Geschillen worden in de regel beslecht door rechtbanken. Voor geschillen tussen commerciële partners is dat niet anders. Nochtans worden steeds vaker alternatieve vormen van geschillenoplossing naar voor geschoven, ook door de rechtbanken.
Bemiddeling als alternatief voor een procedure
Bemiddeling is zo’n alternatieve vorm van geschillenoplossing. In dat geval doen ruziënde partijen een beroep op een bemiddelaar die alle partijen rond dezelfde tafel brengt. Die bemiddelaar begeleidt hen om een oplossing uit te werken die tegemoet komt aan hun belangen.
De bemiddelaar als bruggenbouwer
Centraal in het bemiddelingsproces staat een onafhankelijke en onpartijdige bemiddelaar. Hij beslist niet en is dus geen arbiter, maar luistert en moedigt partijen aan om te focussen op gemeenschappelijke belangen en behoeften.
Vooreerst zal een bemiddelaar rust scheppen en de communicatie bevorderen door het introduceren van gespreksregels. In veel gevallen ligt aan een gejuridiseerd geschil een dieper - soms emotioneel - conflict ten grondslag. Het is de kunde van de bemiddelaar om die onderlaag naar boven te brengen en toch de focus te houden op een oplossing voor de toekomst.
Bemiddeling staat of valt met vertrouwelijkheid. Gesprekken en informatie die in een bemiddelingstraject worden uitgewisseld zijn vertrouwelijk. Bovendien vormt de caucus - een vertrouwelijk gesprek tussen de bemiddelaar en één partij - hét instrument bij uitstek van de bemiddelaar. Op die manier kan een bemiddelaar peilen naar obstakels en oplossingen die niet in een gesprek met de andere partijen kunnen worden uitgesproken.
Wanneer kies je voor bemiddeling?
Of een conflict best wordt opgelost via onderhandelen, bemiddelen of een procedure, hangt van veel factoren af. Bemiddeling is aangewezen wanneer partijen ondanks het conflict een familiale of commerciële relatie hopen te behouden. Ex-aandeelhouders blijven nog broer en zus, of ondernemingen hopen in de toekomst nog te kunnen samenwerken.
Bovendien kan bemiddeling tijd- en kostenbesparend zijn, zeker wanneer partijen aankijken tegen een lange en dure procedureslag met deskundigenonderzoeken en een onzekere uitkomst.
Een bemiddelde oplossing kan bovendien op maat van de partijen worden uitgewerkt, in tegenstelling tot rechterlijke uitspraken. Een rechter heeft immers een beperkt arsenaal aan maatregelen, hij kan de spreekwoordelijke taart niet groter maken.
Omgekeerd heeft bemiddeling weinig zin wanneer een partij blijk geeft van weinig toewijding of wanneer een conflict zodanig is geëscaleerd dat partijen er enkel nog op uit zijn om elkaar te vernietigen. Dan moet een rechter de beslissing nemen.
Trees Vuylsteke, advocaat en erkend bemiddelaar: “Een advocaat die met beide voeten in de rechtbankpraktijk staat en die zelf een praktijk heeft als erkend bemiddelaar, kan helpen om het juiste traject te kiezen en om de cliënt tijdens dit traject te begeleiden. Bemiddeling is niet steeds zaligmakend, maar als ze slaagt, worden partijen die aanvankelijk sceptisch waren, de beste ambassadeurs. Zij hebben de oplossing zelf geboetseerd en staan er dan ook ten volle achter.”
DLPA Advocaten
www.dlpa.be