Rek op robotica

Dik twee jaar na de opstart van een nieuwe activiteit er al 100 miljoen euro omzet mee realiseren: stow Group speelt het klaar met Movu. Nadat de klassieke rekkenbouwer met automatisering begon, verovert het er nu al de wereld mee. Jos De Vuyst is de architect van dat verhaal. De succesvolle ondernemer leidt een team van 2200 mensen wiens producten vooral in Europa en de Verenigde Staten sterk scoren.

Jos De Vuyst was familiaal zeker niet voorbestemd voor het ondernemerschap. “Na mijn studies burgerlijk ingenieur en het doorlopen van de Vlerick School, kwam ik in 1988 aan boord bij stow. Het bedrijf was toen nog vrij klein (opgericht in 1977, red.), waardoor ik de kans kreeg om van alles te doen. Productie, financiën, sales, twee jaar Marokko voor het leiden van de business daar… het zorgde ervoor dat ik de liefde voor het ondernemen met de stow-paplepel heb binnengekregen.”

STERCK. Het bedrijf is intussen al enkele keren van eigenaar veranderd. Wat betekende dat voor jou als CEO?

Jos De Vuyst: “Tot 2001 was stow een familiale kmo. Toen werd het overgenomen door de beursgenoteerde Kardex Group. Dat heeft geduurd tot 2013: op dat moment hebben we met het managementteam, gesteund door een Franse private equity, een MBO gedaan. Eigenlijk voel ik me pas sindsdien echt een volbloed ondernemer. De job van CEO in een beursgenoteerd bedrijf (De Vuyst werkte van 2007 tot 2013 in Zürich als CEO van Kardex, red.) is totaal niet vergelijkbaar met wat ik nu doe. Toen was mijn job erg gereguleerd en moest ik functioneren binnen een erg strikt kader. De kwartaalresultaten waren heilig en we moesten daarover op gezette tijden de beurs én de aandeelhouders informeren. Daar kroop ontzettend veel tijd en geld in. Sinds de MBO zitten we echt op een rollercoaster: we kunnen veel sneller ageren, moeten minder verantwoording afleggen en kunnen ons echt op de corebusiness en de groei focussen.”

Cost leadership

STERCK. stow mag zich vandaag Europees marktleider en de mondiale nummer twee noemen. Hoe hebben jullie die status bereikt?

Jos: “De eerste reden is dat we zelf heel snel op automatisering zijn beginnen inzetten. De fabriek in Dottenijs, gebouwd in 2000, was daarvan het eerste voorbeeld. Het was de eerste dergelijke businessunit in Europa, we liepen ver voor op onze tijd en waren een voorbeeld inzake ‘cost leadership’. Intussen verwerken we jaarlijks 320.000 ton staal tot rekken en beschikken we in heel Europa over diverse productiefilialen. Die zijn geografisch dermate goed verspreid, dat we er overal in slagen om onze producten op een economische en transportvriendelijke manier bij onze klanten te krijgen. De derde factor is ons Europees netwerk van 20 eigen verkoopfilialen. Dankzij die aanpak zijn we niet afhankelijk van externe distributeurs. Laat ik vooral ons eigen team niet vergeten. Bij stow werken vandaag een kleine 1900 mensen. Hun motivatie, kennis en ervaring zijn essentieel voor ons succesverhaal.”

STERCK. In welke continenten, naast Europa, scoren jullie rekken het sterkst?

Jos: “Een belangrijke motor voor onze groei is momenteel zeker de Amerikaanse markt. Sinds we daar anderhalf jaar geleden een eigen verkoopkantoor hebben geopend, zitten we er enorm in de lift. Het moet daarom onze ambitie zijn om daar op termijn ook een rekkenfabriek uit de grond te stampen.

Eén van de redenen van onze huidige populariteit in de Verenigde Staten, is dat de markt daar – net als in Europa – sterk is gereguleerd. Rekken moeten er aan strenge normen voldoen. Bovendien vormen de VS ook een erg grote markt, qua omvang kunnen we dat zeker met Europa vergelijken. Alleen zijn de projecten er een stuk groter dan in het sterk gefragmenteerde Europa.”

Als Europees bedrijf is het erg moeilijk om iets mee te pikken van de Chinese groei.

STERCK. Jullie hadden ook een tijdje een productievestiging in Shanghai. Waarom is die in 2016 gesloten?

Jos: “We hebben gaandeweg ervaren dat het als Europees bedrijf erg moeilijk is om iets mee te pikken van de Chinese groei. Bovendien is de loyaliteit van Chinese medewerkers aan de lage kant. Meer zelfs: een aantal van hen kopieerde schaamteloos onze oplossingen, wat ook mogelijk is door het gebrek aan regulering. Zolang er op dat vlak geen ‘level playing field’ is, kan je qua prijs niet concurreren met andere lokale aanbieders. We richten ons dus niet langer op de Aziatische markt, al zijn we er wel nog aanwezig via dealers in het Midden-Oosten en Australië. Op zich vind ik die evolutie niet erg: het biedt ons de kans om ons volledig op de Europese en Amerikaanse markt te concentreren.”

STERCK. Hoe is het idee gegroeid om, naast de rekken, ook oplossingen voor de automatisering van magazijnen aan te bieden?

Jos: “Eigenlijk is het een huzarenstukje om als vrij klassiek staalverwerkend bedrijf dat rekken bouwt, er op amper twee tot drie jaar in te slagen om een ‘high tech’-activiteit aan de portfolio toe te voegen. Anderzijds is het ook een vrij logische stap, die anticipeert op de omstandigheden van de markt. Aanvankelijk hadden onze klanten vooral conventionele rekken nodig, omdat alle operaties in hun logistieke ruimtes vroeger manueel gebeurden. Intussen stellen we al een hele tijd vast dat de automatisering van de logistiek er met rasse schreden op vooruitgaat. Dat komt omdat het almaar moeilijker is geworden om ‘gewone’ operatoren, zoals heftruckchauffeurs of pickers, te vinden. Bovendien ligt de loonkost van die mensen steeds hoger. Het idee om hiermee te starten, is dus gegroeid vanuit de vraag van de markt. De eerste Movu-klanten waren dan ook stow-klanten.”

Strikte scheiding

STERCK. De eerste pennentrekken van het Movu-verhaal dateren van een zestal jaar geleden…

Jos: “Toen kregen we inderdaad de eerste vragen om automatiseringsoplossingen voor onze rekken te creëren. De eerste ontwikkelingen dateren van toen en waren erop gericht paletten te verplaatsen binnen een rekstructuur. Met die automatische oplossing zijn we uniek. De oprichting van stow Robotics dateert van 2022, vorig jaar hebben we de naam veranderd naar Movu.”

STERCK. Vanwaar die keuze?

Jos: “We wilden stow uit de naam hebben, om beide activiteiten goed van elkaar te scheiden. Intussen is er ook een volwaardig managementteam voor Movu gebouwd, met een eigen CEO: Stefan Pieters. De twee bedrijven hebben een andere kernactiviteit, al genieten we uiteraard wel van kruisbestuiving: Movu had zonder de structuur van stow nooit zo sterk kunnen groeien. Bovendien hebben een aantal mensen die vroeger voor stow werkten, ook de overstap naar Movu gemaakt. Het gaat vooral om ingenieurs die binnen de schoot van stow shuttles hadden ontwikkeld en gebouwd. Die synergie maakt het verhaal ook zo mooi.”

Het moet onze ambitie zijn om op termijn ook in de Verenigde Staten een rekkenfabriek te bouwen.

STERCK. Het hoofdkwartier van stow blijft in Dottenijs, terwijl Movu een nieuwe thuis vond in Lokeren. Wat maakt deze locatie voor jullie zo interessant?

Jos: “Dit gebouw, dat vroeger eigendom was van DPG Media, heeft een tijdlang als drukkerij gefungeerd. Onder meer Het Laatste Nieuws rolde hier van de persen. Het pand was voor ons een buitenkans, omdat het zich bij uitstek leende voor de integratie van een ‘experience center’. We kunnen klanten hier de uitgebreide mogelijkheden van magazijnautomatisering tonen en ook naar hartenlust experimenteren. Dat is nodig, want er schuilt nog heel veel potentieel in de verdere ontwikkeling van automatisering. We huren dit pand van de beursgenoteerde groep WDP, die zich sterk oriënteert op logistieke gebouwen. Vanaf de zomer van 2023 hebben we het experience center opgebouwd en onze kantoren ingericht, de opening vond plaats op 19 september van vorig jaar. Ook de assemblage van de ­shuttles en robots vindt er plaats. Nu al is duidelijk dat de keuze voor deze zichtlocatie, langs de E17, een schot in de roos is.”

STERCK. Waaraan merk je dat?

Jos: “Dagelijks passeren hier tienduizenden mensen, bij wie we zomaar in het oog springen. Robotica is bovendien een sexy sector, zeker voor jonge mensen die voor pakweg software- of mechatronica-ingenieur hebben gestudeerd. Het nieuwe gebouw is één van de troeven waardoor we eigenlijk vrij gemakkelijk ons team snel en fors hebben kunnen versterken. Op amper twee jaar tijd heeft Movu ruim 300 mensen aangeworven, normaal zullen er daar in 2024 nog enkele tientallen bijkomen. Ik heb er vertrouwen in dat we ook die profielen snel zullen vinden, dankzij onze goede samenwerking met universiteiten en hogescholen én omdat je in België vrij weinig roboticafabrikanten vindt.”

“De vaststelling dat ook het HR-verhaal als een trein loopt, is prettig en tegelijk merkwaardig in een tijd waarin de krapte op de arbeidsmarkt heerst. Bij ons werken heel wat R&D-engineers, project engineers, commissioning engineers (die overal ter wereld voor de opstart van projecten instaan, red.). Zij vinden hier uitdagingen bij de vleet.”

STERCK. Wat maken jullie concreet in Lokeren?

Jos: “Hier groeperen we onze R&D, de productie en de sales. We bouwen er de shuttles en robots die voor het interne transport in (semi-)automatische magazijnen instaan. Net omdat die activiteit in niets te vergelijken valt met klassieke rekkenbouw, was het belangrijk om beide businessunits volledig van elkaar te scheiden. Mocht de vestiging in Lokeren ooit te klein worden om alle robotica te kunnen produceren, is het dan ook geen optie om een montagefaciliteit op te starten in één van de buitenlandse stow-vestigingen. Rekkenbouw gaat vooral om metaalconstructie, terwijl robotica eerder om montage draait. Op termijn is het wel mogelijk dat we bijvoorbeeld in de Verenigde Staten met een productie-unit voor Movu beginnen. De robots die we voor die markt maken, zijn identiek als degene die in Europa gegeerd zijn.”

Gigantische markt

STERCK. Welke zijn de grootste verschillen tussen de segmenten waarin stow en Movu opereren?

Jos: “Movu is actief in de markt van ‘material handling’, een branche die wereldwijd jaarlijks goed is voor 150 miljard dollar, met de klemtoon op Europa en de Verenigde Staten. De klanten komen dan ook uit alle mogelijke branches: iedereen die produceert en/of distribueert, heeft nood aan een sterke logistieke ondersteuning, met al dan niet geautomatiseerde magazijnen. Sommigen besteden hun logistieke operaties uit aan specialisten in 3PL (Third Party Logistics, red.), maar voor ons maakt dat geen verschil: de voorraden dalen daardoor niet, het is alleen de vraag wie ze beheert.”

“We spreken over twee segmenten die erg concurrentieel zijn, al is dat bij stow nog meer het geval dan bij Movu: er zijn minder specialisten in ‘high tech’-automatisering dan in klassieke rekkenbouw. Movu slaagt erin zich te onderscheiden door robotisatie van heel specifieke processen, zoals het verplaatsen van paletten of ‘bins’ (kunststof bakken) binnen een rek, of het transport van paletten en kunststof bakken. Bij de ontwikkeling daarvan hebben we kunnen profiteren van de expertise die daarover binnen stow aanwezig is.”

Ik verwacht een sterke switch naar geautomatiseerde, kleinschalige lokale afhaalpunten.

STERCK. In welke mate surfen jullie mee op de hoge golf van e-commerce?

Jos: “Online verkoop is onmiskenbaar een grote groeimotor voor al wie slimme oplossingen voor de logistieke markt aanbiedt. Dat creëert ongelooflijke mogelijkheden, maar ook enorme uitdagingen. De magazijnen van e-commercespelers zijn uiteindelijk veel groter dan die in de klassieke retail. Je kan wél grote vraagtekens plaatsen bij het duurzaamheidsverhaal van e-commerce. Op termijn zal het financieel en maatschappelijk onverantwoord zijn om koerierdiensten nog te laten rondrijden met individuele pakjes. Ik verwacht een sterke switch naar geautomatiseerde, kleinschalige lokale afhaalpunten. De kans is aanzienlijk dat wij ook bij die transitie een rol zullen spelen.”

STERCK. Welke evoluties mogen we de komende jaren nog verwachten?

Jos: “Nu al bouwen we met Movu veel ‘dark warehouses’. Dat zijn magazijnen die bestaan uit één gigantische box vol rekken, waarin geen mens meer rondloopt. Alles verloopt er volautomatisch: mensen zijn er overbodig, waardoor je zelfs geen verlichting moet inschakelen. We spreken dan eerder over grootschalige projecten, maar we willen ons met Movu ook en vooral op de onderkant van de markt richten, door voor kmo’s automatisering van ‘material handling’ te democratiseren en toegankelijk te maken.”

“De ambitie is om met modulaire en schaalbare oplossingen de toegankelijkheid van magazijnautomatisering aanzienlijk te vergroten. Daarin schuilen heel veel groeimogelijkheden. Het zal ervoor zorgen dat we de omzet van Movu de komende jaren regelmatig zullen kunnen verdubbelen en de activiteiten nog winstgevender maken. Daarnaast willen we onze marktpositie in Europa en de VS met beide bedrijven nog versterken, al moeten we ook met externe factoren rekening houden. Denk maar aan de geopolitieke situatie of de huidige hoge intrestvoeten. Dat laatste zorgt ervoor dat bedrijven momenteel hun investering uitstellen of ze wat inkrimpen.”

STERCK. Tot slot: hoe slaag je erin om, in volle groeifase van stow en Movu, toch af en toe te herademen?

Jos: “Ik hou enorm van muziek, speel zelf piano en synthesizer. Met een aantal vrienden ben ik zelfs een coverbandje aan het oprichten. Ook golf, vliegen als amateurpiloot en meedoen aan oldtimerevenementen zijn rustgevend. Maar, in alle eerlijkheid: stow en Movu blijven mijn grootste hobby’s. Het is heerlijk om mee aan het roer van deze ondernemingen te staan.”