Ondernemen doet leven: iets anders kan je niet concluderen als je de forse toename van het aantal bedrijven en zelfstandigen in Oostkamp, Jabbeke, Zedelgem en Beernem ziet. De Zuid-Brugse gemeenten zagen de voorbije tien jaar een explosie van bedrijvigheid. Een grote bottleneck bij het ondersteunen van die drang naar innovatie, is het voorzien van de nodige ruimte. “Een flinke scheut flexibiliteit en ondernemerschap zou voor ieder overheidsniveau een meerwaarde betekenen”, knipoogt Jan de Keyser.
STERCK. Met welk gevoel kijken jullie naar de lokale economie in jullie gemeenten?
Annick Vermeulen (Zedelgem): “Terwijl de welvaartsindex in West-Vlaanderen sinds 2015 min of meer status quo blijft, is die in Zedelgem – op het coronajaar 2020 na – alleen maar gestegen. Ook de werkzaamheidsgraad (82,8%) illustreert dat we het in deze regio heel goed doen. In vergelijking met 10 jaar geleden, zijn er circa 1000 ondernemingen bijgekomen. 14,8% van de inwoners tussen 20 en 64 jaar is als zelfstandige of helper in bijberoep ingeschreven.”
Jos Sypré (Beernem): “Ik durf Beernem de innovatieve toegangspoort tot West-Vlaanderen noemen. Zo hadden we met Para Ti de eerste kassaloze winkel in de provincie. De toename van het aantal ondernemingen met 45% ten opzichte van 2013 duidt op een enorme bedrijvigheid, al zet dat wel veel druk op onze bedrijventerreinen.”
Jan de Keyser (Oostkamp): “Ook bij ons is het aantal ondernemingen met 40% gestegen. Dat succes is te danken aan de West-Vlaamse spirit, maar evenzeer aan de vrij gunstige ligging van onze gemeenten, vlakbij de E40 en de E403 en op een boogscheut van Port of Antwerp-Bruges. Bovendien heerst hier een stabiel politiek klimaat, wat eveneens gunstig is voor ondernemingen. Sinds de komst van Siemens heeft de industrie zich hier ontwikkeld en is de verstedelijking begonnen. Intussen werken op ons grondgebied zowat 1300 mensen in de hoogtechnologische kennisindustrie.”
- 16% oppervlakte voor bedrijvigheid
- 82,8% werkzaamheidsgraad
- 3.003 actieve ondernemingen 2023
- 23.625 inwoners 2023
Frank Casteleyn (Jabbeke): “Jabbeke kent nauwelijks werkloosheid en hoge werkzaamheidsgraden, wat bijzonder goed nieuws is. We willen inzetten op de creatie van nieuwe jobs op ons grondgebied, onder meer door de kmo-zones uit te breiden en ruimte voor ambachtelijke zones te voorzien. Er zijn relatief weinig winkels op ons grondgebied. Het valt te overwegen hier verder gericht een beleid rond te ontwikkelen. De werking hierrond kan in de volgende beleidsperiode een (verdere) doorstart maken.”
De vraag naar kleinere loodsen beantwoorden we met de ontwikkeling van kmo-units op verschillende locaties.
Bedrijventerreinen
STERCK. Met welke initiatieven anticiperen jullie op de grote vraag naar extra bedrijfsgrond?
Jos: “Net als overal in Vlaanderen, knelt ook bij ons daar het schoentje. Toen we met de uitbreiding van Industriepark Oost recent 2 ha bedrijventerrein ontwikkelden, netjes verdeeld over 5 loten, kwamen daar ruim 20 aanvragen voor binnen. We hebben die vooral toegewezen aan Beernemse bedrijven die zonevreemd zaten. Zeker nu Noord-Frankrijk enorm in de economie investeert, moeten we een kennisvlucht trachten te vermijden. Simpel wordt dat niet. Zo hadden we bijvoorbeeld graag ook de Wellingstraat in Beernem voor bedrijvigheid willen ontwikkelen (op de site van de in 2015 afgebrande biogascentrale, red.), maar helaas is dat voorstel niet aanvaard. Het is een schrijnend verhaal aan het worden.”
Jan: “In het RUP Rodenbach is een bedrijventerrein van 10 hectare voorzien, ontwikkeld door WVI en Global Estate Group. De vraag is groot en bijna alle percelen zijn toegewezen, de bouw zal spoedig starten. Daarnaast kunnen we een lokaal bedrijventerrein van 3 hectare ontwikkelen in Ruddervoorde, dicht bij de E403. Dat zou ook de ontsluiting van de betoncentrale De Laere verbeteren. De startnota voor dat project is opgesteld. Ik pleit bij dergelijke projecten alleszins voor kortere doorlooptijden. Nu zitten tussen basisidee en effectieve uitvoering vaak periodes van 7 tot 10 jaar. Zo lang kunnen geïnteresseerde ondernemingen echt niet wachten.”
Frank: “De verkoopprocedure van de resterende percelen langs de Parkweg (bedrijventerrein Stationsstraat) is heropgestart in 2020, de verkopen zijn doorgegaan tussen 2021 en 2023. Aansluitend hierbij zitten we in de eindfase voor de aankoop van de site civiele bescherming. Ook daar is de nevenbestemming ambachtelijk en kunnen er zich in de toekomst mogelijk nog een aantal bedrijven vestigen. Verder zijn er een aantal reconversies gebeurd door private bedrijven, waarbij een groot bedrijf plaats gemaakt heeft voor een site met bedrijfsverzamelgebouwen (site Verstraete en site Jonckheere). In het PRUP (provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan) dat in opmaak is, zijn ook zoekzones op ons grondgebied opgenomen. Het zou gaan over een uitbreiding van 5 ha, zoals al was voorzien in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan.”
- 11% oppervlakte voor bedrijvigheid
- 80,3% werkzaamheidsgraad
- 1.979 actieve ondernemingen 2023
- 16.141 inwoners 2023
Annick: “Met Zangersbos konden we een bedrijventerrein van een kleine 10 ha (met ruimte voor ruim 20 bedrijven) door WVI laten ontwikkelen. De uitbreidingen van de Marsbiebuikstraat en de kmo-zones in Veldegem zijn eveneens een feit. Bij de afbakening van het regionaal stedelijk gebied Brugge, werd een nieuwe bestemming als bedrijventerrein vastgelegd in Sint-Elooi Zuid (20 ha). De vraag naar kleinere loodsen beantwoorden we met de ontwikkeling van kmo-units op verschillende locaties. Tot slot zal bij de opmaak van het PRUP ook de ontwikkeling van extra gebieden in Zedelgem worden onderzocht.”
We ijveren om de druk op ons oprittencomplex te verminderen, gezien de toegangsweg naar de E40 verzadigd raakt.
Spoorverkeer
STERCK. In hoeverre maken ondernemingen gebruik van multimodaal transport?
Jan: “Het project Stadsvaart neemt de volledige mobiliteit tussen de Scheepsdalebrug in Brugge en de Moerbruggebrug in Oostkamp onder de loep. Daarom komt er een nieuwe Steenbruggebrug, die vast en hoog zal zijn. Dat is cruciaal voor vlotter wegverkeer en om de scheepvaart ruimte te geven zonder hinder voor het wegverkeer. Wij financieren dit project samen met stad Brugge en het Agentschap Wegen en verkeer.”
Frank: “Ons spoorwegstation is een aantal jaren geleden helaas gesloten. De NMBS is niet ingegaan op ons verzoek om weer een stopplaats te voorzien, terwijl Brugge-Oostende het langste West-Vlaamse traject zonder tussenstop is. Het kanaal Brugge-Oostende biedt mogelijkheden voor binnenvaart, maar op vandaag zijn de faciliteiten niet specifiek op Jabbeke gericht.”
Annick: “Het streefbeeld van Infrabel om overwegen maximaal proberen te sluiten, is een immense uitdaging, gezien spoorlijnen onze gemeente op 13 plekken doorkruisen. Dat bemoeilijkt ook de ontsluiting van het industrieel hart van deelgemeente Sint-Elooi.”
- 12,2% oppervlakte voor bedrijvigheid
- 82,5% werkzaamheidsgraad
- 3.324 actieve ondernemingen 2023
- 24.211 inwoners 2023
Jos: “De spoorlijn door onze gemeente is recent uitgebreid met een derde en vierde spoor. Dat maakt meer goederentransport tussen Gent en Brugge mogelijk. We hopen ook dat meer treinen in Beernem zullen stoppen, want we bedienen een gebied van 50.000 inwoners."
“Overslag van vrachtwagen naar trein zal vermoedelijk alleen in de grotere stations kunnen, dus niet in onze gemeente. Voeders Depré maakt gebruik van de mogelijkheid om via het kanaal Gent-Brugge producten te vervoeren, ook NV Lemahieu zou dat kunnen overwegen. Qua ontsluiting voor het wegverkeer, ijveren we om de druk op ons oprittencomplex te verminderen, wat cruciaal is, gezien de toegangsweg naar de E40 verzadigd raakt. Daarnaast duimen we ook dat er voldoende middelen worden vrijgemaakt om het stationskruispunt te vernieuwen.”
Ons arrondissement biedt veel mogelijkheden voor gezamenlijke verbeteringen in mobiliteit, ondernemen en tewerkstelling.
Buiten de muren treden
STERCK. In 2022 werd het fusievoorstel van Jan de Keyser voor Oostkamp, Zedelgem en Beernem afgeketst. Waarom?
Annick: “Zedelgem is een gezonde gemeente, die ik als goede huismoeder wil besturen. Daarbij verkiezen we de kaart van de intergemeentelijke samenwerking. Wel kijken we uit naar de volgende legislatuur en de hogere regelgeving.”
Jos: “Een recente bestuurskrachtmeting heeft uitgewezen dat we een gezonde gemeente zijn. Een fusie hoeft voor ons niet, maar meer samenwerking – ook op bestuurlijk vlak – is zeker een optie. Waarom zouden we bijvoorbeeld geen andere expertise, bijvoorbeeld over IT, kunnen uitwisselen? Dat zal in de toekomst waarschijnlijk ook noodzakelijk zijn, zeker omdat gemeenten van onze schaalgrootte eigenlijk schromelijk worden ondergewaardeerd bij de verdeling van de werkingssubsidie via het Gemeentefonds.”
De burgemeesters hebben nog andere voorstellen om de nood aan extra ruimte voor ondernemingen op te vangen.
Jos: “In al onze gemeenten speelt de landbouw nog een essentiële rol. Je kan er evenwel niet omheen dat veel boeren al een bepaalde leeftijd hebben bereikt en dat de volgende generatie niet altijd staat te springen om de fakkel over te nemen. Daardoor zullen op termijn behoorlijk wat panden die nu voor agrarische doeleinden zijn bestemd, vermoedelijk leeg komen te staan. Een verstandige herbestemming van dergelijke sites zou het bedrijfsleven ten goede kunnen komen.”
Jan: “Ik besef dat functiebestemmingen altijd gepaard gaan met uitdagende evenwichtsoefeningen. We zitten nu al met een jaarlijkse landbouwersuitstroom van 4%. Bij aanvragen voor potentiële functiewijzigingen van dergelijke hoeves zien we momenteel vooral negatieve adviezen. Het zou niet slecht zijn om op dat vlak iets meer flexibiliteit te etaleren ten voordele van ondernemingen, zeker omdat zij tegenwoordig ook heel veel inspanningen inzake duurzaamheid leveren.”
Annick: “Het bijkomend ontwikkelen van bedrijventerreinen moet gebeuren op de juiste locaties, met goede ontsluitingen. Stopgezette landbouwbedrijven bieden nu al mogelijkheden voor opslag. Het areaal grondgebied in gebruik door landbouw binnen Zedelgem, is qua oppervlakte iets lager dan gemiddeld in de provincie (57,7% t.o.v. 68%). De trend naar schaalvergroting is gaande, met een daling van 45% in het aantal landbouwbedrijven sinds 2001. Het gebruik van stopgezette landbouwbedrijven kan een alternatief bieden maar verdient afweging op diverse aspecten.”
Jan: “Toen ik het fusie-idee heb gelanceerd, was dat eigenlijk vooral proactief en anticiperend op een mogelijk toekomstige verplichting tot fusie. De geesten bleken er helaas nog niet rijp voor, hoewel ik ervan overtuigd ben dat we samen een sterke regio ten zuiden van Brugge zouden kunnen vormen. Durven veranderen vanuit sterkte, is iets wat ik hoog in het vaandel draag. Ook Brugge mag wat mij betreft meer buiten haar muren treden. Ons arrondissement biedt veel mogelijkheden voor gezamenlijke verbeteringen in mobiliteit, ondernemen en tewerkstelling.”
STERCK. Op welke realisaties uit de voorbije legislatuur zijn jullie het meest trots?
Frank: “Het Middeleeuws festival dat in 2022 voor de eerste keer is doorgegaan, was een enorme voltreffer en krijgt een vervolg. Ook de bouw van het nieuwe, in 2022 geopende gemeentehuis, was een ijkpunt, net als de aanleg van het park en de vijver aansluitend op de beek. De verdere uitbouw van ons kermisweekend, onder meer met een foodtruckfestival en oldtimers, valt ook in de smaak. We zijn eveneens fier dat we volledig schuldenvrij zijn, nadat we de kleine 26 miljoen aan schulden die in 2012 nog open stonden, helemaal hebben weggewerkt."
- 7,8% oppervlakte voor bedrijvigheid
- 82% werkzaamheidsgraad
- 2.050 actieve ondernemingen 2023
- 14.545 inwoners 2023
Jos: “De realisatie van een gloednieuw zwembad viel door de fors gestegen materiaalprijzen een pak duurder uit dan aanvankelijk begroot, maar we zijn blij dat we dit plan toch hebben doorgezet. Die investering is cruciaal voor onze bewoners, de scholen en de omliggende retail. De vernieuwing van het stationsplein – de toegangspoort tot onze gemeente – heeft een grote aantrekkingskracht op horeca en andere handelszaken die zich in de onmiddellijke buurt willen vestigen.”
Jan: “De realisatie van het bedrijventerrein Rodenbach is cruciaal: de eerste loodsen zijn in gebruik, de officiële opening van deze site is begin oktober 2024 gebeurd. Door veel interactie met de buurt, is het draagvlak voor dit project gecreëerd. Daarnaast zijn we erg trots op de O’Forty-campus. Daar werken vandaag al 450 mensen, heel binnenkort komen er nog drie torens bij. In totaal zullen er zowat 800 mensen werken. Ook esthetisch is dat een pareltje voor ondernemend Oostkamp.”
De mogelijkheden voor binnenvaart op het kanaal Brugge-Oostende, zijn helaas niet specifiek op Jabbeke gericht.
Annick: “We hebben aanzienlijk geïnvesteerd in de versterking van onze lokale economie, met de opmaak van een gericht beleidsplan, de aanwerving van een specifieke ambtenaar en de oprichting van de raad lokale economie. Daarnaast hebben we de samenwerking tussen de diverse verenigingen in de deelgemeenten gestimuleerd, wat bijdraagt tot een globaal gedragen beleid. De aanleg van de fietspaden in de Rembertstraat en de Diksmuidse Heirweg zijn eveneens pluspunten.”