Verstandig omgaan met ruimte, vergt tegenwoordig heel wat creativiteit, ook bij de gemeenten. Het is een boodschap die ze in Avelgem, Spiere-Helkijn en Zwevegem goed hebben begrepen. De lokale besturen doen er alles aan om een gezond evenwicht tussen leefbaarheid, duurzaamheid en ondernemerschap te behouden en bundelen daarvoor ook af en toe de krachten, al zal dat niet in de vorm van een fusie zijn. Marc Doutreluingne (Zwevegem), Roger Deldaele (Spiere-Helkijn) en Lut Deseyn (Avelgem) houden de vinger aan de pols van wat er beweegt in hun entiteiten.
De sfeer is hartelijk tussen de gesprekspartners. Af en toe carpoolen ze wel eens naar een vergadering in Brussel, al liep dat de twee voorbije keren met een sisser af. “De eerste keer hadden we autopech. Dan sta je daar schoon te blinken, langs de autosnelweg. Dat zou ons geen tweede keer overkomen, dus namen we bij een volgende gelegenheid de trein. Ook toen hadden we met de terugreis meer dan 1 uur vertraging”, kunnen Marc Doutreluingne en Lut Deseyn er intussen wel om lachen.
- 18,3% oppervlakte voor bedrijvigheid 2021
- 72,2% werkzaamheidsgraad aantal werkenden t.o.v. bevolking op beroepsactieve leeftijd - 20968 ondernemingen 2021
- 10.288 inwoners 2022
Exploitatiebudget
STERCK. Welk weer is het volgens de economische barometer in jullie gemeenten?
Lut Deseyn: “Laat het ons houden op ietwat bewolkt. Globaal gezien gaat het vrij goed, maar we beleven een moeilijke legislatuur: eerst was er corona, vervolgens zorgde de oorlog in Oekraïne voor een forse stijging van energie– en materiaalprijzen. Bovendien zijn die materialen niet altijd vlot beschikbaar. De prijsstijgingen wegen enorm op ons exploitatiebudget. We zijn een centrumgemeente, wat betekent dat veel omliggende gemeenten gebruik maken van onze diensten, onze scholen– en sportinfrastructuur, zoals het zwembad, dat altijd een verliespost is.”
“Het overschot van je exploitatiebudget gebruik je voor investeringen, maar veel zal er niet overblijven na prijsstijgingen en na vijf loonindexeringen (de lonen vertegenwoordigen 57% van ons exploitatiebudget). Daarom hebben we de meerjarenplanning moeten wijzigen en besparen we op kosten en extra investeringen. Zo zullen we bijvoorbeeld alle gemeentelijke administratieve diensten centraliseren in het Sociaal Huis, zodat we minder patrimonium moeten verwarmen en onderhouden. We wensen geen naakte ontslagen te doen en we blijven inzetten op dienstverlening en de kwetsbare mensen. Akkoord, we zijn financieel relatief gezond en we willen dat ook zo houden. We hebben door de jaren heen een spaarpotje van 15 miljoen opgebouwd, maar daarvan zijn er al acht gereserveerd voor de verplichte aanleg van een gescheiden rioleringsstelsel. Dat betekent: kijken naar het bord en zaaien naar de zak.”
We merken dat veel ondernemingen nu al interesse tonen voor de mensen die bij Balta vrij zullen komen.
Roger Deldaele: “Die signalen zijn heel herkenbaar, maar wij hebben het geluk een kleine gemeente te zijn die bovendien veel inkomsten haalt uit de industriezone. Eind 2022 waren al heel wat rioleringswerken afgerond, sinds 2023 is de volgende fase daarvan gestart. Door onze gemeente lopen veel gewestwegen. Als daar werken aan moeten gebeuren, zijn die dus niet voor onze rekening.”
Marc Doutreluingne: “Globaal ben ik tevreden over de economische evolutie bij ons: meer bedrijven komen zich bij ons vestigen en het aantal vertrekkers is zeer gering. Het nieuwe bedrijventerrein De Pluim was in een oogwenk gevuld. Eigenlijk bevinden we ons op dit moment in de post-Bekaert-periode. Veel terreinen waar het draadtrekbedrijf vroeger gebruik van maakte, zijn gesaneerd en bieden onderdak aan andere ondernemingen. Van zodra er een nieuwe zone vrijkomt, zit die in een mum van tijd weer vol.”
“Er komt nog een nieuwe zone op Zwevegem-Knokke, meer bepaald op de vroegere site van steenbakkerij Hanssens. Vermoedelijk zullen die percelen pas vanaf 2025 op de markt komen. Daarnaast bereiden we nog een RUP (ruimtelijk uitvoeringsplan, red.) voor zonevreemde bedrijven voor, zodat die zich kunnen regulariseren. Door onze goede ligging vlakbij de E 17 en sinds de vrij recente doortrekking van de N 391, vermoed ik dat we altijd (te) veel kandidaten zullen hebben voor (te) weinig ruimte.”
Lut Deseyn
Lut Deseyn, van de lijst Gemeentebelangen, is sinds 2019 burgemeester van Avelgem. Ze haalde toen de meeste (1550) stemmen. Ze combineert dit ambt met een deeltijdse job bij de FOD Financiën (douane): Deseyn werkt in Gent op de dienst aangiftebehandeling en opvolging en is er verantwoordelijk voor regularisaties en terugbetalingen. Daarnaast is zij lid van de Regioraad die binnen Leiedal fungeert.
STERCK. Hoe hard kwam het nakende vertrek van Balta uit Avelgem aan?
Deseyn: “Samen met IVC (Unilin), is Balta de grootste onderneming op ons bedrijventerrein (Nijverheidslaan) van 46 ha. We verwachten dat de vrijkomende gebouwen van Balta niet lang zullen leegstaan. In functie van uitbreiding, wil IVC er wellicht graag enkele in gebruik nemen, terwijl we de overige infrastructuur hopen te benutten als huisvesting voor kmo’s. De keuze ligt evenwel in handen van Balta. In Avelgem werken 450 mensen voor hen. De verhuis is gepland voor de tweede helft van 2024. Een deel van het personeel kan mee naar Sint-Baafs-Vijve, maar we merken dat veel ondernemingen nu al interesse tonen voor de mensen die bij Balta vrij zullen komen.”
Deldaele: “Ook bij ons willen een viertal ondernemingen uitbreiden, maar we hebben geen industriegrond meer over. Daarom zullen we bij de dienst stedenbouw pleiten voor een herbestemming van bepaalde gronden.”
Ontsluiting
STERCK. Is de populariteit van Spiere-Helkijn hoofdzakelijk te danken aan de gunstige ontsluiting?
Deldaele: “Dat speelt zeker mee. De industriezone bevindt zich op amper 1,5 km van de E 403 en ook de N 50 (gewestweg die Kortrijk met Doornik verbindt) is een cruciale ader. We mogen dan wel een kleine gemeente zijn, proportioneel hebben we veel ruimte voor ondernemingen gekregen.”
- 18,6% oppervlakte voor bedrijvigheid 2021
- 74,5% werkzaamheidsgraad aantal werkenden t.o.v. bevolking op beroepsactieve leeftijd - 2019
- 2.752 ondernemingen 2021
- 25.154 inwoners 2022
Deseyn: “De industriezone in Avelgem is aangelegd in de jaren 70-80, maar helaas is er toen te weinig nagedacht over de ontsluiting. Daarom is het goed nieuws dat de ontsluitingsweg voor het centrum van Heestert, het bedrijventerrein Trekweg en de site van Imog (Moen) en het bedrijventerrein bij ons, eindelijk concreet in zicht komt. De startnota voor het gewestelijk RUP is medio 2022 goedgekeurd.”
Doutreluingne: “We zitten volop in de planfase. De bedoeling is dat het GRUP klaar is tegen eind 2023, uiterlijk Pasen 2024, dus vlak voor de verkiezingen voor het Vlaams Parlement. Als de Vlaamse Regering het gewestelijk RUP voorlopig aanvaardt, kan de volgende regering daar niet op terugkomen. In de startnota is sprake van twee trajecten, die allebei vanaf de Keiberg vertrekken, naar de Zwarte Brug en de Kraaibosstraat gaan en die langs de Oeverlaan dan de N 353 in Bossuit bereiken.”
STERCK. Hoe intens werken jullie op andere vlakken samen?
Deseyn: “Dat gebeurt onder meer via intercommunale Leiedal, de afvalintercommunale Imog en de Zuid-West-Vlaamse woonmaatschappij, die er vanaf mei 2024 komt als groepering van diverse socialewoningmaatschappijen en SVK’s (socialeverhuurkantoren).”
De recente besparing van 1% op ons exploitatiebudget, laat toe om een coherent klimaatbeleid te voeren.
Doutreluingne: “Ook de brandweerzone (Fluvia) en politiezone (Mira) zijn gelinkt en we hebben destijds eendrachtig samengewerkt voor het opzetten van vaccinatiecentra. Ik ben vragende partij voor een fusie met Avelgem, maar dat plan lijkt na een startvergadering voorlopig in de diepvries te zijn beland.”
Deldaele: “Bij ons zal de bestuursploeg er in 2024 sowieso grondig anders uitzien. Burgemeester Dirk Walraet (78) draagt al 34 jaar de sjerp, maar zal niet meer opkomen. Ook een aantal andere politici zullen omwille van hun gevorderde leeftijd waarschijnlijk afhaken. We hopen nieuwe, jonge mensen te kunnen enthousiasmeren om de rangen te versterken.”
Doutreluingne: “Op dat vlak kampt de politiek met een grote contradictie: iedereen is gretig met kritiek op ons, maar weinig mensen stellen zich verkiesbaar. Dat is spijtig.”
Marc Doutreluingne
Marc Doutreluingne is bezig aan zijn tweede ambtstermijn als burgemeester van Zwevegem, hij staat er aan het roer sinds 2013. Daarnaast is hij al 45 jaar als advocaat actief aan de Balie van Kortrijk. Hij is verder ook bestuurder van Intercommunale Leiedal en lid van de Regioraad.
Scholen in nieuw jasje
STERCK. Welke zijn de belangrijkste grote werven van de huidige legislatuur?
Deldaele: “De dorpskernvernieuwing van Spiere is bijna afgerond. Daarnaast kijken we uit naar de opening van het eerste woonzorgcentrum ooit in onze gemeente: het gebouw telt 30 bedden, vier flatjes en zal worden uitgebaat door Curando (vzw van de congregatie O.L.V. van 7 Weeën uit Ruiselede, red.). We verwachten dat het WZC eind 2023, begin 2024 opengaat. Een andere belangrijke uitbreiding is die van GO Basisschool De Polyglot, waardoor er nog eens 80 leerlingen kunnen bijkomen naast de huidige 500. Op een bevolking van 2000 mensen, is dat enorm veel. Gelukkig anticiperen ouders daarop door veel te carpoolen, al lost dat het parkeerprobleem niet helemaal op. Deze Vlaamse school ontvangt leerlingen uit 34 gemeenten.”
Deseyn: “Onderwijs is ook bij ons cruciaal: twee schoolnetten tellen om en bij de 2500 leerlingen, terwijl onze totale bevolking net boven de 10.000 gaat. Het Sint-Jan Berchmanscollege investeert in een volledige nieuwbouw met een publieke corridor tussen de Oudenaardsesteenweg en de Kasteelstraat. Wij investeren ook mee met het Atheneum voor de heraanleg van de corridor in de St.-Jansstraat. Daarnaast kochten we de site van Drukkerij Byttebier in de kern van ons handelscentrum. De drukkerij stopt de activiteiten in april 2024, waarna we het gebouw zullen slopen om er een groene corridor tussen de Doorniksesteenweg en de Leopoldstraat te creëren. Met deze groene corridors hopen we het centrum te verfraaien en zuurstof te geven.”
- 24,8% oppervlakte voor bedrijvigheid 2021
- 71% werkzaamheidsgraad aantal werkenden t.o.v. bevolking op beroepsactieve leeftijd - 2019
- 240 ondernemingen 2021
- 2.056 inwoners 2022
Doutreluingne: “Op de site van OC Kappaert komt er volledig nieuwe infrastructuur voor de combinatie van deeltijds kunstonderwijs (goed voor circa 1500 leerlingen) en buitengewoon onderwijs. Het gaat om een investering van 10 miljoen euro. We hopen dat het gebouw tegen oktober 2024 klaar zal zijn. Andere werven zijn de vernieuwing van de Kortrijkstraat (wegenis en riolering), het bikepark in Sint-Denijs en de opmaak van een bosuitbreidingsplan als beleidsinstrument. De eerder al besproken plannen voor een betere ontsluiting van Avelgem, Moen en Heestert, zijn voor ons essentieel om het door vrachtwagens geterroriseerde centrum van Heestert en Moen eindelijk te ontlasten. Daarnaast zijn we ook trots op de creatie van een groene begraafplaats (Lettenhofpark), waar we aandacht voor groen en respect voor onze overledenen harmonieus in elkaar willen laten overvloeien.”
STERCK. Over groen gesproken: in welke mate zijn jullie bezig met klimaatinitiatieven?
Doutreluingne: “Wij hebben al veel gerealiseerd, al zijn de meeste zaken niet zo spectaculair. Recent hebben we wel 1% op ons exploitatiebudget bespaard, waardoor er 350.000 euro extra vrijkwam om een coherent klimaatbeleid te voeren. Binnen Leiedal zijn we, op mijn initiatief, ook volop bezig met de oprichting van een Klimaatfonds. Daarin zullen alle aangesloten gemeenten 0,5 euro per inwoner storten, waarmee we al een degelijke basis creëren. Ook bedrijven en particulieren zullen de kans krijgen te participeren. De bedoeling is dat 80% naar lokale en 20% naar regionale projecten gaat.”
Bij ons zal de bestuursploeg er in 2024 sowieso grondig anders uitzien.
Deseyn: “Bij het begin van deze legislatuur hebben wij, samen met Leiedal ,de site Pattyne-Duprez aangekocht, een bedrijf dat zich specialiseert in de afwerking van tapijten. Omdat de eigenaars binnen tien jaar de pensioenleeftijd naderen, was het een gunstig moment om die site, die zich in de groene long ‘De Scheldemeersen’ bevindt, te verwerven. We kiezen er bewust voor om die site te herbestemmen. Dat biedt ons de kans om dat stukje industrie op termijn te laten verdwijnen en die zone terug te geven aan de natuur. Die inspanningen zijn door Vlaanderen trouwens beloond met een onderscheiding en subsidies. Ter compensatie voorzien we elders 2 ha extra bedrijfsruimte, al is het nu nog niet duidelijk waar en wanneer dat zal zijn. Daarvoor kijken we naar de provincie en Vlaanderen.”
Roger Deldaele
Roger Deldaele is eerste schepen in Spiere-Helkijn. Hij is er onder meer verantwoordelijk voor openbare werken, gebouwen, energie, verkeersveiligheid, mobiliteit, landbouw en tewerkstelling. Samen met broer Marc stichtte hij in 1979 Deldaele Gebroeders, een groothandel in land- en tuinbouwmachines. Roger is inmiddels gepensioneerd.
STERCK. Tot slot: welke zijn de mooiste plekjes in jullie gemeenten?
Doutreluingne: “In Zwevegem zijn dat de picknickweide in Sint-Denijs, maar zeker ook het Sint-Pietersbrugje in Moen, dat na de recente restauratie door het Vlaams Gewest weer helemaal in ere is hersteld. De combinatie met het Orveiebos er net achter, is prachtig. We zijn ook trots op de twee wijngaarden, die zich respectievelijk in Otegem en Sint-Denijs bevinden.”
Deldaele: “Het zwembad is prachtig gerestaureerd en zal dienstdoen als socio-cultureel centrum. Dat gebouw is stijlvol ingebed langs de Schelde. Daarmee heeft het zwembad, dat al zowat 60 jaar bestond, een moderne touch gekregen.”
Deseyn: “In Avelgem blijven we met z’n allen verliefd op de Scheldemeersen, die zich uitstrekken van Kerkhove tot in Bossuit. Ik vind het een voorrecht te mogen wonen met zicht op de Scheldemeersen in Outrijve.”