kunnen ze nog meer bereiken. Voor dergelijke samenwerkingsinitiatieven kunnen ze beroep doen op het Emma Leclercq Fonds. Het initiatief van de POM Oost-Vlaanderen, met steun van de Provincie Oost-Vlaanderen, betekent voor LOVITAS uit Dendermonde zowel op financieel als innovatief vlak een grote steun.
Natuurwetenschapster Emma Leclercq was in de 19de eeuw de eerste vrouw die een doctoraatsdiploma behaalde aan de Rijksuniversiteit Gent. “Eigenlijk stond zij symbool voor de introductie van vrouwen op de arbeidsmarkt en in de wetenschappen, waarmee ze de poort openzette voor de verdubbeling van het menselijk kapitaal in Vlaanderen. Op die manier belichaamde zij duurzame groei, wat voor ons meer dan inspiratie genoeg was om dit fonds naar haar te noemen”, vertelt projectcoördinator Marieke Van Poucke.
Het Emma Leclercq Fonds is vrij jong. “We hebben het in mei van dit jaar gelanceerd”, gaat Marieke verder. “Het fonds van 12,6 miljoen euro wordt door de provincie beschikbaar gesteld aan de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Oost-Vlaanderen om duurzame en lokale partnerschappen tussen ondernemingen, gelegen op bedrijventerreinen en in de directe omgeving daarvan, mogelijk te maken. We kunnen dergelijke projecten op twee manieren steunen: via een achtergestelde lening of met een kapitaalparticipatie van maximaal 49% (ten opzichte van het totale eigen vermogen).”
Rollend fonds
Het gaat bewust om een minderheidsparticipatie. “De bedoeling is dat zo’n project altijd hoofdzakelijk door de ondernemingen wordt gedragen en dat de POM er na verloop van tijd kan uitstappen, zodat we dat kapitaal en de eventuele opbrengst weer ter beschikking hebben om in andere projecten te investeren. Het Emma Leclercq Fonds is dus een rollend fonds. Als we participeren, is dat met een richtbedrag variërend van 100.000 tot 1 miljoen euro.”
Onze ambitie is om de industrie in onze stad CO2-neutraal te maken.
Samenwerkende bedrijven die aanspraak willen maken op een deel van het fonds, moeten aan een aantal voorwaarden voldoen. “De ambitie moet altijd zijn om groener te werken, door partnerschappen inzake energie, afval- en materiaalbeheer, water, biogebaseerde economie, duurzame mobiliteit en/of logistiek.”
Spin-off
Het eerste project waarin het Emma Leclercq Fonds actief participeert, is LOVITAS (Latijn voor ‘lokale energie’), een initiatief dat zes jaar geleden boven de doopvont werd gehouden. “Deze vennootschap is een spin-off van de Business Club Dendermonde”, verduidelijkt Bert Leeman, gedelegeerd bestuurder van LOVITAS. “Onze ambitie is om de industrie in onze stad CO2-neutraal te maken. Toen de vennootschap nog niet bestond, hielden we een onderzoek, gesubsidieerd door Provincie Oost-Vlaanderen, dat naging in hoeverre die CO2-neutraliteit mogelijk was. Dat resultaat bleek positief, maar moest natuurlijk een vervolg krijgen in de praktijk. Tien bedrijfsleiders hebben toen samen LOVITAS opgericht. Ons eerste doel was om van die studie tot een sturend werkende energiegemeenschap te komen. Daarvoor organiseerden we een nieuw onderzoek, met steun van de Stad Dendermonde. Dat heeft geleid tot een meetcampagne, waarbij we in 45 bedrijven talrijke parameters hebben bekeken.”
Omdat er op de markt niet echt een platform bestond dat die data kon omzetten naar een slim gestuurd systeem, werd binnen LOVITAS beslist om IRC Engineering (het bedrijf van Bert Leeman dat zich toelegt op het stroomlijnen van bedrijfsprocessen via businesstools, red.) zo’n platform te laten ontwikkelen. “In functie daarvan hebben we zelf een innovatie- en ontwikkelingsproject uitgeschreven om steun van VLAIO te krijgen”, verduidelijkt Bert. “Blijkbaar was het vrij uniek dat we dat niet hebben uitbesteed aan een gespecialiseerd consultancybedrijf, zeker omdat VLAIO ons vervolgens daadwerkelijk heeft gesteund.”
Softwareplatform
Het softwareplatform heet Energytix en zal door de nieuwe, gelijknamige vennootschap worden gerund. “Binnen het platform kunnen ondernemingen niet alleen hun profiel bekijken, maar ook simulaties uitvoeren over welke impact extra investeringen in hernieuwbare energie (zoals een batterij of een windmolen) of stuurbare assets (zoals warmtepompen, batterijopslag) op hun energieverbruik en de hele energiegemeenschap hebben. Uiteindelijk kunnen ze dan via energytix.cloud alle stuurbare assets aansturen om hun bedrijfsprofiel te optimaliseren en samen de energiegemeenschap te ondersteunen.”
“Voor elk project dat onder de vleugels van LOVITAS vorm krijgt, wordt een aparte vennootschap opgericht waarin bedrijven die in het specifiek project betrokken willen worden, kunnen participeren. “Iedere vennootschap heeft een duidelijk omschreven doel en een zorgvuldig opgestelde aandeelhoudersovereenkomst. Dat is essentieel, want goede afspraken maken goede vrienden”, beseft Bert Leeman.
Zo’n andere vennootschap die onlangs het levenslicht zag, is LOVITAS Supply. “Die is ontstaan nadat de veelbelovende meetresultaten van het Energytix-platform én een nieuw Interreg-onderzoek duidelijk maakten dat de installatie van een warmtenet heel veel voordelen kon bieden. Talrijke bedrijven tonen hier interesse voor. We moeten alleen nog bepalen wanneer en hoe we dat zullen doen. Daarnaast hebben we nog vennootschappen gecreëerd voor glasvezelbekabeling (LOVITAS Connect) en parkings met laadpalen (Energytix.solutions). Om de twee maanden komen we samen om elk project te bespreken”, vertelt Bert Leeman.
LOVITAS is een typevoorbeeld van de projecten waar het Emma Leclercq Fonds op mikt. “Naast de financiële support kunnen we ook andere ondersteuning bieden. Zo kunnen we de initiatiefnemers doorheen de administratie van de openbare sector loodsen of mee op zoek gaan naar een ontbrekende partner”, besluit Marieke Van Poucke.”