Toekomst zonder blokkendozen

De hartelijke begroeting en de vrolijke kwinkslagen waarmee Kurt Vanryckeghem (Waregem), Claude Croes (Deerlijk) en Gino Devogelaere (Anzegem) elkaar en ondergetekende verwelkomen, bewijzen het al: de drie burgervaders kunnen het uitstekend met elkaar vinden. Dat komt door de pragmatische manier waarop ze alle drie geschikte oplossingen aanreiken voor (gemeenschappelijke) uitdagingen. “Burgemeester zijn blijft plezant, al maken onder meer de fors gestegen prijzen het er niet eenvoudiger op om moderne infrastructuur voor onze burgers en bedrijven te blijven voorzien”, klinkt het unisono.

Waregem, Deerlijk en Anzegem zijn levende voorbeelden van goed nabuurschap tussen aan elkaar grenzende gemeenten en steden. De uitdagingen waarmee ze te maken krijgen – onder meer om de juiste randvoorwaarden voor bedrijven te creëren – zijn dan ook vaak dezelfde.

STERCK. Hoe slagen de bedrijven op jullie grondgebied erin om de opeenvolging van crisissen (corona, Oekraïne, grondstofprijzen en -schaarste…) op te vangen?

Kurt Vanryckeghem: “Veel hangt af van de sector waarin ze actief zijn, maar globaal bekeken kunnen we zeker stellen dat iedereen goed heeft gewerkt en/of heel creatief met bepaalde beperkingen is omgesprongen. Al wie omzet maakt door het verzorgen van huizen of tuinen, heeft goede zaken gedaan. Als veel horecazaken vandaag hun tweede adem vinden, danken ze dat ook aan de toelagen die ze van Vlaanderen tijdens de coronacrisis hebben gekregen.”

Gino Devogelaere: “Corona is inderdaad relatief goed verwerkt, maar de sporen die de oorlog tussen Oekraïne en Rusland achterlaat, zijn dieper. Wie bijvoorbeeld actief is in de sector van de landbouwmachines, kraakt harde noten.”

Vanryckeghem: “Opvallend is de grote Europese afhankelijkheid van onder meer China en Rusland. Als ik zie dat bijvoorbeeld een hypermoderne trailerfabriek zijn producten nog niet kan exporteren omdat het moet wachten op microchips, moet dat enorm frustrerend zijn. Gelukkig is de Europese Unie nu bezig met het creëren van een kader waarin die afhankelijkheid in de toekomst minder groot zou zijn.”

De onduidelijkheid over de aanleg van de ringweg, weegt op het gemoed van burgers en landbouwers.

Claude Croes: “Dankzij de flexibiliteit die veel ondernemers hebben geëtaleerd, zijn voor velen de gevolgen van de crisis beperkter dan iedereen had gevreesd. Toen de ergste beperkingen van de pandemie achter de rug waren, hebben velen zich met succes én snel gerelanceerd.”

Eerste spadesteek

STERCK. Ongetwijfeld blijkt dat ook in Zuid-West-Vlaanderen uit de acute vraag naar extra ruimte om te ondernemen?

Croes: “Absoluut. Op vraag van de provincie, hebben we een tijdje geleden drie zoekzones – de Molenhoek, De Spijker (op de grens met Beveren-Leie) en De Esser (op de grens met Zwevegem) – aangeduid en die gecommuniceerd met de buurt tijdens een ‘infomarkt’. We wachten de resultaten van het openbaar onderzoek nog af, maar nu al is duidelijk dat er veel bezwaren zullen komen. Het zal een succes zijn als we in 2026 de eerste spadesteek zullen mogen vieren.” 

Vanryckeghem: “De traagheid waarmee dergelijke projecten vorm krijgen, is lastig om mee om te gaan. Ik was nog schepen van ruimtelijke ordening toen we de plannen ontvouwden om de site Blauwpoort tot bedrijventerrein te ontwikkelen. Twintig jaar en een uitgebreid juridisch steekspel later, hebben we eindelijk gelijk gekregen. Logischerwijs hebben veel ondernemingen daar niet op gewacht en zijn ze zich elders gaan vestigen. In heel Zuid-West-Vlaanderen is er een wachtlijst voor bedrijfsgrond. Er zijn kandidaten voor pakweg 100 ha, maar we kunnen er maar 30 aanbieden.”

Devogelaere: “Gelukkig kunnen we een deel van die nood lenigen door herbestemming van sommige sites. De kmo-zone op het vroegere textielbedrijf Steverlinck, illustreert dat perfect. Ook De Voerman (de nieuwe naam van de oude bedrijfssite van Douterloigne, red.) wordt een schoolvoorbeeld van een geslaagde reconversie. Onder impuls van Leiedal realiseren we daar dit jaar de infrastructuurwerken.”

Gino Devogelaere

Na het plotse overlijden van burgemeester Claude Vanmarcke, werd Gino Devogelaere (67) in februari 2018 de nieuwe burgervader van Anzegem. Vroeger was hij actief als aannemer in landbouwwerken. “Ik had nooit gedacht dit ambt te zullen bekleden. Gelukkig hebben de twee andere burgemeesters aan deze tafel me goed geholpen en had ik in de jaren voordien al heel veel van Claude Vanmarcke opgestoken. Ik maak al sinds 1994 deel uit van de gemeenteraad en heb ervaring met politiek in de meerderheid en de oppositie. Binnen deze relatief kleine gemeente, voel ik me soms meer ombudsman dan burgemeester, maar je hoort me niet klagen. Er zijn heel veel positieve en leuke aspecten aan deze job.”

Vanryckeghem: “Zulke mooie projecten kunnen maar slagen als ze voor de buurt behapbaar zijn. Dat betekent: aanleg van fiets- en wandelpaden en voldoende groen, in combinatie met ruimte om te ondernemen. In Waregem hebben we dat al kunnen doen in de zone Groenbek, bij de Blauwpoort is dat ook absoluut de ambitie. De tijd van de betonnen blokkendozen is voorbij: dergelijke projecten verdienen esthetische uitstraling.”

Croes: “Met De Spijker, gelegen vlakbij de oprit van de E17, hebben we ook in Deerlijk zoiets kunnen realiseren voor een tiental kmo’s. Je vindt er een fiets- en wandelpad, veel groen, een picknickplek en de zone sluit naadloos aan op natuurgebied De Bonte Os. Ook voor veel sportievelingen is de site een trekpleister op hun route geworden.”

De krapte op de arbeidsmarkt moet ons doen nadenken over een samenwerking op vlak van personeel.

STERCK. In welke mate stelt het leegstandsprobleem zich in Anzegem, Deerlijk en Waregem?

Devogelaere: “In Anzegem is dat amper een thema, omdat wij geen echte winkelstraat hebben. Toch hebben we winkels in elke dorpskern en een handvol goede restaurants.”

Vanryckeghem: “Sinds we winkelcentrum Het Pand volledig hebben gerenoveerd, zijn alle ruimtes er verhuurd. Dat heeft ook een positieve impact op de leegstand in de winkelstraten. De huidige leegstand vloeit eigenlijk voort uit het overaanbod van de jaren ’70-’80, toen het hier wemelde van de boetieks, de schoenenwinkels en andere retailzaken. Door het kernwinkelgebied te verkleinen en de randen ervan open te stellen voor residentiële invulling, lukt het almaar beter om de leegstand terug te dringen. Laat ons ook realistisch zijn: de hoogconjunctuur van de seventies en eighties komt niet meer terug, wegens het oprukken van en de hyperconcurrentie tussen de supermarkten.”

Croes: “In de Harelbekestraat en de Schoolstraat hebben we nog een relatief groot aanbod aan kleinhandel. Mijn bezorgdheid over wat er zou gebeuren als de enige bloemenzaak of vishandel zou stoppen, blijkt ook onterecht: als dat zo is, wordt die namelijk meteen en kwalitatief vervangen. Daardoor vind je in Deerlijk nog alles wat je nodig hebt om je boodschappen te doen, al zou er misschien nog iets meer horeca mogen zijn.”

Belgiek

STERCK. Inzake mobiliteit was de opening van De Vlecht op het E17-oprittencomplex in Waregem de grootste realisatie van de jongste jaren. Welke uitdagingen komen er de volgende jaren aan?

Vanryckeghem: “Ik denk dat we voor 80% tevreden mogen zijn over de verbeteringen dankzij De Vlecht. Alleen voor wie uit Anzegem of Kortrijk (via de autosnelweg) komt, is er niet veel veranderd. De grootste bewegingen (verkeer richting Gent, Kortrijk of Anzegem) verlopen wel een stuk soepeler. Dit project was absoluut nodig, vermits ook het vrachtverkeer dat richting Izegem of Ronse moet, in Waregem afrijdt.”

Croes: “De Vlecht doet me hopen dat er eindelijk ook een doorbraak komt voor de ontsluiting van  Belgiek (gehucht in Deerlijk, red.). Toen ik op 2 januari 2004 de eed als burgemeester aflegde, spraken mensen me aan om het toen al oudste dossier nog eens van onder het stof te halen. De onteigeningen zijn zo goed als rond, maar de werken zijn nog altijd niet begonnen. Onder meer de aanleg van een bypass en een extra afslag richting Vichte, moeten een betere doorstroming van het verkeer van de diverse industriezones naar de E17 faciliteren en het fileleed verminderen. Eenmaal de werken van start gaan, zal dat tijdelijk sowieso voor tandengeknars zorgen, maar we hopen eindelijk doorheen die zure appel te mogen bijten.”

STERCK. In Anzegem wapperen er al jaren zwarte vlaggen, uit protest tegen de aanleg van een ringweg. Hoe ver staat het met dat dossier?

Devogelaere: “Dat project weegt op Anzegem zoals een olifant in een porseleinkast. Een actiegroep houdt de voortgang van dat project al geruime tijd tegen. Dat heeft geleid tot een aantal aanpassingen. Pro of contra: volgens mij wil de Anzegemnaar nu vooral weten waar hij staat, vermits de onduidelijkheid weegt op het gemoed van burgers en landbouwers. De aanleg van een ringweg is noodzakelijk om de verkeersleefbaarheid in het dorp, en zeker in de Kerkstraat, te verhogen. Nu passeren daar nog altijd veel vrachtwagens. Vóór de Raad van State zich definitief uitspreekt, kunnen we niet beginnen met onteigeningen. De provincieraad heeft het PRUP voor het tracé eind 2021 al vastgesteld en goedgekeurd.”

Kurt Vanryckeghem

Sinds 1995 maakt Kurt Vanryckeghem deel uit van de gemeenteraad in Waregem. De vroegere zelfstandige kinesitherapeut werd later schepen en promoveerde in 2007 tot burgemeester. Intussen is Vanryckeghem, die eveneens Vlaams parlementslid is, aan zijn derde en laatste ambtstermijn bezig. “Volgend jaar ben ik geen kandidaat meer, want ik wil graag nog eens iets anders doen dan politiek. Ik heb altijd graag lokale politiek beoefend en doe dat nu nog, vermits je bepaalde projecten veel sneller kan realiseren dan op gewestelijk of federaal niveau.”

STERCK. Wat maakt de verstandhouding tussen jullie drie entiteiten zo goed?

Croes: “De voorbije jaren hebben we met Anzegem de krachten gebundeld voor de bouw van moderne infrastructuur. Dat weerspiegelde zich onder meer in een nieuwe brandweerkazerne in Belgiek, op een steenworp van de autosnelweg. De kazernes van Vichte en Deerlijk waren allebei aan modernisering toe. Met de bouw van één gemeenschappelijke kazerne werken we efficiënt en kostenbesparend.”

Devogelaere: “De realisatie van zwembad Aquandé – uitgebaat door FARYS – is een andere succesvolle realisatie. Het zwembad in Deerlijk moest dicht en het zwembad in Waregem kon onmogelijk voor alle scholen en verenigingen zwemwater blijven voorzien. Dit was voor beide projecten een gedroomde oplossing.”

De Vlecht doet me hopen dat er eindelijk ook een doorbraak komt voor de ontsluiting van Belgiek.

Vanryckeghem: “De volgende stap is samenwerking op het vlak van personeel, want de krapte op de arbeidsmarkt speelt ook ons parten. Vooral de zoektocht naar geschikte technische en IT-profielen is geen lachertje, ik denk bijvoorbeeld aan stedenbouwkundig ambtenaren en omgevingsambtenaren.  Waarom bundelen we ook daar de krachten niet?”

Croes: “Dat kan perfect zonder te fuseren, want daarvoor is niemand in Zuid-West-Vlaanderen vragende partij.”

Vanryckeghem: “Volledig akkoord, al mogen we niet alle fusieplannen zomaar afbranden. Toen Sint-Eloois-Vijve, Desselgem en Beveren-Leie in 1976 grondgebied Waregem werden, schreeuwden velen moord en brand. Zoveel jaar later moet je vaststellen dat elk van die deelgemeenten vernieuwde infrastructuur heeft gekregen die zonder de fusie vermoedelijk veel moeilijker realiseerbaar zou zijn geweest.”

Devogelaere: “Klopt, maar het blijft gevoelig. Veel inwoners van Vichte en Anzegem hebben de fusie nog altijd niet verteerd. Vergeet het maar dat ze, bijvoorbeeld voor een toneelvoorstelling, naar de andere gemeente zouden trekken.”

Werven

STERCK. Welke zijn de grootste werven voor de komende jaren?

Vanryckeghem: “Bij ons zijn dat de uitbreiding van de Esplanade, een nieuw parkeergebouw voor 400 wagens op Waregem Expo (ter compensatie van de plaatsen die verdwenen door de bouw van de moderne ‘Waterfront’-appartementsblokken), een vernieuwde Regenboogbrug, de heraanleg van de F. Rooseveltlaan en diverse groene longen. Door de stijgende grondstofprijzen en de inflatie moeten we daarvoor veel dieper in de geldbeugel tasten dan voorzien.”

Croes: “Wij kijken uit naar de komst van een gloednieuw Centrumpark op de site van de vroegere brandweerkazerne. In die buurt zullen de sociale woningen bovendien plaats ruimen voor een nieuw vrijetijdspunt. Het is alleen spijtig dat het bodemonderzoek naar PFAS voor een half jaar vertraging zal zorgen. We hopen, via een gefaseerde aanpak, alles tegen 2030 te kunnen finaliseren. Daarnaast investeren we ook in nieuwe infrastructuur voor het lager en het bijzonder onderwijs.”

Claude Croes

Net als Kurt Vanryckeghem en Gino Devogelaere, werd Claude Croes in 1995 gemeenteraadslid. Negen jaar later (2004) volgde hij Roger Terryn op als burgemeester. De CD&V-politicus is ook lid van de provincieraad (sinds 2006) en werkt deeltijds als parlementair medewerker in het Vlaams Parlement. Sinds 2019 werkt hij binnen zijn eigen praktijk De Rouwtonde op zelfstandige basis als maatschappelijk assistent en rouwconsulent. Croes is ook verbonden als gastprofessor aan de Hogeschool Vives – richting Sociaal Werk in Kortrijk. “Burgemeester zijn, ligt me nauw aan het hart, ik doe het nog altijd bijzonder graag. Het grootste verschil met de beginjaren is dat mijn deur toen letterlijk openstond voor iedereen. Nu benadert iedereen je ook via andere kanalen, niet in het minst via sociale media. Dat maakt het moeilijker om alles beheersbaar te houden, wat niet wegneemt dat bereikbaarheid nog altijd een belangrijke prioriteit is.”

Devogelaere: “Onze gemeente heeft op grondgebied Ingooigem de site van Escolys verworven. Op die voormalige weverij van interieurstoffen streven we naar een maximale centralisering van de overkoepelende diensten (administratieve diensten, Sociaal Huis, sportdienst, cultuurdienst, vrijetijdsdienst, toerisme…). Dit project zal sowieso twee legislaturen duren.” We zijn trots dat de openbare verlichting al voor 95% uit leds bestaat en dat we in deze moeilijke tijd de schuldenlast verder kunnen afbouwen."