Sinds 1 januari 2025 is Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek in werking getreden. Dit brengt ingrijpende wijzigingen mee in het aansprakelijkheidsrecht, dat voortaan volledig wordt gecodificeerd. Hoewel veel regels bestaande rechtspraak bevestigen, is er een belangrijke wijziging inzake aansprakelijkheid van zogenaamde “hulppersonen”, zoals onderaannemers, werknemers en vennootschapsbestuurders.
Onder het oude recht waren hulppersonen grotendeels beschermd tegen schadeclaims van medecontractanten van hun opdrachtgevers. Een bouwheer kon bijvoorbeeld niet rechtstreeks een onderaannemer aanspreken. Dat leidde soms tot onrechtvaardige situaties, zoals bij faillissement van de hoofdaannemer. Dit principe, bekend als de “quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent”, verdwijnt in Boek 6.
Vanaf 2025 kan een benadeelde rechtstreeks een hulppersoon aanspreken voor fouten die schade veroorzaken. Hulppersonen kunnen zich echter beroepen op contractvoorwaarden tussen hun opdrachtgever en de medecontractant. Partijen kunnen ook aansprakelijkheid van hulppersonen beperken of uitsluiten, behalve bij opzettelijke fouten of schendingen van fysieke of psychische integriteit.
Deze wijziging heeft belangrijke gevolgen voor de bouwsector, waar vaak ketens van hulppersonen worden ingeschakeld. Maar ook vennootschapsbestuurders en werknemers worden geraakt. Bestuurders zijn hulppersonen van de vennootschap en kunnen voortaan rechtstreeks worden aangesproken door medecontractanten. Toch blijven ze deels beschermd door de vennootschapswetgeving, die maxima vastlegt en bepaalde fouten uitsluit.
Werknemers blijven beschermd tegen aansprakelijkheid voor lichte, toevallige fouten door de Arbeidsovereenkomstenwet. Bevrijdingsbedingen in contracten van de werkgever kunnen extra bescherming bieden.
Deze wetgeving is van toepassing op alle schadegevallen vanaf 1 januari 2025, ook voor lopende contracten. Het is daarom essentieel om bestaande overeenkomsten te herzien. Contractuele clausules kunnen directe vorderingen tegen hulppersonen beperken of uitsluiten.
- Afnemers en opdrachtgevers vermijden best aansprakelijkheidsbeperkingen in contracten.
- Leveranciers en aannemers willen hun aansprakelijkheid maximaal beperken.
- Hulppersonen kunnen hun opdrachtgever verplichten om hun aansprakelijkheid in hoofdcontracten te beperken.
Bereid uw contracten voor op deze wetswijziging. De wet biedt ruime mogelijkheden om aansprakelijkheid contractueel te regelen. Dat kan geschillen vermijden of uw positie versterken, zowel in onderhandelingen als in de rechtszaal.