Uitdagingen bij de vleet

Stel het je even voor: je wordt CEO van een bedrijf dat actief is in een sector waarmee je niet vertrouwd bent. Dat gebeurt bovendien in een sowieso al woelig coronajaar, waarbij je ook nog eens de Brexit, de fusie met de haven van Antwerpen én de digitalisering op je bord krijgt. Het zou bij velen leiden tot een langdurige opstoot van angstzweet, maar niet bij Tom Hautekiet. De Zwevegemnaar volgde op 1 oktober 2020 Joachim Coens op als CEO van MBZ (Maatschappij van de Brugse Zeehaven) en blijft stoïcijns kalm bij de vele uitdagingen die wachten in een sector die tot voor kort totaal nieuw voor hem was.

Na vier jaar als projectleider bij bouwgroep Lafaut maakte Tom Hautekiet vooral carrière bij Bekaert Building Products, waar hij het schopte tot Senior Vice President. Zijn 50ste verjaardag deed een belletje rinkelen. 

Tom Hautekiet: “Ik ben iemand die draait op passie en zich echt moet amuseren in zijn job. Dat heb ik bij Bekaert altijd gehad, maar ik was niet zeker of dat gevoel zou blijven. Op mijn lauweren rusten, is niets voor mij. Ik wou iets totaal anders doen. Daarvoor kon ik geen betere uitdaging vinden dan mijn huidige job. De maritieme sector was me totaal onbekend. Vanaf de zomer van vorig jaar ben ik me beginnen inlezen en werkte ik achter de schermen mee aan enkele dossiers. Het is aanpassen, onder meer omdat je in een omgeving terechtkomt met een ruim pakket aan stakeholders, maar ik heb me de beslissing nog geen seconde beklaagd. Akkoord, er is een vloedgolf aan uitdagingen op me afgekomen, maar dat maakt het net extra boeiend.”

LNG

STERCK. Hoe heeft de Brugse Zeehaven 2020 verteerd?

Hautekiet: “In tegenstelling tot de andere Europese havens zijn we er als enige op vooruitgegaan. Dat danken we vooral aan de immense groei (40%) in vloeibaar gas (LNG). Dat heeft ons geholpen om de zware klappen die we kregen in de roro-trafiek (roll on roll off voor auto’s en vrachtwagens, red.) op te vangen. In aanloop naar de start van de Brexit zagen we nog een toename van roro en andere activiteiten, maar dat heeft zich gecompenseerd in het eerste kwartaal van 2021, dat niet goed was. Gelukkig zagen we vanaf maart een kentering en was april zeer goed.”

STERCK. Was dat overal zo?

Hautekiet: “Zowel de auto- en containertrafiek als short sea (korte vaart richting Scandinavië en het Verenigd Koninkrijk, red.) en deep sea, hoofdzakelijk naar Azië, doen het weer goed. Een herhaling van de groei van LNG moeten we niet verwachten, omdat de Aziatische markt daar nu hogere prijzen voor biedt. Bovendien is het door de opwarming van de aarde niet aanvaardbaar dat Russisch gas eerst bij ons wordt overgeslagen, om daarna richting Azië te worden getransporteerd. Die verbinding gebeurt nu rechtstreeks. Het belangrijkste cijfer is dat we voor het derde jaar op rij sterk groeien in de deep sea containerbusiness, onder meer dankzij de gemiddelde groei van 20% die CSP (Cosco Shipping Ports) blijft realiseren.”

STERCK. Welke effecten heeft de Brexit tot nu toe gehad?

Hautekiet: “Positief is dat we een duidelijke toename zien van de onbegeleide vrachten. Daarbij wordt de trailer in Zeebrugge door een vrachtwagen afgezet en gaat die vervolgens zonder chauffeur over het Kanaal. We zijn daar echt goed op georganiseerd. Het zorgt voor minder administratief werk, bovendien is het in coronatijden altijd een surplus als je op die manier het reizen van personen kan beperken. Secundo heeft een aantal bedrijven fors ingezet op de creatie van nieuwe tools of businessmodellen. Zo hebben de forse investeringen van het logistiek bedrijf ECS (onder meer op vlak van IT) ertoe geleid dat zij hun klanten een breder dienstenpalet kunnen voorstellen. Daardoor krijgen ze van hun klanten de distributie van alle goederentypes toevertrouwd voor de Engelse markt, omdat ze activiteiten zoals hergroepage en herpalletisering uitstekend onder de knie hebben. We zien ook een toename van het aantal bedrijven dat zich heeft gespecialiseerd in douaneformaliteiten.”

Lokale productie

STERCK. Zijn er ook keerzijdes aan de medaille?

Hautekiet: “De eerste horde is dan wel genomen, er blijven natuurlijk veel vraagtekens. Zo ben ik benieuwd welke impact de Brexit zal hebben op vlak van, bijvoorbeeld, voedselkeuring en transport van levend vee. De Engelsen willen graag werken met zogenaamde ‘free ports’, maar de vraag is of de taksvoordelen die daarmee gepaard gaan wel stroken met de overeenkomst die de EU en het Verenigd Koninkrijk over de Brexit hebben gemaakt.”

“Het is één van de factoren die kan leiden tot verschuivingen in investeringsprogramma’s bij bedrijven. Zo zou het bijvoorbeeld ook kunnen dat er meer Engelse producten in Engeland zelf zullen worden geproduceerd. De haperingen in de wereldwijde logistieke ketens, die het voorbije anderhalf jaar de prijzen hebben doen exploderen, kunnen ertoe leiden dat bedrijven anders kijken naar die globale markten. Het is niet denkbeeldig dat er meer lokale productie voor lokale markten komt, waardoor het belang van havens zou dalen.”

STERCK. Heeft dat meegespeeld in de recent beklonken fusie met de haven van Antwerpen?

Hautekiet: “Niet echt, maar die fusie komt sowieso op het goede moment. De Brugse Zeehaven heeft door de jaren heen een mooi traject afgelegd, maar het succes uit het verleden is geen garantie voor dat van morgen. Neem nu de sterke consolidatiebeweging die bezig is bij de rederijen. Die zal het in de toekomst voor kleinere havens moeilijk maken om mee aan de onderhandelingstafel te zitten. Ten tweede evolueren wij, net als Antwerpen, naar een volle capaciteit. Dan kan je alleen nog groeien door te optimaliseren. Het helpt als je daarvoor de krachten kan bundelen en streven naar synergie. Last but not least krijg je het bij grote spelers niet verkocht dat twee havens, die op amper 80 km van elkaar liggen, concurrenten zijn. Ter vergelijking: de haven van Shanghai bestaat eigenlijk uit vier havens, die op meer dan 100 km van elkaar liggen.”

In tegenstelling tot de andere Europese havens, zijn we er in 2020 als enige op vooruitgegaan.

STERCK. Wat is de grootste meerwaarde van de fusie?

Hautekiet: “Om te beginnen, is er de complementariteit. Ik heb destijds bij Bekaert bepaalde overnames gerealiseerd, maar maakte het nooit mee dat de activiteiten van twee bedrijven zo als een puzzel in elkaar pasten. Deze fusie wordt dan ook geen verhaal van kostenreductie of verlies van werkgelegenheid. Integendeel, er zullen eerder banen bijkomen. De kers op de taart wordt sowieso het energieluik. Zeebrugge speelt een prominente rol op vlak van duurzame energie. We beschikken over het grootste onshore windpark van Vlaanderen en kijken uit naar de uitbreiding van de offshore windparken. Antwerpen is bij uitstek een cluster van chemische bedrijven, die veel CO₂ moeten kwijtraken. Dankzij de goede connectie via pijpleidingen tussen beide havens, kunnen we die CO₂ naar de lege gasvelden op zee pompen. In de omgekeerde beweging kunnen we de waterstofmoleculen die in Zeebrugge worden ingevoerd, richting Antwerpen en Gent (ArcelorMittal, bijvoorbeeld) transporteren. Dat worden onvermijdelijk projecten van lange adem, maar er zit zeker muziek in.”

STERCK. Krijgt de haven van Zeebrugge door de fusie op termijn een andere identiteit?

Hautekiet: “Dat denk ik niet. Het DNA van de haven zal niet veranderen, toch zeker niet op vlak van activiteiten. Ik zie alleen maar positieve gevolgen. De fusie zal onze groeimogelijkheden en de connectiviteit bevorderen. Bovendien zullen er, voor wie dat wenst, ook meer kansen zijn om een mooie carrière te maken, met een internationaal karakter. Dat geldt ook voor mij: normaliter zal ik in het fusiebedrijf verantwoordelijk zijn voor het integrale commerciële luik en wordt Jacques Vandermeiren (de huidige CEO van de Antwerpse haven), de patron van ‘Port of Antwerp-Bruges’. ”

Modern bedrijf

STERCK. Een nieuwe baas doet onvermijdelijk een andere wind door een organisatie waaien. Hoe doet u dat?

Hautekiet: “MBZ was destijds een overheidsorgaan. Dat merk je nog aan bepaalde aspecten, zoals het vastzitten in bestuursdenken. Ik was positief verrast hoe de organisatie de jongste jaren met een beperkt, maar competent team heel klantgericht heeft gewerkt én goed bereikbaar is. Toch moeten we nog meer als een echt bedrijf gaan functioneren, onder meer door nog beter gestructureerd te werken. We leggen de lat hoog. Gelukkig voelt iedereen intern dat het echt wel beter kan, onder meer door de digitalisering. Corona heeft de processen bevorderd om overal even productief en papierloos te werken, zelfs op een snellere manier. Het is de bedoeling dat de diverse teams intenser gaan samenwerken en we gezamenlijk de grote strategische projecten voor de komende jaren kunnen definiëren. Uiteraard voelt elke verandering ongemakkelijk aan, maar ik ben ervan overtuigd dat we samen mooie dingen kunnen doen. De mensen van MBZ werken graag voor de havengemeenschap en zullen dat de komende jaren ongetwijfeld blijven doen.”